تحليلگر جهان عرب در گفت وگو با اوین نامه ی كيهان: اعدام شیخ نمر طومار آل
سعود را درهم خواهد پيچيد 24 دی -94
این چگونه تحلیلگر
جهان عربی است که شناختی از ماهیت سربازجو شریعت نداری نماینده ی ویژه ولی فقیه در
اوین نامه ی کیهان ندارد که وی کیست و چکاره بوده وچه می کند که بدون شناخت حاضر
به گفت گو باوی محور عربستان شده است؟ بدتراینکه چرا همه لهجه سربازجو شریعت نداری
علیه ی عربستان شده است؟!
نويسنده: گفت وگو:
محمدرضا مرادي
مترجم: مهرداد آزاد
مترجم: مهرداد آزاد
سعودي ها
با اعدام آيت الله نمر هرگونه ترديدي در مورد رو به زوال بودن رژيمشان را از ميان
بردند. اين اقدام نسنجيده سعودي ها، آن چنان روح آزاديخواهان جهان را آزرده است که
با وجود گذشت نزديک به دو هفته، همچنان کشورهاي مختلف شاهد راهپيمايي ها در اعتراض
به اين اعدام هستند. نويسندگان، متفکران و حتي مقامات سياسي از چهار گوشه جهان آل
سعود را در اين موضوع محکوم کرده اند. در ايران نيز موج محکوميت ها بسيار گسترده
بود. اما محکوميت اين اقدام از جانب سياستمداران مصري معناي ديگري دارد. مصر که به
ام الدنيا معروف است به عنوان افتخار دنياي عرب به شمار مي رود (تا قبل از نزديکي
به اسرائيل) و همواره رژيم هاي عربي به نوعي به دنبال وصل کردن خود به مصر هستند.
بنابراين محکوم کردن اين اعدام از سوي متفکرين مصري بسيار تاثيرگذارتر خواهد بود.
براي اين منظور با «سيد امين» يکي از فعالان مصري به صورت ايميلي گفت وگويي انجام
شده است. «سيدامين» تا سال 2013 سردبير روزنامه «الاسبوع» مصر بود و در چندين
نشريه و روزنامه ديگر همانند روزنامه «الاحرار»، «النبا» و «مصر الفتاه» دبير
تحريريه بوده است. وي که داراي گرايش هاي ملي- اسلامي است، چندين کتاب منتشر کرده
است و با موسسه «الاهرام» نيز همکاري دارد. سيدامين بنيانگذار کمپين ملي مستندسازي
جنايات حسني مبارک و دبيرکل جنبش روزنامه نگاران مخالف کودتاي السيسي است. متن
کامل اين مصاحبه در ادامه مي آيد.
عربستان در وضعيت بسيار شکننده و ضعيفي در منطقه به سر مي برد. به نظر شما چرا عربستان در شرايط کنوني که با چالش هاي زيادي رو به رو است اقدام به اعدام آيت الله نمر کرد؟
- طبعا هيچ انسان عاقل علاقمند به آزادي و عدالت، رفتار حکومت سعودي در اجراي حکم اعدام 47 نفر از جمله آيت ا... شيخ نمر را تاييد نمي کند او آن طور که شناخته ايم شخصيتي شاخص در مذهب شيعي به شمار مي رفت جرم او و بقيه آن افراد، اين بود که با رژيم استبدادي حاکم بر اين کشور مخالف بودند.
اما علت اقدام عربستان به اجراي حکم اعدام اين است که اين کشور قصد داشت با اين کار، 3 پيام به جهان غرب و ايران و به داخل عربستان بفرستد. پيام نخست به غرب اين بود که عربستان همچنان در مبارزه با اسلام سياسي و سني، در خط غرب حرکت مي کند، (هرچند شخصا با اين گونه تقسيم بندي هاي مذهبي مخالفم) و فرق نمي کند که اين اسلام معتدل باشد يا افراطي به طوري که غرب در اين مبارزه مي تواند روي عربستان حساب کند و امکان ندارد اين کشور از اين خط مشي عقب نشيني کند خصوصا پس از آنکه با اسلام گراها در يمن براي جنگ با حوثي ها متحد شده است. پيام دوم که عربستان با اين اعدام، به دنبال ارسال آن بوده، همان مضمون را در بر دارد منتها براي ايران - که رهبر اسلام شيعي است - محتواي اين پيام بيانگر اين نکته است که عربستان از پيروزي هاي حوثي ها در يمن هيچ نگراني ندارد و ابتکار عمل جنگي را همچنان در دست دارد و از گسترش جبهه مبارزه با ايران يا متحدان آن نيز هيچ خوف و هراسي به خود راه نمي دهد و اين کشور شايستگي آن را دارد که رقيب ايران در منطقه باشد.
پيام بعدي به مردم داخل عربستان بود که توجه آنان را از اخبار مربوط به شکست هاي بزرگ اين کشور در يمن منحرف کنند که اين امر ابهت دولت اين کشور را در برابر شهروندان و مردم خود تضعيف مي کند. مضمون اين پيام سوم اين است که ما همچنان قدرتمنديم و مي توانيم کار را يکسره کنيم و به جبهه هاي بزرگ ديگري هم بگشانيم.
به نظر من هدف بزرگ ديگري از انجام اين اعدام دنبال مي شده و آن اينکه تلاش کنند جنگ مذهبي و فرقه اي و به عبارت دقيق تر «حالت قطب بندي فرقه اي» را شعله ور کنند تا به اين طريق بسياري از اهل سنت را براي همراهي با خود در جنگ با حوثي ها و پشت سر آنها با ايران جذب کنند، اما من معتقدم که آنان در تحقق اين هدف شکست خورده اند و اين امر منوط به نحوه رفتار و تعامل ايراني ها با اين قضيه است. به اين معني که اگر ايران اين اقدام عربستان را يک حادثه فرقه اي مرتبط با يک عالم متشخص مذهب شيعي به شمار آورد و در اين جهت حرکت کند و فعاليت خود را افزايش دهد، در آن صورت هدف سعودي ها را تحقق بخشيده است و اين سرآغاز پيدايش قطب بندي هاي مذهبي در منطقه اي است که آماده انفجار است.
مايلم به اين موضوع اشاره کنم که حزب الله و شخص سيد حسن نصرالله در لبنان پس از جنگ تجاوزکارانه صهيونيست ها در سال 1385 تبديل به يک ستاره عربي فوق همه شخصيت هاي عربي در کل تاريخ غرب شد به طوري که ملت هاي عرب او را به طور جنون آميزي دوست مي داشتند و کسي هم کاري نداشت که او آيا سني است يا شيعه؟
منظور من اين است که نشان دادن گفتمان فرقه اي و مذهبي در چنين وضعيت هايي به خصوص از ناحيه برادران شيعه ما، ممکن است به نفع سعودي ها تمام شود که شروع به ايجاد حالت قطب بندي فرقه اي کرده اند. راه حل اين موضوع هم اين است که اين جنايت - اعدام ها - به عنوان جنايتي در حق هم شيعه و هم سني، محکوم شود. پس از آن مي توان درباره پيام هاي سه گانه سابق الذکر به تفصيل سخن گفت.
آيا شرايط برگزاري دادگاه و محکوميت آيت الله نمر عادلانه بود؟
- حقيقتا من دنبال اين نبودم که شرايط محاکمه را از لحاظ عادلانه بودن يا نبودن آن بررسي کنم. فقط شنيدم که وي را متهم به داشتن افکار افراطي و خروج بر حاکم کشور و اشاعه هرج و مرج و تلاش براي اسقاط حکومت متهم کرده بودند به طوري که در ادله قانوني حکم دادگاه آمده بود که شيخ نمر انسان آزمند و حريصي است که جز با قتل او ريشه کن نخواهد شد.
مطمئنا اين گونه محاکمه ها معمولاسياسي است و تجربه به ما آموخته است که تمام رژيم هاي استبدادي قوه قضائي خود را در خدمت سياست و احيانا در خدمت خود حاکم، به کار مي گيرند و اين امر متاسفانه تقريبا در همه جهان اسلام (کشورهاي پادشاهي) مشهود است.
ما در مصر شاهد بسياري از احکام قضائي افراطي بوديم و هزاران حکم اعدام صادر شد و برخي از آنها به رغم نهائي نشدن حکم و عدم طي مراحل دادرسي، به مورد اجرا درآمد. ما اشخاصي داشتيم که در يک دادگاه محاکمه و محکوم به اعدام شده بودند و در همان زمان در دادگاهي ديگر در خصوص همان اتهام محاکمه شدند و تبرئه گرديدند اما با اين حال حکم اعدام آنان اجرا شد. يا در موردي ديگر دادگاهي مردي را به جرم قتل فردي محاکمه کرد آن فرد به دادگاه مراجعه کرد که من زنده ام و کشته نشده ام و اين مرد مرا نکشته است اما دادگاه آن مرد را به اعدام محکوم کرد.
متاسفانه اين وضع تشکيلات قضائي کشورهاي ديکتاتوري است که در آن دادگاه ها صرفا صوري است و گاهي ماموريت محوله از سوي حاکم را بدون طي مراسم نمادين و ظاهري دادرسي به انجام مي رسانند.
به نظر شما در رفتارهاي عربستان پس از ملک عبدالله عقلانيت حاکم است يا اين رفتارها ناشي از نوعي بي خردي و شتابزدگي است؟
- در حقيقت من از اين سوال متعجب شدم، چون ناخودآگاه چنين القا مي کند که ملک عبدالله، حاکم خردمندي بود و ملک سلمان برعکس او فاقد عقلانيت است اما حقيقت اين است که در اين گونه رژيم هاي مستبد در جهان عرب و اسلام، تفاوتي ميان عبداله و سلمان و غير آنها نيست، چون سياست هاي آنها و خصوصا سياست خارجي شان، پژواک اميال غربي ها و آمريکايي ها در تمام عرصه ها است و هيچ حاکمي در اين کشورها قادر به تغيير اين سياست ها نيست مگر آنکه آمريکا خود سياست هايش را تغيير دهد.
آيت الله نمر چرا دستگير و اعدام شد؟ آيا حکم وي متناسب با جرمش بود؟
- همان طور که قبلاگفتم من از چند و چون روند صدور حکم يا علل تعيين چنين مجازات سنگيني براي آيت ا... نمر اطلاعي ندارم اما تجربيات گذشته به ما آموخته که اين گونه رژيم ها قساوت فوق العاده اي نسبت به مخالفان سياسي خود نشان مي دهند و روش بهانه تراشي و ايجاد ترفند را به خوبي بلدند تا اقدامات سرکوبگرانه خود را درباره مخالفان توجيه کنند.
اما اين رژيم ها به رغم تمام اين خشونت ها و رفتارهاي قهرآميز، در برابر غرب و خواسته هاي آن از خود انعطاف و نرمي فراوان نشان مي دهند. آنان در قبال جناياتي که مرتکب مي شوند درهاي خزانه و چاه هاي نفت خود را به روي غربي ها باز مي کنند تا آنان را تطميع کنند و بخرند. آنان براي حفظ موجوديت خود از هيچ جنايتي فرو گذار نمي کنند.
در اين خصوص بايد پرسيد آيا در ميان اتهامات منتسب به آيت ا... نمر اتهام قتل نيز وجود داشت؟ و آيا اين اتهام دلايل و مستندات قاطعي داشت؟ اين را به اين خاطر گفتم که جرم قتل، تنها جرمي است که مجازات اعدام براي آن تعيين مي شود و اعدام قصاصي عادلانه و تحقق عدالت است و من يقين دارم که چنين اتهامي در حق ايشان صحت ندارد و معقول هم نيست که شخص برجسته اي مثل ايشان دست به جنايت قتل بزند و لذا چنين حکمي قصاص و عدالت به شمار نمي رود.
اعدام آيت الله نمر چه پيامدها و تبعاتي براي آل سعود خواهد داشت؟
- من نمي دانم تبعات اجراي اين حکم بر رژيم آل سعود چه خواهد بود اما مطمئنم آشوب هاي بزرگي به وقوع خواهد پيوست، چون بسياري از مردم منطقه شرقي عربستان از طرفداران شيخ شهيد هستند و اعدام وي را خيانتي به حيثيت و اعتبار خودشان مي دانند. در مقابل، فراموش نمي کنيم که درهاي خزانه هاي آل سعود براي ساکت کردن جهان گشوده خواهد شد و از طرفي تاثيرات منفي اين حادثه به ايران هم خواهد رسيد. همه زيان خواهند ديد و باعث ريخته شدن خون هاي بيشتر در اين منطقه که آبستن قيام و انتقام گيري و نفرت است خواهد شد. و حمام هاي خون در خيابان ها و شهرهاي منطقه به راه خواهد افتاد.
اجراي اين حکم چه ارتباطي با سفر اردوغان به عربستان دارد؟
- فکر نمي کنم که ميان سفر اردوغان به رياض و اعدام آيت ا... نمر، ارتباطي وجود داشته باشد ، هر چند هدف از اين سفر ايجاد يک ائتلاف اسلامي سني متشکل از عربستان و ترکيه و قطر است که به اعتقاد برخي ها در مقابل ائتلاف سوريه و ايران و روسيه به وجود خواهد آمد.
در اين ميان ژنرال سيسي در مصر مي کوشد به طور پنهاني هر دو طرف ائتلاف (عربستان و ترکيه - ايران و روسيه) را راضي نگه دارد و با تمام طرف ها بازي کند و اين سياست براي او هزينه سنگيني دربر خواهد داشت چون همه طرف ها عدم صداقت او را مي شناسند و در درستي نيات او شک دارند.
چرا نهادهاي حقوق بشري جهاني در برابر جنايات عربستان در يمن و در داخل عربستان ساکت مانده اند و تنها به صورت ظاهري بيانيه هايي صادر مي کنند؟
- سازمان هاي بين المللي هميشه از سرمايه داران دستور مي گيرند و عربستان نه تنها تامين مالي اين قبيل سازمان ها را برعهده دارد بلکه حتي نيازهاي مالي لابي هاي بين المللي حاکم بر اين سازمان ها را نيز تامين مي کند. اين کشور دقيقا همان کاري را مي کند که رژيم هاي مستبد ديگر در همه کشورهاي عربي و شايد اسلامي بدون استثناء انجام مي دهند و دارائي ها و ثروت هاي مردم را براي سرپوش گذاشتن بر جنايات و سياست هاي خود خرج مي کنند.
آيا عربستان تاوان اين جنايت را خواهد داد و چگونه؟
- قطعا تاوان خواهد داد اما متاسفانه از خون ها و از جيب مسلمانان اين کشور اين تاوان پرداخت شد در حالي که رژيم حاکم زياد آسيب نخواهد ديد. با اين وجود اين جنايت يک پيام قوي به رژيم مي دهد که شيوه قماربازي و حکومت ديکتاتورمآبانه ديگر قابل تحمل نخواهد بود. حال سوال اين است که آيا عربستان خواهد توانست هزينه اين اقدام خود را تحمل کند آن هم پس از زيان هاي فراواني که در يمن متحمل شده است. من جواب قانع کننده اي نمي يابم.
اما منطقه عربي به شکل گسترده اي متحول خواهد شد و حرکت مردمي در تمام کشورهاي عربي ادامه خواهد يافت تا نظام هاي مورد نظر خود را به وجود آورند و اين حرکت ها طومار عمر سعودي ها را هم درهم خواهد پيچيد.
آيا مي توان اعدام آيت الله نمر را اشتباه استراتژيک عربستان دانست که مي تواند پايه هاي حکومت آل سعود را متزلزل کند؟
- قطعا رژيم آل سعود خطاي بزرگي مرتکب شد؛ خطايي که شکاف موجود در منطقه عربي و نيز چالش هاي مذهبي را در دهه هاي آينده ميان امت اسلامي وسيع تر خواهد کرد و البته قرباني اين اقدام، نسل هاي آينده مسلمان و عرب و سني و شيعه خواهند بود. همچنين وقوع اين حادثه خط قرمزها را از ميان برد و در اين چالش چيزي مقدس نخواهد بود و انجام هر جنايتي روا شمرده خواهد شد.
واکنش کشورهاي اسلامي به اين اقدام و جنايت عربستان بايد چگونه باشد؟
- اگر در ميان کشورهاي جهان عرب و اسلام حاکمان خردمندي بود هيچ گاه اين حوادث اتفاق نمي افتاد و اين همه کشتار و خونريزي و انفجارها و شليک گلوله ها تنها خبر روزنامه هاي صبح و رسانه هاي جهان نمي شد.
اگر حاکم عاقلي وجود داشت حوادث عراق و سوريه و ليبي و مصر و يمن و عربستان به وجود نمي آمد اما متاسفانه ما به عنوان اعراب، با گلوله سخن مي گوئيم و حاکمان ما به اراده ملت ها احترام نمي گذارند ولي احترام نظاميان آمريکائي و دستورات آنان را نگه مي دارند و قبله شان کاخ سفيد آمريکاست.
از اين رو ما عادت کرده ايم که به اقدامات آن رژيم ها و حکومت ها عکس العمل نشان ندهيم و فرياد برنياوريم. اين رژيم ها ملت هاي خود را سرکوب مي کنند و هيچ حمايتي نسبت به آنها ندارند و لذا مي بينيم غرب از اين قبيل رژيم ها دفاع مي کند و آنها بهترين سربازان غرب براي استعمار ما هستند.
نقش آمريکا و اسرائيل در اعدام آيت الله نمر چيست؟ آيا مي توان آنها را پشت پرده اين جنايت براي ايجاد تفرقه در جهان اسلام دانست؟
- من ترجمه چند مطلب و مقاله را از مطبوعات اسرائيلي و غربي مي خواندم، متوجه شدم که آنان نسبت به اين حادثه خوشحالي فراوان نشان مي دهند و به صراحت اظهار اميدواري مي کنند که سعودي ها و ايراني ها با يکديگر وارد جنگ شوند و همه شان به دست هم کشته شوند. حتي يک روزنامه اسرائيلي در يک نظرسنجي درباره ديدگاه شهروندان اسرائيل نسبت به جنگ ايران و عربستان اعلام کرد که همه پاسخگويان از به وجود آمدن چنين رويدادي اظهار خوشوقتي و شادماني مي کردند و آرزو داشتند صبح که از خواب بيدار مي شوند بشنوند که نه از تهران خبري هست و نه از رياض و هر دو نابود شده اند.
عربستان در وضعيت بسيار شکننده و ضعيفي در منطقه به سر مي برد. به نظر شما چرا عربستان در شرايط کنوني که با چالش هاي زيادي رو به رو است اقدام به اعدام آيت الله نمر کرد؟
- طبعا هيچ انسان عاقل علاقمند به آزادي و عدالت، رفتار حکومت سعودي در اجراي حکم اعدام 47 نفر از جمله آيت ا... شيخ نمر را تاييد نمي کند او آن طور که شناخته ايم شخصيتي شاخص در مذهب شيعي به شمار مي رفت جرم او و بقيه آن افراد، اين بود که با رژيم استبدادي حاکم بر اين کشور مخالف بودند.
اما علت اقدام عربستان به اجراي حکم اعدام اين است که اين کشور قصد داشت با اين کار، 3 پيام به جهان غرب و ايران و به داخل عربستان بفرستد. پيام نخست به غرب اين بود که عربستان همچنان در مبارزه با اسلام سياسي و سني، در خط غرب حرکت مي کند، (هرچند شخصا با اين گونه تقسيم بندي هاي مذهبي مخالفم) و فرق نمي کند که اين اسلام معتدل باشد يا افراطي به طوري که غرب در اين مبارزه مي تواند روي عربستان حساب کند و امکان ندارد اين کشور از اين خط مشي عقب نشيني کند خصوصا پس از آنکه با اسلام گراها در يمن براي جنگ با حوثي ها متحد شده است. پيام دوم که عربستان با اين اعدام، به دنبال ارسال آن بوده، همان مضمون را در بر دارد منتها براي ايران - که رهبر اسلام شيعي است - محتواي اين پيام بيانگر اين نکته است که عربستان از پيروزي هاي حوثي ها در يمن هيچ نگراني ندارد و ابتکار عمل جنگي را همچنان در دست دارد و از گسترش جبهه مبارزه با ايران يا متحدان آن نيز هيچ خوف و هراسي به خود راه نمي دهد و اين کشور شايستگي آن را دارد که رقيب ايران در منطقه باشد.
پيام بعدي به مردم داخل عربستان بود که توجه آنان را از اخبار مربوط به شکست هاي بزرگ اين کشور در يمن منحرف کنند که اين امر ابهت دولت اين کشور را در برابر شهروندان و مردم خود تضعيف مي کند. مضمون اين پيام سوم اين است که ما همچنان قدرتمنديم و مي توانيم کار را يکسره کنيم و به جبهه هاي بزرگ ديگري هم بگشانيم.
به نظر من هدف بزرگ ديگري از انجام اين اعدام دنبال مي شده و آن اينکه تلاش کنند جنگ مذهبي و فرقه اي و به عبارت دقيق تر «حالت قطب بندي فرقه اي» را شعله ور کنند تا به اين طريق بسياري از اهل سنت را براي همراهي با خود در جنگ با حوثي ها و پشت سر آنها با ايران جذب کنند، اما من معتقدم که آنان در تحقق اين هدف شکست خورده اند و اين امر منوط به نحوه رفتار و تعامل ايراني ها با اين قضيه است. به اين معني که اگر ايران اين اقدام عربستان را يک حادثه فرقه اي مرتبط با يک عالم متشخص مذهب شيعي به شمار آورد و در اين جهت حرکت کند و فعاليت خود را افزايش دهد، در آن صورت هدف سعودي ها را تحقق بخشيده است و اين سرآغاز پيدايش قطب بندي هاي مذهبي در منطقه اي است که آماده انفجار است.
مايلم به اين موضوع اشاره کنم که حزب الله و شخص سيد حسن نصرالله در لبنان پس از جنگ تجاوزکارانه صهيونيست ها در سال 1385 تبديل به يک ستاره عربي فوق همه شخصيت هاي عربي در کل تاريخ غرب شد به طوري که ملت هاي عرب او را به طور جنون آميزي دوست مي داشتند و کسي هم کاري نداشت که او آيا سني است يا شيعه؟
منظور من اين است که نشان دادن گفتمان فرقه اي و مذهبي در چنين وضعيت هايي به خصوص از ناحيه برادران شيعه ما، ممکن است به نفع سعودي ها تمام شود که شروع به ايجاد حالت قطب بندي فرقه اي کرده اند. راه حل اين موضوع هم اين است که اين جنايت - اعدام ها - به عنوان جنايتي در حق هم شيعه و هم سني، محکوم شود. پس از آن مي توان درباره پيام هاي سه گانه سابق الذکر به تفصيل سخن گفت.
آيا شرايط برگزاري دادگاه و محکوميت آيت الله نمر عادلانه بود؟
- حقيقتا من دنبال اين نبودم که شرايط محاکمه را از لحاظ عادلانه بودن يا نبودن آن بررسي کنم. فقط شنيدم که وي را متهم به داشتن افکار افراطي و خروج بر حاکم کشور و اشاعه هرج و مرج و تلاش براي اسقاط حکومت متهم کرده بودند به طوري که در ادله قانوني حکم دادگاه آمده بود که شيخ نمر انسان آزمند و حريصي است که جز با قتل او ريشه کن نخواهد شد.
مطمئنا اين گونه محاکمه ها معمولاسياسي است و تجربه به ما آموخته است که تمام رژيم هاي استبدادي قوه قضائي خود را در خدمت سياست و احيانا در خدمت خود حاکم، به کار مي گيرند و اين امر متاسفانه تقريبا در همه جهان اسلام (کشورهاي پادشاهي) مشهود است.
ما در مصر شاهد بسياري از احکام قضائي افراطي بوديم و هزاران حکم اعدام صادر شد و برخي از آنها به رغم نهائي نشدن حکم و عدم طي مراحل دادرسي، به مورد اجرا درآمد. ما اشخاصي داشتيم که در يک دادگاه محاکمه و محکوم به اعدام شده بودند و در همان زمان در دادگاهي ديگر در خصوص همان اتهام محاکمه شدند و تبرئه گرديدند اما با اين حال حکم اعدام آنان اجرا شد. يا در موردي ديگر دادگاهي مردي را به جرم قتل فردي محاکمه کرد آن فرد به دادگاه مراجعه کرد که من زنده ام و کشته نشده ام و اين مرد مرا نکشته است اما دادگاه آن مرد را به اعدام محکوم کرد.
متاسفانه اين وضع تشکيلات قضائي کشورهاي ديکتاتوري است که در آن دادگاه ها صرفا صوري است و گاهي ماموريت محوله از سوي حاکم را بدون طي مراسم نمادين و ظاهري دادرسي به انجام مي رسانند.
به نظر شما در رفتارهاي عربستان پس از ملک عبدالله عقلانيت حاکم است يا اين رفتارها ناشي از نوعي بي خردي و شتابزدگي است؟
- در حقيقت من از اين سوال متعجب شدم، چون ناخودآگاه چنين القا مي کند که ملک عبدالله، حاکم خردمندي بود و ملک سلمان برعکس او فاقد عقلانيت است اما حقيقت اين است که در اين گونه رژيم هاي مستبد در جهان عرب و اسلام، تفاوتي ميان عبداله و سلمان و غير آنها نيست، چون سياست هاي آنها و خصوصا سياست خارجي شان، پژواک اميال غربي ها و آمريکايي ها در تمام عرصه ها است و هيچ حاکمي در اين کشورها قادر به تغيير اين سياست ها نيست مگر آنکه آمريکا خود سياست هايش را تغيير دهد.
آيت الله نمر چرا دستگير و اعدام شد؟ آيا حکم وي متناسب با جرمش بود؟
- همان طور که قبلاگفتم من از چند و چون روند صدور حکم يا علل تعيين چنين مجازات سنگيني براي آيت ا... نمر اطلاعي ندارم اما تجربيات گذشته به ما آموخته که اين گونه رژيم ها قساوت فوق العاده اي نسبت به مخالفان سياسي خود نشان مي دهند و روش بهانه تراشي و ايجاد ترفند را به خوبي بلدند تا اقدامات سرکوبگرانه خود را درباره مخالفان توجيه کنند.
اما اين رژيم ها به رغم تمام اين خشونت ها و رفتارهاي قهرآميز، در برابر غرب و خواسته هاي آن از خود انعطاف و نرمي فراوان نشان مي دهند. آنان در قبال جناياتي که مرتکب مي شوند درهاي خزانه و چاه هاي نفت خود را به روي غربي ها باز مي کنند تا آنان را تطميع کنند و بخرند. آنان براي حفظ موجوديت خود از هيچ جنايتي فرو گذار نمي کنند.
در اين خصوص بايد پرسيد آيا در ميان اتهامات منتسب به آيت ا... نمر اتهام قتل نيز وجود داشت؟ و آيا اين اتهام دلايل و مستندات قاطعي داشت؟ اين را به اين خاطر گفتم که جرم قتل، تنها جرمي است که مجازات اعدام براي آن تعيين مي شود و اعدام قصاصي عادلانه و تحقق عدالت است و من يقين دارم که چنين اتهامي در حق ايشان صحت ندارد و معقول هم نيست که شخص برجسته اي مثل ايشان دست به جنايت قتل بزند و لذا چنين حکمي قصاص و عدالت به شمار نمي رود.
اعدام آيت الله نمر چه پيامدها و تبعاتي براي آل سعود خواهد داشت؟
- من نمي دانم تبعات اجراي اين حکم بر رژيم آل سعود چه خواهد بود اما مطمئنم آشوب هاي بزرگي به وقوع خواهد پيوست، چون بسياري از مردم منطقه شرقي عربستان از طرفداران شيخ شهيد هستند و اعدام وي را خيانتي به حيثيت و اعتبار خودشان مي دانند. در مقابل، فراموش نمي کنيم که درهاي خزانه هاي آل سعود براي ساکت کردن جهان گشوده خواهد شد و از طرفي تاثيرات منفي اين حادثه به ايران هم خواهد رسيد. همه زيان خواهند ديد و باعث ريخته شدن خون هاي بيشتر در اين منطقه که آبستن قيام و انتقام گيري و نفرت است خواهد شد. و حمام هاي خون در خيابان ها و شهرهاي منطقه به راه خواهد افتاد.
اجراي اين حکم چه ارتباطي با سفر اردوغان به عربستان دارد؟
- فکر نمي کنم که ميان سفر اردوغان به رياض و اعدام آيت ا... نمر، ارتباطي وجود داشته باشد ، هر چند هدف از اين سفر ايجاد يک ائتلاف اسلامي سني متشکل از عربستان و ترکيه و قطر است که به اعتقاد برخي ها در مقابل ائتلاف سوريه و ايران و روسيه به وجود خواهد آمد.
در اين ميان ژنرال سيسي در مصر مي کوشد به طور پنهاني هر دو طرف ائتلاف (عربستان و ترکيه - ايران و روسيه) را راضي نگه دارد و با تمام طرف ها بازي کند و اين سياست براي او هزينه سنگيني دربر خواهد داشت چون همه طرف ها عدم صداقت او را مي شناسند و در درستي نيات او شک دارند.
چرا نهادهاي حقوق بشري جهاني در برابر جنايات عربستان در يمن و در داخل عربستان ساکت مانده اند و تنها به صورت ظاهري بيانيه هايي صادر مي کنند؟
- سازمان هاي بين المللي هميشه از سرمايه داران دستور مي گيرند و عربستان نه تنها تامين مالي اين قبيل سازمان ها را برعهده دارد بلکه حتي نيازهاي مالي لابي هاي بين المللي حاکم بر اين سازمان ها را نيز تامين مي کند. اين کشور دقيقا همان کاري را مي کند که رژيم هاي مستبد ديگر در همه کشورهاي عربي و شايد اسلامي بدون استثناء انجام مي دهند و دارائي ها و ثروت هاي مردم را براي سرپوش گذاشتن بر جنايات و سياست هاي خود خرج مي کنند.
آيا عربستان تاوان اين جنايت را خواهد داد و چگونه؟
- قطعا تاوان خواهد داد اما متاسفانه از خون ها و از جيب مسلمانان اين کشور اين تاوان پرداخت شد در حالي که رژيم حاکم زياد آسيب نخواهد ديد. با اين وجود اين جنايت يک پيام قوي به رژيم مي دهد که شيوه قماربازي و حکومت ديکتاتورمآبانه ديگر قابل تحمل نخواهد بود. حال سوال اين است که آيا عربستان خواهد توانست هزينه اين اقدام خود را تحمل کند آن هم پس از زيان هاي فراواني که در يمن متحمل شده است. من جواب قانع کننده اي نمي يابم.
اما منطقه عربي به شکل گسترده اي متحول خواهد شد و حرکت مردمي در تمام کشورهاي عربي ادامه خواهد يافت تا نظام هاي مورد نظر خود را به وجود آورند و اين حرکت ها طومار عمر سعودي ها را هم درهم خواهد پيچيد.
آيا مي توان اعدام آيت الله نمر را اشتباه استراتژيک عربستان دانست که مي تواند پايه هاي حکومت آل سعود را متزلزل کند؟
- قطعا رژيم آل سعود خطاي بزرگي مرتکب شد؛ خطايي که شکاف موجود در منطقه عربي و نيز چالش هاي مذهبي را در دهه هاي آينده ميان امت اسلامي وسيع تر خواهد کرد و البته قرباني اين اقدام، نسل هاي آينده مسلمان و عرب و سني و شيعه خواهند بود. همچنين وقوع اين حادثه خط قرمزها را از ميان برد و در اين چالش چيزي مقدس نخواهد بود و انجام هر جنايتي روا شمرده خواهد شد.
واکنش کشورهاي اسلامي به اين اقدام و جنايت عربستان بايد چگونه باشد؟
- اگر در ميان کشورهاي جهان عرب و اسلام حاکمان خردمندي بود هيچ گاه اين حوادث اتفاق نمي افتاد و اين همه کشتار و خونريزي و انفجارها و شليک گلوله ها تنها خبر روزنامه هاي صبح و رسانه هاي جهان نمي شد.
اگر حاکم عاقلي وجود داشت حوادث عراق و سوريه و ليبي و مصر و يمن و عربستان به وجود نمي آمد اما متاسفانه ما به عنوان اعراب، با گلوله سخن مي گوئيم و حاکمان ما به اراده ملت ها احترام نمي گذارند ولي احترام نظاميان آمريکائي و دستورات آنان را نگه مي دارند و قبله شان کاخ سفيد آمريکاست.
از اين رو ما عادت کرده ايم که به اقدامات آن رژيم ها و حکومت ها عکس العمل نشان ندهيم و فرياد برنياوريم. اين رژيم ها ملت هاي خود را سرکوب مي کنند و هيچ حمايتي نسبت به آنها ندارند و لذا مي بينيم غرب از اين قبيل رژيم ها دفاع مي کند و آنها بهترين سربازان غرب براي استعمار ما هستند.
نقش آمريکا و اسرائيل در اعدام آيت الله نمر چيست؟ آيا مي توان آنها را پشت پرده اين جنايت براي ايجاد تفرقه در جهان اسلام دانست؟
- من ترجمه چند مطلب و مقاله را از مطبوعات اسرائيلي و غربي مي خواندم، متوجه شدم که آنان نسبت به اين حادثه خوشحالي فراوان نشان مي دهند و به صراحت اظهار اميدواري مي کنند که سعودي ها و ايراني ها با يکديگر وارد جنگ شوند و همه شان به دست هم کشته شوند. حتي يک روزنامه اسرائيلي در يک نظرسنجي درباره ديدگاه شهروندان اسرائيل نسبت به جنگ ايران و عربستان اعلام کرد که همه پاسخگويان از به وجود آمدن چنين رويدادي اظهار خوشوقتي و شادماني مي کردند و آرزو داشتند صبح که از خواب بيدار مي شوند بشنوند که نه از تهران خبري هست و نه از رياض و هر دو نابود شده اند.
