مصرف قليان؛ اعتياد پنهان.18 مهر -92
قلیان در ایران بیشتر عادت دوره هم نشینی مراسم زنان بیشتر سنتی
با فرهنگ روستایی بوده است. اکنون بدلیل خفقان زیاد وعدم وسایل تفریحی
عمومی قلیان کشی حالت تفریح وسر گرمی ودور
هم نشینی جوانان دختر وپسر به خود گرفته است.گرچه کشیدنش مضر است ولی به اندازه ی مصرف
مواد مخدر نابود کننده ی کراک وشیشه و هروئیین وتزریق مخرب وویرانگر نیست که ایران
رتبه دار اول جهانی تریاک ودوم در مصرف مواد مخدر است .برای همین با شدت با قلیان
کشی مبارزه می شود تاجوانان روی به مصرف سایر مواد مخدر کشنده آورند که مافیای
مواد مخدر پاسداران وارد وتوزیع می کند.
بر خلاف باور غلط برخي از افراد جامعه عوارض قليان و دود آن نه تنها كمتر از سيگار نيست، بلكه در برخي از موارد بيشتر از آن هم است. اعتياد و سوء مصرف مواد، مشكل بزرگ بسياري از جوامع بشري است. اين بيماري هزينه بسيار سنگيني را بر فرد، خانواده و دولت تحمل مي‌كند. سوء مصرف مواد باعث كاهش عملكرد شغلي و تحصيلي، تصادفات، مسموميت، غيبت از كار، جنايت و دزدي مي‌شود. در سالهاي گذشته مواد مخدر به دليل فقدان امكانات پزشكي در افراد مسن و ناتوان مورد استفاده قرار مي‌گرفت. در حال حاضر اعتياد بزرگترين تهديد در مقابل رشد و توسعه اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و شكوفايي استعدادها و سرمايه‌هاي فكري و ظهور خلاقيت‌هاي انساني در قشر نوجوان و جوان است. سوء مصرف مواد اكثراً با ساير حالات روانپزشكي مثل اختلالات شخصيت(اختلال شخصيت ضد اجتماعي)، اضطراب و افسردگي ديده مي‌شود.
پيشگيري از اعتياد در مقايسه با درمان و اقدامات بازتواني به مراتب
آسانتر و كم هزينه‌تر است.
پژوهش در زمينه اعتياد تلاشي است جهاني كه بنا به توصيه سازمان‌هاي
بين‌المللي به منظور شناخت علل و راهكارهاي مختلف توسط پژوهشگران، سياست گذاران و
مردم هر جامعه بررسي، تهيه و تدوين و به مرحله اجرا در مي‌آيد. قليان پديده‌اي
است كه در حال حاضر به يك معضل پنهان اجتماعي تبديل شده است از آن جهت چهره منفوري
به خود نگرفته است كه اغلب آن را بي‌ضرر و غير قابل اعتياد مي‌دانند يا كم ضررتر
ار مصرف سيگار قلمداد مي‌كنند. آب موجود در قليان نه تنها خاصيت تصفيه كنندگي
و محافظتي در مقابل دود ناشي از سوختن تنباكو را ندارد، بلكه به دليل افزايش رطوبت
باعث افزايش ميزان جذب ريوي آن نيز مي‌گردد. مواد سمي قليان نه تنها كمتر از
سيگار نيست بلكه بعضي مواد خطرناك از جمله قير يا دوده (سرطان زا)،مونواكسيد
كربن(آلاينده) و نيكوتين(ايجاد كننده وابستگي) موجود در دوده آن از سيگار بيشتر
است. بامصرف قليان بيش از 600 ماده سمي و مهلك وارد ريه فرد مصرف كننده و
اطرافيان خواهد شد. در صنعت تنباكو، مرغوبترين آن در اختيار كارخانه‌هاي
سيگار سازي قرار مي‌گيرد و تفاله‌هاي تنباكو جهت قليان مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
مقدار تنباكوي مصرفي در يك وعده قليان كشيدن معادن مصرف 20 تا 50 نخ
سيگار است.
به همين دليل با افزايش سطح نيكوتين خون،مصرف كننده به ظاهر تفنني
براي رفع نياز خود به روش سهل‌تري كه همان سيگار است روي مي‌آورد. مصرف تنباكو
با ايجاد حالت مقاومت دارويي همراه است. بدين معني كه فرد براي تجربه حالت سرخوشي
مجبور است به تدريج ميزان مصرف اين ماده را افزايش دهد. افراد مصرف كننده اين
ماده پس از مصرف آن افزايش ضربان قلب و فشار خون را تجربه مي‌كنند و پس از قطع
مصرف اين ماده نيز علائم قطع مصرف آن مانند اشتياق به مصرف مجدد، بيقراري،
اضطراب، اختلال در تمركز حواس، بيخوابي افزايش اشتها و افزايش در نا آرامي‌هاي
خواب را تجربه مي‌كنند. مصارف طولاني مصرف نيكوتين منجر به بيماريهاي
گوناگوني از جمله بيماريهاي قلبي و عروقي و بروز سرطان ريه مي‌شود. يكي از
عواملي كه موجي تشديد عوارض جنبي مصرف تنباكو يا سيگار است، تعداد دفعاتي است كه
فرد در يك روز اقدام به مصرف اين مواد مي‌نمايد.
بنابرين اعتياد در قليان كشي با روي آوردن به استعمال سيگار نمايان مي‌شود.
در قليان، نا مرغوب بودن تنباكو، درجه حرارت بالا، توليد گاز منو
اكسيد كربن ناشي از سوختن ناقص ذغال آتشدان(احساس گيجي بعد از مصرف تنباكو كه
افراد نشانه مرغوب بودن تنباكو مي‌دانند در واقع از گاز منو اكسيد كربن مي‌باشد)،
مكش‌ها ريوي عميق و رطوبت حاصل از آب باعث بروز بيماريهاي ريوي، سرطان‌هاي مختلف
از جمله سرطان لب، ريه، معده و مثانه مي‌گردد. تنباكوهاي تحت عناوين ميوه اي،
عطري و اسانس‌دار نه تنها بي‌ضرر نيستند بلكه عوارض به مراتب بيشتري نسبت به
تنباكوي ساده دارند زيرا مواد آروماتيك (تركيبات حلقه اي) موجود در آنها بر اثر
حرارت زياد خاصيت سرطان زائي و سمي فوق‌العاده‌اي پيدا مي‌كنند. بعلاوه مزه و
طعم مناسب و سهولت مصرف اين گونه تنباكوها نسبت به تنباكوهاي معمولي باعث گرايش
بيشتر نوجوانان و جوانان به مصرف و ايجاد وابستگي به آنها خواهد شد. مصرف
قليان در اماكن سربسته (مانند سفره خانه‌هاي سنتي، قهوه خانه‌ها و...) عوارض آن را
در دو چندان خواهد كرد و سلامت اطرافيان به ويژه كودكان را در معرض خطر جدي قرار
خواهد داد. استفاده از قليان بصورت مشترك خطر انتقال بيماريهاي عفوني را نيز
در پي خواهد داشت. * مصرف قليان دراماكن سربسته(سفره‌خانه‌هاي سنتي، قهوه‌خانه‌ها
و...) عوارض آن را دوچندان و سلامت اطرافيان به ويژه كودكان را در معرض خطر جدي
قرار خواهد داد
* استفاده از قليان بصورت مشترك خطر انتقال بيماريهاي عفوني را در پي
خواهد داشت
* اعتياد در حال حاضر بزرگترين تهديد در مقابل رشد و توسعه اجتماعي،
اقتصادي، فرهنگي و شكوفايي استعدادها و سرمايه‌هاي فكري و ظهور خلاقيت‌هاي انساني
در قشر نوجوان و جوان است * مقدارتنباكوي مصرفي در يك وعده قليان كشيدن معادل
مصرف 20 تا 50 نخ سيگار است
