دوگزیده خبر مرتبط بهم

دوگزیده خبر مرتبط بهم 29 فروردین -94
 سیاست کویر سازی  ایران از سوی رژیم وارونه ی ولایت فقیه همچنان ادامه دارد . چون برخلاف بارندگی های اخیر در استان های کشور گزارش بیابان شدن جاموریان در استان  کرمان  بازتاب داده شده که ضمیمه  گزارش خبری فشار خاکریز مرزی برگلوی  هامون شده است که گفته می شود  برخی اقدامات مانع از رسیدن میزان کافی آب به بخش‌های مهم هامون در استان محروم بلوجستان می‌شود. یکی از این موانع بزرگ خاکریزهای مرزی طولانی است که مرزبانی در مرز با افغانستان و در بخش‌هایی از وسط تالاب هامون ایجاد کرده است.
بهار است و سیلاب‌های رودخانه هیرمند که محصول بارش‌های خوب در افغانستان‌اند در حال ورود به تالاب هامون هستند. این سیلاب‌ها با عبور از سدها و برداشت‌های پرشمار و غیرمجاز آب از کشور همسایه شرقی، خود را به این تالاب می‌رسانند. اگر چه افغان‌ها چندین سال است حقابه رسمی و قانونی این تالاب را نمی‌دهند اما در این سو و در کشور ایران نیز برخی اقدامات مانع از رسیدن میزان کافی آب به بخش‌های مهم هامون می‌شود. یکی از این موانع بزرگ خاکریزهای مرزی طولانی است که مرزبانی در مرز با افغانستان و در بخش‌هایی از وسط تالاب هامون ایجاد کرده است.به گزارش شرق، این خاکریزها از سال ١٣٨٥ به این سو با هدف جلوگیری از ورود مواد مخدر و قاچاقچیان و همچنین تردد غیرمجاز اتباع بیگانه برپا شده‌اند، اما به گفته کارشناسان هم مانع ورود آب به قسمت‌های زیادی از تالاب می‌شوند و هم چرخه طبیعی آب در هامون را برهم زده‌اندتالاب هامون که زمانی لقب بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین ایران را بر خود داشت، در منطقه مرزی میان ایران و افغانستان واقع شده است، بخشی از آن در منطقه سیستان در شمال استان سیستان‌وبلوچستان و بخش‌های دیگر در دو ولایت نیمروز و فراه افغانستان قرار دارد. آب مورد نیاز این تالاب هم توسط رودخانه‌های هیرمند و فراه‌رود تأمین می‌شود.  سال گذشته در اردیبهشت‌ماه با ورود سیلاب‌ها وضعیت این تالاب که ١٦سال پیش از آن در خشکی کامل به سر برده بود کمی بهبود پیدا کرد. با این همه در ادامه به دلیل شرایط منطقه، آب تالاب از اواسط تابستان دوباره خشک شد.
برای بررسی آخرین وضعیت این تالاب، «شرق» با سعید محمودی، مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان‌وبلوچستان، گفت‌وگویی کرده است. این مقام مسئول در این رابطه می‌گوید: «سیلاب‌های رودخانه هیرمند چندین روز است که در حال ورود به تالاب است و طبق پیش‌بینی ما تا اواخر اردیبهشت‌ماه نیز ادامه خواهد داشت، سال گذشته هم در اثر همین سیلاب‌ها در خوشبینانه‌ترین حالت به یک‌سوم تالاب، آب رسید که البته بهترین وضعیت هامون در ١٥ سال گذشته را رقم زد. در نظر داشته باشید که کل حجم آب مورد نیاز تالاب ١١ تا ١٢ میلیارد مترمکعب است اما سال گذشته شاید در حدود ٣ میلیارد مترمکعب آب به آن وارد شد، پیش‌بینی من این است که اگر مشکل خاصی رخ ندهد شاید امسال هم مانند سال گذشته شود».
محمودی همچنین در رابطه با احتمال پایدارماندن آب تالاب تا فصل بارش جدید نیز این‌گونه توضیح داد: «اینکه آب تالاب پایدار بماند هیچ‌وقت شدنی نیست، آورد رودخانه به شدت کم شده است و تبخیر هم در این منطقه به دلیل بادهای شدید ١٢٠ روزه و همچنین حرارت بسیارزیاد، بالاست، طبیعی است که در چنین وضعیتی آب خشک شود، اما احتمالا این آب تا حدود مردادماه دوام بیاورد، البته ما تلاش می‌کنیم همین آب اندکی که وارد می‌شود، صرف تولید پوشش گیاهی شود».مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان‌وبلوچستان همچنین در رابطه با برداشت‌های غیرمجاز آب در منطقه و همچنین ازبین‌بردن پوشش گیاهی تالاب و اقداماتی که برای جلوگیری از این کار انجام می‌شود نیز به «شرق» گفت: «مردم ما زندگی‌شان به این تالاب بسته است، ما باید کاری کنیم که این تالاب کیفیت زندگی در اینجا را افزایش دهد تا از کوچ مردم جلوگیری کنیم، مردم باید از ثمرات این تالاب استفاده کنند، اما درعین‌حال امسال برنامه‌هایی داریم که کارهای آسیب‌زننده به تالاب را متوقف و از چرای بی‌رویه و قطع نیزارها و پوشش گیاهی به صورت فله‌ای جلوگیری کنیم، برای شترها برنامه‌هایی داریم که وارد جاهای حساس نشوند و همچنین آب را در کمترین زمان به جاهای حساس برسانیم، چون در هامون بخش‌هایی هستند که به دلیل اشتباهات و خطاهای انسانی آسیب دیده‌اند».
محمودی دراین‌باره نیز این‌طور گفت: «به‌عنوان مثال خاکریزهای مرزی ساخته‌شده در بخش‌هایی از تالاب باعث شده جاهایی از تالاب به پشته تبدیل شود و آب واردشده به تالاب در قسمت افغانستان نتواند وارد مرز ما شود، همین اقدام باعث شده کانون‌های بزرگ و وسیع گردوغباری شکل بگیرد که مردم سیستان را اذیت می‌کند. بیماری‌های تنفسی و چشمی که آمارشان در این منطقه بالاست، ناشی از همین موضوع است. ما امسال برنامه داریم حتی با پمپ هم شده آب را از این خاکریزها عبور داده و به قسمت‌های خشک‌شده برسانیم».
وی در پاسخ به این سؤال که چرا برای حل مشکل با مرزبانی رایزنی نمی‌شود نیز گفت: «ارتش جاهایی را که ما می‌خواستیم باز کرده، اما ما معتقدیم این خاکریزهای مرزی باید به صورت کامل برداشته شود، نکته اینجاست که این امر حتی اگر تأثیری در ورودی آب نداشته باشد، برای ما که می‌خواهیم آب واردشده را به نقاط موردنیاز تالاب برسانیم، دست‌وپاگیر است و ایجاد مانع می‌کند، ما دنبال این هستیم که آب موردنیاز را حتما به مناطق خشک‌شده و کانون‌های گردوغباری وارد کنیم. به اعتقاد من، این خاکریزهای مرزی هیچ تأثیر مثبتی حتی به لحاظ امنیتی هم نداشته است، اما کار را برای رسیدن بدون مشکل آب و حل مشکل کانون‌های گردوغباری مشکل کرده است. در صورتی که اگر این خاکریزها نبود، ما می‌توانستیم به‌راحتی بخش زیادی از آب را به این مناطق برسانیم که حداقل پوشش گیاهی یا رطوبت به اندازه موردنیاز در این نقاط حفظ و مانع از تولید و ایجاد گردوغبار شود».
علاوه بر این، خسرو افسری مدیرکل سابق حفاظت محیط ‌زیست استان سیستان‌وبلوچستان نیز در گفت‌وگویی با «شرق» در همین‌رابطه گفته بود: «تالاب سیکل طبیعی خاصی دارد، قسمت عمیق در خاک افغانستان است، بادهای این منطقه هم از شمال‌غرب به جنوب شرق است، هرموقع که باد بلند شود آب را به داخل خاک ما وارد می‌کند و دوباره برمی‌گرداند. این خاکریز باعث می‌شود آبی که باد می‌آورد به خاکریز برخورد کند و وارد خاک ما نشده و دوباره برگردد، یکی از مشکلات این خاکریز است. مشکل دیگر هم تغییر سیکل طبیعی چرخش آب در تالاب است. این خاکریز درخصوص تالاب بیشتر به نفع کشور افغانستان در حال عمل‌کردن است چون مانع از ورود آب بیشتر به خاک کشور ما می‌شود. هیچ کشوری نمی‌آید با منابع آب حساس کشور خودش این‌طور برخورد کند».همچنین امروز قرار است اشرف‌غنی احمدزی، رئیس‌جمهور افغانستان، نیز برای دیدار و مذاکره با مسئولان ایرانی به تهران بیاید. طبق گفته‌های مقامات سازمان محیط زیست یکی از نکات مهمی که باید در مذاکرات با این مقام افغان در دستور کار قرار گیرد موضوع پرداخت حقابه تالاب هامون است که براساس معاهدات بین‌المللی، کشور افغانستان ملزم به پرداخت آن است. در همین حال و در صورت تحقق چنین هدفی پیش از آن باید موانع داخلی ورود کامل آب به تالاب هامون مانند همین خاکریزهای مرزی از میان برداشته شود.
خشک شدن بستر رودخانه ها و باتلاق جازموریان در جنوب استان کرمان کانونهای بروز گرد و غبار در استان کرمان را افزایش داده و موجب شده این استان طی روزهای گذشته زیر سایه گرد و غبار محلی فرو رودبه گزارش مهر، همزمان با فصل بهار کرمانیها طی هفته گذشته به صورت مداوم شاهد پدیده گرد و غبار در شهرهای مختلف به خصوص در شهر کرمان هستند و غباری از خاک شهر را در برگرفته است و بارشهای مقطعی و کوتاه مدت زندگی مردم را گل آلود می کند.  بروز پدیده گرد و غبار در شرق استان کرمان اما به پدیده ای بسیار شدیدتر تبدیل شده است و با وزش اندک بادی کانونهای بیابانی این مناطق موجب بروز طوفانهای شدید شن می شود.  در جنوب استان کرمان اما در حالی بزرگترین حوزه آبریز استان کرمان در سکوت مسئولان محیط زیست و استان کرمان به بیابان تبدیل شده است که بستر خشک رودخانه ها و به خصوص دریاچه و بستر جازموریان به کانون شن و گرد و غبار تبدیل شد.  طی روزهای اخیر گرد و غبار در استان موجب بروز مشکلات تنفسی برای بیماران، سالمندان و کودکان شده است و برخی از مردم نیز ترجیح می دهند از ماسک استفاده کنند.
 
این در حالیست که هواشناسی کرمان از ادامه روند فعلی و ماندگاری گرد و غبار طی چند روز آینده خبر می دهد.
 
رئیس مرکز پیش بینی هواشناسی استان کرمان کانون گرد  و غبار در استان کرمان را محلی می دانست.
 
حمیده حبیبی از بارش های رگباری باران همراه با وزش باد و گرد و خاک طی روزهای آینده خبر داد.
 
وی گفت: از اواسط هفته جاری شاهد هوایی ابری در بعد از ظهر افزایش ابر و وزش باد نسبتا شدید و گرد و خاک  و احتمال بارش پراکنده در پاره ای نقاط هستیم.
وی یاداور شد: بارش های رگباری باران بیشتر در ساعات بعد از ظهر مشاهده می شود.
 
کانونهای گرد و غبار در استان کرمان محلی است
وی اظهارداشت: ابری بودن هوای استان چندان تاثیری بر دمای هوا ندارد و فقط احساس می شود هوا کمی خنک تر شده است.
 
حبیبی افزود: کانونهای گرد و غبار در استان کرمان محلی هستند و با بروز باد در استان و بلند شدن گرد و غبار شکل می گیرند و ارتباطی با ریز گردها ندارند.
 
وی خشکسالی را دلیل اصلی افزایش این کانونهای شن دانست و گفت: بیشترین میزان گرد و غبار در شرق و جنوب استان کرمان شکل می گیرد.
 
طبق گفته محمد ابراهیمی فعال محیط زیست در استان کرمان خشکسالی در سالهای اخیر موجب شده بستر بسیاری از رودخانه ها و قناتها در استان کرمان خشک شود و بسیاری از مزارع نیز خشکیده اند و به دلیل از بین رفتن پوششهای گیاهی در استان کرمان کانونهای فرسایشی نیز افزایش یافته اند اما مهمترین کانونهای فرسایش بادی در استان کرمان ۱۶ مورد براورد می شوند که بیشترین تاثیر را نیز در گرد و غبار دارند.
 
وی اکثر کانونهای گرد و غبار را محلی و یا از استانهای یزد و سیستان بلوچستان دانست.
 
۱۰۰ روستای کرمان در محاصره شن هستند
وی بادهای ۱۲۰ روزه سیستان را نیز که این روزها بیش از ۱۲۰ روز  طول می شکند و همچنین گستره جغرافیایی بیشتری را نیز در برمی گیرند عاملی برای بروز این پدیده در استان کرمان دانست و افزود: نزدیک به صد روستا در کرمان همیشه در محاصره شن هستند زیرا اصولا در کویر بنا شده اندابراهیمی افزود: سالیانه میلیاردها تومان در کرمان بر اثر بروز این طوفانها خسارت وارد می شود که برآودش معادل ۱۵ میلیارد تومان استاین فعال محیط زیست گفت: اجرای طرحهای ترسیب کربن و کشت گیاهان در کانونهای شن این روزها به مهمترین عامل برای مقابله با بیابازایی تبدیل شده است اما خشکسالی بسیاری از این گیاهان را خشکانده است همین طور بسیاری از جنگلهای محلی نیز در حال نابودی هستند.  وی ادامه داد: کرمان ۱۸.۲ میلیون هکتار مساحت دارد که کانونهای بادی ۴.۲ میلیون هکتار تحت تاثیر این طوفانهای شن قرار دارد و سایر مناطق نیز شاهد گرد و غبار هستند و هر سال بر وسعت کانونهای گرد و غبار افزوده می شود.
 
۶۷۶ هزار هکتار از وسعت استان تحت تاثیر کانونهای فرسایش بادی است
وی افزود: ۶۷۶ هزار هکتار از این وسعت کانون بادی است و هر سال بر وسعت این کانونها هم افزوده می شودابراهیمی خاطرنشان کرد: نرماشیر، جاده زاهدان، دارزین، وکیل اباد، شورآباد فهرج، دارستان و شورگز، ریگان که اکثرا در شرق استان قراردارند از جمله کانونهای اصلی طوفانهای شن در استان کرمان هستندوی گفت: متاسفانه در سال جاری میزان بارندگیها نیز کاهش یافته و رودخانه شاهد افت شدید آب هستند و رودخانه های فصلی نیز زودتر خشک می شونداین فعال محیط زیست گفت: تاسف بار است که هزاران هکتار بستر باتلاق جازموریان در جنوب کرمان خشکیده و به بیابان تبدیل شده و به بزرگترین کانون شن در جنوب کرمان تبدیل شده است اما هیچ اقدامی از سوی مسئولان مرتبط دیده نمی شود حتی در این خصوص انتقاد هم نمی شودوی احداث سد بر روی سرشاخه های هلیل رود و بمپور را از مهمترین دلایل خشک شدن جازموریان دانست و افزود: اگر هامون به دلیل عدم آبرسانی هیرمند خشک شده و کانون شن در شرق کرمان شده است اما جازموریان را خودمان خشک کرده ایم و کاری هم برای احیای مجدد این دریاچه نمی کنیموی گفت: متاسفانه میزان بارندگی در استان کرمان در سال جاری آنقدر کم بوده است که عملا سدها نیز پر نشده اند و این روند همچنان ادامه دارد و هر روز نیز برکانونهای بادی استان کرمان افزوده می شود در حالیکه اگر کانونهای بادی کاهش یابند دیگر خسارتهای میلیاردی ناشی از طوفانهای شن در کرمان روی نمی دهد و مشکلات به شدت کاهش می یابد.