بازار ارز گروگان فضاي مجازي


اوین نامه  کیهان 5 مهر - 97
گزارش خبري تحليلي  اوین  نامه كيهان: بازار ارز گروگان فضاي مجازي

در شرايطي که دولت در زمينه آشفتگي هاي به وجود آمده در بازار ارز، رفتار انفعالي در پيش گرفته، مديريت نرخ ارز به دست فضاي مجازي و حتي آنسوي مرزها افتاده و در اين شرايط از 18هزار تومان هم عبور کرده است.
    
    
گروه اقتصاديديروز يکي از تلخ ترين و البته شگفت آور ترين روز در تاريخ ارزي کشور بود؛ چنانچه فقط طي چند ساعت، نرخ ارز نزديک به دو هزار تومان گران شد و از 18 هزار تومان هم عبور کرد!
    
هرچند در اين دولت، خصوصا طي يک سال اخير کاهش ارزش پول ملي به اتفاقي معمولي تبديل شده و در همين بازه نسبتا کوتاه، ارزش پول ايران حدود 375 درصد سقوط کرده! اما اينکه تنها در يک روز پول ملي حدود 10 درصد کاهش پيدا کند، اگر نگوييم بي سابقه، حتما کم سابقه بوده است.
    
با توجه به شرايط جديدي که به وجود آمده، مشخص مي شود مديريت بازار ارز در اختيار آن طرف آب و فضاي مجازي قرار گرفته است.
    
متاسفانه در حال حاضر فضاي مجازي نقش مهمي در زمينه تعيين نرخ ارز ايفا کرده و به نوعي نرخ ارز در همين فضا مشخص مي شود، چراکه وقتي نصف شبِ (زماني که هيچ بازاري فعال نيست) اعلام مي شود نرخ دلار به 18 هزار تومان رسيده؛ بر چه مبنايي روز بعد همين رقم به عنوان نرخ بازار شنيده مي شود؟
    
نکته اي که در اين ميان وجود دارد اين است که چرا دولت اين فضا را کنترل و مديريت نمي کند؟ وقتي فضاي مجازي (حداقل در زمينه نرخ ارز) جولانگاه افرادي شده که احتمالا به دليل وابستگي به خارج، نرخ ها را بالا مي برند، آيا نبايد با آنها برخورد شود؟ آيا نبايد وزارت ارتباطات به طور قاطع اقدام به بستن فضاي مجازي مخرب و ملتهب کننده بازار ارز نمايد؟
    
روز گذشته هم طي گزارشي تاکيد کرديم که در 60 روز اخير که همتي به عنوان رئيس کل بانک مرکزي انتخاب شده، ارزش پول ملي 60 درصد کاهش يافته اما انگار اين کاهش ها پايان راه سقوط پول ملي نيست، در گزارش قبلي خود تاکيد کرديم که همتي سهم بازار صرافي ها از کل بازار ارز را سه درصد عنوان کرده و لذا دخالت در آن را برنامه خود ندانسته است.
    
اين در حالي است که سطح عمومي قيمت ها خود را با اين نرخ هماهنگ کرده و حتي فارغ از اين موضوع، بانک مرکزي به عنوان متولي سياست هاي پولي نمي تواند به بهانه سه درصدي بودن بازار آزاد ارز، از دخالت و بازگرداندن آرامش به اين بازار طفره برود.
    
    
بانک مرکزي از ابزارهاي کنترلي نرخ ارز استفاده نمي کند
    
محمدرضا پور ابراهيمي، رئيس کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي در گفت وگو با خبرنگار کيهان، با اشاره به اينکه نرخ هاي کنوني تناسبي با نرخ هاي ديگر ارز ندارد، اظهار داشت: بانک مرکزي از ابزار هاي خودش براي کنترل بازار ارز استفاده نمي کند.
    
وي افزود: بخش زيادي از ظرفيت هاي بانک مرکزي براي کنترل بازار ارز غير فعال است، از سوي ديگر ورود ارز صادرات غير نفتي به کشور به دليل ضعف بانک مرکزي، انجام نشده و دولت در اين زمينه نظارت بسيار ضعيفي داشته است.
    
به گفته رئيس کميسيون اقتصادي مجلس، متاسفانه ارز برخي دستگاه ها مانند پتروشيمي ها و فولادي ها کاملا برنگشته و اين دستگاه ها به امان خدا رها شده اند، کسي هم پيگيري نمي کند. از سوي ديگر عوامل رواني و دشمن هم بر نرخ کنوني ارز اثر گذار هستند.
    
پور ابراهيمي با بيان اينکه اعداد موجود به عنوان نرخ بازار، کاملا غير کارشناسي است، ادامه داد: عدم مديريت صحيح بانک مرکزي باعث شده دلالان در بازار ارز جولان بدهند. همچنين، پويا منتظر، کارشناس اقتصادي در گفت وگو با کيهان بيان کرد: آقايان مي گويند بازار دارد کار خودش را مي کند، اما اين بازار چيست؟ اطرافيان رئيس جمهور مي گويند بازار خودش نرخ ها را پيدا مي کند، اما چه نرخي؟ کدام بازار؟
    
وي افزود: همه نهادهايي که به بازار مفهوم مي دهند کارکرد خود را از دست داده اند، حتي بانک مرکزي، دولت و... نيز کارکرد خود را از دست داده اند.
    
اين کارشناس اقتصادي با بيان اينکه نرخ کنوني دلار حد يقفي ندارد، گفت: من از دلار 40 هزار توماني هم تعجب نمي کنم!
    
منتظر درخصوص گفته رئيس بانک مرکزي مبني بر اينکه نرخ بازار آزاد فقط سه درصد کل بازار را تشکيل مي دهد، بيان کرد: بايد ديد مردم کدام نرخ را مبناي قيمت دلار مي دانند، جلوي انتظارات مردم را که نمي شود گرفت. قيمت هاي بازار هم در حال حاضر براساس سامانه ايشان تعيين مي شود. اين دوستان در کجا زندگي مي کنند؟ ظاهرا در سوئيس هستند!
    
    
بازار ارز رها شده است
    
در همين رابطه محسن مهديان، کارشناس اقتصادي طي نوشته خود در خبرگزاري فارس، به همين موضوع اشاره کرد: بازار ارز رها شده است و هر روز آتش دلار زبانه مي کشد و پول ملي ذليل تر مي شود. ليبرال ترين دولت هاي غربي هم در شرايط جنگي، حضورشان در بازار چندين برابر و دولت ناظر به دولت تصدي گر و هادي تبديل مي شود. نمونه اش بحران وال استريت.
    
وي ادامه داد: ماهيت تکنوکرات ها را بايد در بزنگاه هاي سخت و کوچه هاي بن بست سياسي شناخت. اين جريان در مواجهه با مشکلات و چالش ها، سراسر وجودشان را ترس مي گيرد و شوک زده و بهت آلود منتظر شکست مي شوند. اين جريان چون بي اعتنا به سنت هاي قهري و قطعي الهي است و همه شناختش را از ساز وکار تکنيک و عقل خودبنياد بشري مي گيرد، در شرايط سخت گرفتار «کُپ مديريتي» مي شود. به اين کپ مديريتي، خستگي و کهولت انباشته از قبل را هم اضافه کنيد.به هر حال، مردم از متوليان بازار ارز خصوصا بانک مرکزي انتظار دارند اقدام عاجلي براي کنترل اين بازار صورت دهند، مثلا پيشنهاد مي شود هر واردکننده اي ارز چهار هزار و 200 توماني دريافت مي کند، بلافاصله مشخصاتش در سايت بانک مرکزي درج شود و همگان بدانند چه فردي با چه مشخصاتي براي کدام کالا ارز دولتي دريافت کرده است؛ زيرا شنيده شده برخي افراد ارز چهار هزار و 200 توماني گرفته ولي نه تنها هيچ کالايي واردکشور نکرده اند بلکه همان دلارهاي دولتي را در بازار به نرخ بالاتري فروخته اند.