اوین نامه ی کیهان 13
مهر -94
آزمون تاريخي مجلس: فاجعه آفريني برجام در گزارش كميسيون ويژه
آزمون تاريخي مجلس: فاجعه آفريني برجام در گزارش كميسيون ويژه
بدون آنکه گفته شود برای چه برنامه ی هسته ای بطور پنهانی
پیگیری شد .هدف چه بود؟ چه میزان هزینه داشته است؟ همچنین هزینه
یا خسارات و ارده ناشی از تحریم های ناشی از برنامه ی هسته ای چه میزان بوده است ؟ولی
اکنون اوین نامه ی کیهان سربازجو شریعت نداری دستأورد این برنامه وتوافق هسته ای ر
ا چنین گزارش کرده است : سرانجام با گذشت
بيش از 40 روز از آغاز فعاليت کميسيون ويژه، گزارش اين کميسيون در جلسه علني ديروز
مجلس ارتجاع قرائت شد، گزارشي که نشان از
فاجعه آميز بودن اجراي برجام داشته و جزئيات تکان دهنده اي از توافق وين براي
تصميم گيري نمايندگان مجلس ارتجاع ارائه
مي دهد و از سوي ديگر در جلسه علني ديروز يک فوريت طرحي بدون در نظر گرفتن
هشدارهاي کميسيون ويژه برجام به تصويب رسيد که بر اساس آن برجام با شرايطي کلي و
غيرالزام آور اجرايي مي شود. ناگفته نماند که د لیل این گزارش همراه با ناله وشکوه
سربازجو شریعت نداری شکستت لاش باند دلواپسانن گران هسته ای مجلس ارتجاع است.
سرانجام با گذشت بيش از 40 روز از آغاز فعاليت کميسيون ويژه،
گزارش اين کميسيون در جلسه علني ديروز مجلس قرائت شد، گزارشي که نشان از فاجعه
آميز بودن اجراي برجام داشته و جزئيات تکان دهنده اي از توافق وين براي تصميم گيري
نمايندگان ملت ارائه مي دهد و از سوي ديگر در جلسه علني ديروز يک فوريت طرحي بدون
در نظر گرفتن هشدارهاي کميسيون ويژه برجام به تصويب رسيد که بر اساس آن برجام با
شرايطي کلي و غيرالزام آور اجرايي مي شود.
سرويس سياسي -
در حالي که کميسيون برجام از 40 روز پيش کار بررسي متن به دست آمده در وين را شروع کرده و به عنوان قوه عاقله نمايندگان و منتخب مجلس ساعت ها براي بررسي آن وقت صرف کرده بود و نتيجه اين بررسي ها در جلسه علني ديروز قرائت شد گروهي از نمايندگان دو فوريت طرحي را به مجلس ارائه کردند که با تصويب يک فوريت آن در عمل گزارش کميسيون ويژه از اعتبار افتاده و موضوعيت خود را از دست داد.
نمايندگان مجلس در حالي با يک فوريت طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت ايران در اجراي برجام» موافقت کردند که لاريجاني رئيس مجلس عليرغم دفاع يک ساعته از دو فوريت طرح مذکور در نشست غيرعلني، به عنوان موافق نيز در صحن سخنراني کرد.
در اين طرح که يک فوريت آن در مجلس تصويب شده با قيد يک سري اصول کلي و غير الزام آور و قابل تفسير و تاويل هاي فراوان آمده است: «پايه برنامه جامع اقدام مشترک بر همکاري و احترام متقابل قرار دارد و هرگونه اقدام مبتني بر فشار و تهديد به هر بهانه اي با تشخيص شوراي عالي امنيت ملي موجب تجديدنظر در اين همکاري خواهد شد و لازم است در آن صورت مطابق مصوبات اين شورا اقدامات متقابل در نظر گرفته شود.»
در اين زمينه گفتني است دولتي که به خاطر شيفتگي به برجام از رعايت اصول مصرح قانون اساسي از جمله اصل هاي 77 و 125 در ارائه لايحه برجام به مجلس خودداري کرده و در عمل هيچ گونه التزامي به قانون اساسي ندارد چگونه به طرحي که حاوي بندهايي مبهم و غير قابل الزام آور و در عمل بي معنا است احترام خواهد گذاشت و به آن تن خواهد داد؟
از سوي ديگر نفس گزارش کميسيون ويژه برجام که بندهاي مهم آن در ادامه ذکر خواهد شد نشان دهنده فاجعه آميز بودن اجراي برجام است و اگر گزارش کميسيون برجام اهميتي براي مجلس و نيز تصميم گيرندگان که همان نمايندگان ملت باشند نداشته است، چرا بيش از 40 روز و نيز 170 ساعت کاري صرف تهيه اين گزارش شده است؟
اين در حالي است که در چند هفته گذشته و در پاسخ به انتقاداتي که چرا مجلس در روزهاي حساس کنوني تعطيل است گفته مي شد مجلس تعطيل نيست و برجام در کميسيون ويژه در حال بررسي است و حال با گذشت 40 روز از بررسي برجام در کميسيون ويژه اي که اعضاي آن نمايندگان وکلاي ملت هستند طرحي دو فوريتي به مجلس مي رود که در عمل تصويب آن اجراي برجام را در پي خواهد داشت. برجامي که اجراي آن بر اساس گزارش کميسيون ويژه فاجعه آفرين و مصيبت بار است.
در روزهاي گذشته و عده اي از نمايندگان در مصاحبه با روزنامه هاي زنجيره اي ضمن حمله به متحصنين در مقابل مجلس گفته بودند که نمايندگان کار کارشناسي خود را انجام داده و اسير فضاسازي[!]ها نخواهند شد و سوال اين جا است که آيا احترام به قوه عاقله و بررسي کارشناسي همان کنار گذاشتن گزارش کميسيون ويژه با بيش از 170 ساعت کار تخصصي و ويژه بر روي برجام است؟!
بر اين اساس طرح دو فوريتي که يک فوريت آن ديروز در بهارستان تصويب شد يک راه انحرافي است، راهي که برجام غير قابل قبول براساس گزارش کميسيون ويژه را از طريق ديگري اجرايي مي سازد.
ادعاي عجيب بروجردي؛ شوراي امنيت ملي تصويب کرده است!
از سوي ديگر علاء الدين بروجردي نماينده بروجرد در اظهار نظري عجيب در حالي که مصوبات شوراي عالي امنيت ملي محرمانه است مدعي شد که برجام در اين شورا بررسي و تصويب شده است.
اين ادعا در حالي است که رهبر معظم انقلاب بر بررسي برجام در مجلس و توسط نمايندگان تاکيد کرده و فرموده اند کنار گذاشتن مجلس از روند بررسي برجام به صلاح نيست.
البته بروجردي اذعان داشت که مجلس بايستي برجام را بررسي و درباره آن نظر دهد ولي در عين حال مي گويد: برجام محصول يک تصميم ملي است، شوراي عالي امنيت ملي به عنوان عالي ترين مرکز نظام در تصميمات سياسي و نظامي آن را تاييد کرده است.
اين سخن که مجلس بايد نظر دهد ولي شوراي عالي امنيت ملي نظر خود را داده و تصويب کرده است يک معنا بيشتر ندارد و آن اين که نمايندگان هم بايستي برجام را تائيد کنند که اين گونه حرف زدن بر اساس مفاد گزارش کميسيون ويژه برجام عجيب به نظر مي رسد.
در گزارش کميسيون ويژه برجام چه آمده است؟!
با گذشت بيش از 40 روز از آغاز فعاليت کميسيون ويژه بررسي برجام مجلس، برگزاري جلسات کاري فشرده و متعدد با حضور مسئولان تيم هسته اي، کارشناسان و صاحبنظران و منتقدان، نهايتاً گزارش اين کميسيون به عنوان سند کارشناسي قوه مقننه با امضاي دکتر عليرضا زاکاني رئيس اين کميسيون به صحن علني مجلس ارسال شد تا نمايندگان ملت بر اساس اين گزارش، نظر خود را درباره برجام اعلام کنند.
در مقدمه و نکات کلي گزارش آمده است: جمع بندي کلي کميسيون آن است که مجموعه نقاط ضعف برجام و قطعنامه 2231، محصول تلاش آمريکا براي تبديل کردن برجام به ابزاري براي مهار راهبردي ايران و همچنين ايجاد زيرساختي براي نفوذ در کشور به بهانه فضاي پسابرجام بوده است.
سوالاتي که وزارت خارجه بي پاسخ گذاشت
در ادامه اين گزارش با اشاره به «ماموريت کم نظير تاريخي کميسيون ويژه برجام» آمده است: کميسيون ضمن درخواست اسناد مذاکرات، 40 سوال درباره ابهامات براي وزارت امورخارجه و 20 سوال براي سازمان انرژي اتمي ارسال کرد. لازم است از ارسال پاسخ به سوالات خواسته شده توسط سازمان انرژي اتمي تشکر نموده و اعلام مي دارد که تا لحظه تنظيم اين گزارش اسناد و پاسخ به سوالات درخواستي از وزارت امور خارجه - علي رغم مکاتبات مکرر- به کميسيون واصل نشده است.
جنبه هاي حقوقي برجام در گزارش کميسيون
در ادامه اين گزارش با اشاره به جنبه هاي حقوقي برجام آمده است: کميسيون معتقد است - صرف نظر از بحث هاي حقوقي مبني بر اينکه برجام توافقي حقوقي است يا سياسي- در متن برجام و ضميمه هاي آن تعهداتي براي طرفين ذکر گرديده به نحوي که تعهدات طرف ايراني روشن و صريح بوده، اقدامات اجرايي آن نيز توسط آژانس بين المللي انرژي راستي آزمايي مي گردد، اما تعهدات ساير طرف ها با توجه به احکام پيچيده مندرج در آن دچار آسيب هاي جدي است.
در اين گزارش تصريح شده است: کميسيون در مجموع به اين جمع بندي رسيده است که نظر دولت محترم درباره غير قابل اصلاح و تفسير بودن متن برجام و ضرورت پذيرش يا رد آن در قالب فرمول همه يا هيچ، براي مجلس لازم الاتباع نيست و روش هايي براي مشروط سازي و ارائه تفسير مختار از آن وجود دارد.
کميسيون ويژه برجام در ادامه آورده است: کميسيون برجام، صدور قطعنامه 2231 را قبل از تصويب برجام در مجلس شوراي اسلامي و يا حداقل رفع موانع قانوني آن در خصوص قبول داوطلبانه پروتکل الحاقي به عنوان يک نقطه ضعف جدي در مسير مذاکرات هسته اي 2 سال گذشته ارزيابي کرده است.
تعهدات فراتر از حقوق قانوني
کميسيون ويژه با اشاره به پذيرش پروتکل الحاقي از سوي دولت آورده است: در حالي که قانون مصوب مجلس شوراي اسلامي در سال 1384 اجراي همه اقدامات داوطلبانه از جمله پروتکل الحاقي توسط دولت را ممنوع مي کند و بند دوم قانون «الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته اي ملت ايران» مصوب تيرماه 1394 نيز منحصراً نظارت هاي ذيل پادمان (NPT) را مجاز دانسته و هرگونه نظارتي فراتر از آن را ممنوع دانسته است، دولت در برجام متعهد شده است که پروتکل را از روز اجراي توافق به نحو داوطلبانه اجرا نمايد. کميسيون اين تعهد را که فراتر از اختيارات دولت و تيم مذاکره کننده دانسته، گام نهادن در خارج از حدود مجاز قانوني و به عنوان يک جنبه منفي در توافق در نظر گرفته و اعلام مي دارد تا زمان عدم صدور مجوز جديدي از سوي مجلس يا لغو قوانين فوق الذکر امکان اجراي اين بخش از برجام منتفي است.
مکانيسم هاي داوري بر ضد ايران تنظيم شده است
در اين گزارش همچنين آمده است: کميسيون پس از بررسي دقيق نظرات منتقدان و پاسخ هاي تيم مذاکره کننده به اين نتيجه رسيده است که مکانيسم هاي داوري مندرج در قطعنامه 2231 و بندهاي 36 و 37 برجام به طور کاملاً واضح و عامدانه بر ضد ايران تنظيم شده و اين مکانيسم ها عملاً براي ايران غيرقابل مراجعه است. جمع بندي کميسيون اين است که ايران در هيچ مراجعه اي به اين مکانيسم ها برنده نخواهد بود و بنابراين عملاً نمي تواند به هيچ نقض کلي يا جزيي از سوي 1+5 به نحوي واکنش نشان بدهد که منجر به بر هم خوردن توافق نشود.
در اين گزارش با اشاره به قطعنامه 2231 شوراي امنيت آمده است: با توجه به بند 12 اين قطعنامه و امکان بازگشت پذيري همه قطعنامه هاي قبلي با هر بهانه اي، کميسيون آن لغو را نه لغو کامل که «لغو مشروط» يا «تعليق قطعنامه هاي گذشته» استنباط مي کند. علاوه بر اين، توافق برجام هيچ گونه ضمانت اجرايي حقوقي و قانوني به جز قطعنامه غيرالزام آور 2231 شوراي امنيت ندارد و هر يک از اطراف توافق در هر زمان که اراده کند مي تواند اجراي آن را متوقف ساخته و تحريم ها عليه ايران را بازگرداند. لذا با توجه به اقدامات اساسي ايران در تغيير و تحديد صنعت و برنامه هسته اي، اين معادله از نظر بازگشت پذيري و حقوقي براي ايران مخاطره آميز ارزيابي مي شود.
کميسيون در بخش فني نيز در مجموع نتيجه گرفته است: تغييرات فني ايجاد شده در برنامه غني سازي صنعتي و برنامه تحقيق و توسعه غني سازي ايران، بازگشت پذيري برنامه هسته اي کشور را در صورت نقض جزيي يا کلي توافق از سوي ايران با آسيب مواجه کرده است.
تعهداتي که پاياني ندارند!
در ادامه اين گزارش آمده است: کميسيون معتقد است پذيرش برخي تعهدات بلندمدت که پاياني براي آنها پيش بيني نشده است از قبيل ارسال سوخت مصرف شده تمام نيروگاه هاي هسته اي توليد برق حال و آينده به خارج از کشور، منع فعاليت هاي مربوط به بازفرآوري، تحقيق و توسعه بازفرآوري، توسعه راکتورهاي آتي بر پايه آب سبک، افزايش کارآمدي نظارت بر اساس فناوري هاي پيشرفته، حضور گسترده بازرسان آژانس از جمله نکات منفي برجام است که کشور را از حقوق آينده خود محروم ساخته است.
بررسي جنبه هاي دفاعي - امنيتي برجام
در بخش بررسي جنبه هاي دفاعي - امنيتي برجام نيز آمده است: بر اساس استماع مجموعه نظرات و مشورت با مقام هاي مسئول و صاحب صلاحيت در امور نظامي و امنيتي، کميسيون به اين جمع بندي رسيده است که برجام داراي خلاها و ضعف هاي اساسي در حوزه نظامي و امنيتي است که در صورت عدم تجديدنظر درباره بازرسي از مراکز نظامي، دفاعي و امنيتي و عدم دقت نظر در حين اجرا، مشکلاتي را پيش روي کشور قرار خواهد داد.
در اين گزارش تصريح شده است: اين موضوع براي کميسيون محرز شده است که با استناد به متن برجام دسترسي به تاسيسات نظامي ايران ممکن شده است. طبق متن منتشر شده، ايران موظف است به هر تاسيساتي - از جمله تاسيسات نظامي و امنيتي - حداکثر ظرف مدت 24 روز دسترسي مورد درخواست را تامين نمايد.
بر اساس اين گزارش کميسيون اطمينان يافته است «اجراي اين رژيم بازرسي در ايران - در صورت تحقق - مي تواند به جمع آوري بي سابقه اطلاعات از ايران منجر شده و زيرساخت ها، اطلاعات و سرمايه هاي انساني، علمي، نظامي و امنيتي ايران را به نحو نگران کننده اي در معرض مخاطره قرار دهد. لذا کميسيون بر منع صريح فرماندهي کل قوا مبني بر ممنوعيت هرگونه راه دادن بيگانگان به حريم و حصار امنيتي و دفاعي و نظامي کشور به هر بهانه اي تاکيد مي نمايد.»
بررسي مسئله اقتصادي به ويژه تحريم ها در برجام
در بخش بررسي مسئله اقتصادي به ويژه تحريم ها در برجام نيز با تاکيد بر اين که «به رغم مشکلات اقتصادي ناشي از تحريم ها، کميسيون معتقد است تحريم هاي خارجي - در صورت تدبير داخلي و التزام به الگوي اقتصاد مقاومتي- هرگز منجر به فلج نمودن اقتصاد کشور نخواهد شد و امکان تداوم پيشرفت کشور با فرض پيگيري اقتصاد مقاومتي وجود خواهد داشت.» آمده است: با بررسي هاي صورت گرفته در کميسيون معلوم شد که تحريم سوئيفت در خصوص نهادهاي خارج شده از ليست انسداد دارايي ها مرتفع شده و اين محدوديت از نهادهاي اصلي کشور مثل بانک مرکزي، بانک ملت، بانک تجارت و برخي ديگر بانک ها در روز اجرا رفع خواهد شد که موضوع بسيار مثبت ارزيابي مي شود؛ لکن زيرساخت قانوني تحريم سوئيفت تا روز انتقال - هشت سال پس از تصويب قطعنامه 2231 - باقي خواهد ماند و در تاريخ مذکور نيز صرفاً تعليق - و نه لغو- خواهد شد.
بر اساس اين گزارش «کميسيون پس از استماع نظرات تيم مذاکره کننده، بررسي متون و جمع بندي نظرات متعدد، به اين ارزيابي نرسيده است که مفهوم لغو تحريم به معناي برچيده شدن زيرساخت قانوني تحريم ها در برجام وجود دارد و جز در موارد معدود و بسيار کم اهميت، در تمامي موارد تحريم ها تعليق و يا توقف در اجرا شده و زيرساخت قانوني آنها حفظ مي شود و اين امر تامين کننده هدف ذاتي ايران از مذاکرات نيست.»
گفتني است سيدحسين نقوي حسيني سخنگوي کميسيون ويژه برجام که اين گزارش را در جلسه علني ديروز قرائت کرد در گفت و گو با فارس اظهار داشت: کميسيون ويژه، گزارش تفصيلي بررسي متن برجام که بيش از هزار صفحه است را تهيه و تقديم مي کند.
جلسه غير علني مجلس براي ارائه طرح دو فوريتي
ديروز پيش از آن که گزارش کميسيون ويژه برجام در مجلس ارائه شود نمايندگان در جلسه اي غيرعلني در باره طرح دو فوريتي به گفت و گو نشستند.
محور مباحث اين جلسه چگونگي ارائه طرح 2 فوريتي الزام دولت به رعايت خطوط قرمز در اجراي برجام بود.
لاريجاني در اين جلسه پيرامون فرآيند طي شده بررسي برجام در کميسيون ويژه همچنين چگونگي قرائت آن در صحن علني به ايراد سخن پرداخت.
گفتني است در اين طرح دو فوريتي که يک فوريت آن ديروز به تصويب رسيد «با اجراي اين قانون، قانون الزام دولت به تعليق اقدامات داوطلبانه در صورت ارجاع با گزارش روند هسته اي به شوراي امنيت مصوب آذرماه 1384 و نيز قانون الزام دولت به تجديدنظر در همکاري با آژانس بين المللي انرژي اتمي مصوب دي ماه 1385 و قانون صيانت از دستاوردهاي صلح آميز هسته اي جمهوري اسلامي ايران مصوب تيرماه 1389 و قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته اي ملت ايران مصوب تير ماه 1394 لغو مي شوند.»
همچنين بر اساس ماده 9 اين طرح «دولت موظف است منابع مالي آزاد شده را در جهت تحقق اقتصاد مقاومتي و رونق توليد، سرمايه گذاري هاي ضروري با اولويت هاي نياز بخش خصوصي و تقويت صندوق توسعه ملي به کار برد.»
اعتراض نمايندگان به دفاع رئيس مجلس از برجام در جلسه غيرعلني
گفتني است دفاع يک ساعته لاريجاني رئيس مجلس از برجام در جلسه غيرعلني و سخنراني وي در موافقت با طرح دو فوريتي اعتراض برخي از نمايندگان را در جلسه علني ديروز در پي داشت .
حميد رسايي نماينده تهران در جلسه علني ديروز با بيان اينکه دفاع يک ساعته رئيس مجلس از طرح هسته اي در نشست غيرعلني امروز خانه ملت خلاف قانون و عدالت بود، گفت: آقاي لاريجاني مواردي را به دفتر رهبر انقلاب منتسب کردند که بايد بررسي شود.
رسايي گفت: آقاي لاريجاني! شما در جلسه صبح امروز گفتيد که «از دفتر مقام معظم رهبري تماس گرفتند و گفته اند چرا زودتر درباره برجام تصميم گيري نمي کنيد»، انتساب چنين مواردي به دفتر رهبر معظم انقلاب بايد بررسي شود.
رسايي همچنين در مخالفت با فوريت طرح هسته اي با بيان اينکه رهبر معظم انقلاب تاکنون حاضر نشدند سند برجام را به دست بگيرند، گفت: دولت بايد لايحه برجام را تقديم مجلس مي کرد و راي به طرح هسته اي مشروع نيست.
رسايي در پايان خاطرنشان کرد: گفته شده فراکسيون اصولگرايان يک طرحي را درباره هسته اي ارائه داده است در حالي که اين طور نيست و امضاي افراد شاخصي مانند آقايان بذرپاش، زارعي، حداد عادل و زاکاني در اين طرح نيست.
چگونه قبل از ارائه گزارش برجام طرح دو فوريتي تهيه مي شود؟!
حسينعلي حاجي دليگاني نماينده مردم شاهين شهر نيز در مخالفت با دو فوريت طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام» گفت: اين طرح چگونه قبل از اينکه گزارش قرائت شود توسط عده اي از همکاران تهيه شده است و به گونه اي برنامه ريزي شده که در همين چند روز تعطيلي به چاپ رسيده است.
حاجي دليگاني گزارش کميسيون ويژه برجام را دقيق، متقن و بي سابقه در طول ادوار مجلس خواند و گفت: بايد براي تهيه طرحي متناسب با آن فرصت بگذاريم.
وي با تاکيد بر اينکه طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام هيچ برداشتي از گزارش قرائت شده کميسيون برجام ندارد خطاب به لاريجاني گفت: نوبت قبل هم شما وسط گزارش کميسيون امنيت ملي و برخلاف آيين نامه ورود کرديد و در نتيجه بنده شکايت کردم که کميسيون اصل نود هم حق را به من داد.
وي با طرح اين سوال که مگر ما اکنون دست کم 20 طرح دو فوريتي در نوبت نداريم خاطرنشان کرد: چگونه اين طرح جلوتر از همه آنها مطرح مي شود؟ چرا مي خواهيد نظرات خود را يک طرفه به مجلس بقبولانيد؟
گفتني است وکلاي ملت پس از بحث و تبادل نظر با 159 راي موافق، 62 راي مخالف و 10 راي ممتنع از مجموع 247 نماينده در صحن علني مجلس به درخواست دوفوريت اين طرح راي منفي دادند. وکلاي ملت همچنين با 168 راي موافق، 57 راي مخالف و 9 راي ممتنع يک فوريت اين طرح را مصوب کردند.
سرويس سياسي -
در حالي که کميسيون برجام از 40 روز پيش کار بررسي متن به دست آمده در وين را شروع کرده و به عنوان قوه عاقله نمايندگان و منتخب مجلس ساعت ها براي بررسي آن وقت صرف کرده بود و نتيجه اين بررسي ها در جلسه علني ديروز قرائت شد گروهي از نمايندگان دو فوريت طرحي را به مجلس ارائه کردند که با تصويب يک فوريت آن در عمل گزارش کميسيون ويژه از اعتبار افتاده و موضوعيت خود را از دست داد.
نمايندگان مجلس در حالي با يک فوريت طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت ايران در اجراي برجام» موافقت کردند که لاريجاني رئيس مجلس عليرغم دفاع يک ساعته از دو فوريت طرح مذکور در نشست غيرعلني، به عنوان موافق نيز در صحن سخنراني کرد.
در اين طرح که يک فوريت آن در مجلس تصويب شده با قيد يک سري اصول کلي و غير الزام آور و قابل تفسير و تاويل هاي فراوان آمده است: «پايه برنامه جامع اقدام مشترک بر همکاري و احترام متقابل قرار دارد و هرگونه اقدام مبتني بر فشار و تهديد به هر بهانه اي با تشخيص شوراي عالي امنيت ملي موجب تجديدنظر در اين همکاري خواهد شد و لازم است در آن صورت مطابق مصوبات اين شورا اقدامات متقابل در نظر گرفته شود.»
در اين زمينه گفتني است دولتي که به خاطر شيفتگي به برجام از رعايت اصول مصرح قانون اساسي از جمله اصل هاي 77 و 125 در ارائه لايحه برجام به مجلس خودداري کرده و در عمل هيچ گونه التزامي به قانون اساسي ندارد چگونه به طرحي که حاوي بندهايي مبهم و غير قابل الزام آور و در عمل بي معنا است احترام خواهد گذاشت و به آن تن خواهد داد؟
از سوي ديگر نفس گزارش کميسيون ويژه برجام که بندهاي مهم آن در ادامه ذکر خواهد شد نشان دهنده فاجعه آميز بودن اجراي برجام است و اگر گزارش کميسيون برجام اهميتي براي مجلس و نيز تصميم گيرندگان که همان نمايندگان ملت باشند نداشته است، چرا بيش از 40 روز و نيز 170 ساعت کاري صرف تهيه اين گزارش شده است؟
اين در حالي است که در چند هفته گذشته و در پاسخ به انتقاداتي که چرا مجلس در روزهاي حساس کنوني تعطيل است گفته مي شد مجلس تعطيل نيست و برجام در کميسيون ويژه در حال بررسي است و حال با گذشت 40 روز از بررسي برجام در کميسيون ويژه اي که اعضاي آن نمايندگان وکلاي ملت هستند طرحي دو فوريتي به مجلس مي رود که در عمل تصويب آن اجراي برجام را در پي خواهد داشت. برجامي که اجراي آن بر اساس گزارش کميسيون ويژه فاجعه آفرين و مصيبت بار است.
در روزهاي گذشته و عده اي از نمايندگان در مصاحبه با روزنامه هاي زنجيره اي ضمن حمله به متحصنين در مقابل مجلس گفته بودند که نمايندگان کار کارشناسي خود را انجام داده و اسير فضاسازي[!]ها نخواهند شد و سوال اين جا است که آيا احترام به قوه عاقله و بررسي کارشناسي همان کنار گذاشتن گزارش کميسيون ويژه با بيش از 170 ساعت کار تخصصي و ويژه بر روي برجام است؟!
بر اين اساس طرح دو فوريتي که يک فوريت آن ديروز در بهارستان تصويب شد يک راه انحرافي است، راهي که برجام غير قابل قبول براساس گزارش کميسيون ويژه را از طريق ديگري اجرايي مي سازد.
ادعاي عجيب بروجردي؛ شوراي امنيت ملي تصويب کرده است!
از سوي ديگر علاء الدين بروجردي نماينده بروجرد در اظهار نظري عجيب در حالي که مصوبات شوراي عالي امنيت ملي محرمانه است مدعي شد که برجام در اين شورا بررسي و تصويب شده است.
اين ادعا در حالي است که رهبر معظم انقلاب بر بررسي برجام در مجلس و توسط نمايندگان تاکيد کرده و فرموده اند کنار گذاشتن مجلس از روند بررسي برجام به صلاح نيست.
البته بروجردي اذعان داشت که مجلس بايستي برجام را بررسي و درباره آن نظر دهد ولي در عين حال مي گويد: برجام محصول يک تصميم ملي است، شوراي عالي امنيت ملي به عنوان عالي ترين مرکز نظام در تصميمات سياسي و نظامي آن را تاييد کرده است.
اين سخن که مجلس بايد نظر دهد ولي شوراي عالي امنيت ملي نظر خود را داده و تصويب کرده است يک معنا بيشتر ندارد و آن اين که نمايندگان هم بايستي برجام را تائيد کنند که اين گونه حرف زدن بر اساس مفاد گزارش کميسيون ويژه برجام عجيب به نظر مي رسد.
در گزارش کميسيون ويژه برجام چه آمده است؟!
با گذشت بيش از 40 روز از آغاز فعاليت کميسيون ويژه بررسي برجام مجلس، برگزاري جلسات کاري فشرده و متعدد با حضور مسئولان تيم هسته اي، کارشناسان و صاحبنظران و منتقدان، نهايتاً گزارش اين کميسيون به عنوان سند کارشناسي قوه مقننه با امضاي دکتر عليرضا زاکاني رئيس اين کميسيون به صحن علني مجلس ارسال شد تا نمايندگان ملت بر اساس اين گزارش، نظر خود را درباره برجام اعلام کنند.
در مقدمه و نکات کلي گزارش آمده است: جمع بندي کلي کميسيون آن است که مجموعه نقاط ضعف برجام و قطعنامه 2231، محصول تلاش آمريکا براي تبديل کردن برجام به ابزاري براي مهار راهبردي ايران و همچنين ايجاد زيرساختي براي نفوذ در کشور به بهانه فضاي پسابرجام بوده است.
سوالاتي که وزارت خارجه بي پاسخ گذاشت
در ادامه اين گزارش با اشاره به «ماموريت کم نظير تاريخي کميسيون ويژه برجام» آمده است: کميسيون ضمن درخواست اسناد مذاکرات، 40 سوال درباره ابهامات براي وزارت امورخارجه و 20 سوال براي سازمان انرژي اتمي ارسال کرد. لازم است از ارسال پاسخ به سوالات خواسته شده توسط سازمان انرژي اتمي تشکر نموده و اعلام مي دارد که تا لحظه تنظيم اين گزارش اسناد و پاسخ به سوالات درخواستي از وزارت امور خارجه - علي رغم مکاتبات مکرر- به کميسيون واصل نشده است.
جنبه هاي حقوقي برجام در گزارش کميسيون
در ادامه اين گزارش با اشاره به جنبه هاي حقوقي برجام آمده است: کميسيون معتقد است - صرف نظر از بحث هاي حقوقي مبني بر اينکه برجام توافقي حقوقي است يا سياسي- در متن برجام و ضميمه هاي آن تعهداتي براي طرفين ذکر گرديده به نحوي که تعهدات طرف ايراني روشن و صريح بوده، اقدامات اجرايي آن نيز توسط آژانس بين المللي انرژي راستي آزمايي مي گردد، اما تعهدات ساير طرف ها با توجه به احکام پيچيده مندرج در آن دچار آسيب هاي جدي است.
در اين گزارش تصريح شده است: کميسيون در مجموع به اين جمع بندي رسيده است که نظر دولت محترم درباره غير قابل اصلاح و تفسير بودن متن برجام و ضرورت پذيرش يا رد آن در قالب فرمول همه يا هيچ، براي مجلس لازم الاتباع نيست و روش هايي براي مشروط سازي و ارائه تفسير مختار از آن وجود دارد.
کميسيون ويژه برجام در ادامه آورده است: کميسيون برجام، صدور قطعنامه 2231 را قبل از تصويب برجام در مجلس شوراي اسلامي و يا حداقل رفع موانع قانوني آن در خصوص قبول داوطلبانه پروتکل الحاقي به عنوان يک نقطه ضعف جدي در مسير مذاکرات هسته اي 2 سال گذشته ارزيابي کرده است.
تعهدات فراتر از حقوق قانوني
کميسيون ويژه با اشاره به پذيرش پروتکل الحاقي از سوي دولت آورده است: در حالي که قانون مصوب مجلس شوراي اسلامي در سال 1384 اجراي همه اقدامات داوطلبانه از جمله پروتکل الحاقي توسط دولت را ممنوع مي کند و بند دوم قانون «الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته اي ملت ايران» مصوب تيرماه 1394 نيز منحصراً نظارت هاي ذيل پادمان (NPT) را مجاز دانسته و هرگونه نظارتي فراتر از آن را ممنوع دانسته است، دولت در برجام متعهد شده است که پروتکل را از روز اجراي توافق به نحو داوطلبانه اجرا نمايد. کميسيون اين تعهد را که فراتر از اختيارات دولت و تيم مذاکره کننده دانسته، گام نهادن در خارج از حدود مجاز قانوني و به عنوان يک جنبه منفي در توافق در نظر گرفته و اعلام مي دارد تا زمان عدم صدور مجوز جديدي از سوي مجلس يا لغو قوانين فوق الذکر امکان اجراي اين بخش از برجام منتفي است.
مکانيسم هاي داوري بر ضد ايران تنظيم شده است
در اين گزارش همچنين آمده است: کميسيون پس از بررسي دقيق نظرات منتقدان و پاسخ هاي تيم مذاکره کننده به اين نتيجه رسيده است که مکانيسم هاي داوري مندرج در قطعنامه 2231 و بندهاي 36 و 37 برجام به طور کاملاً واضح و عامدانه بر ضد ايران تنظيم شده و اين مکانيسم ها عملاً براي ايران غيرقابل مراجعه است. جمع بندي کميسيون اين است که ايران در هيچ مراجعه اي به اين مکانيسم ها برنده نخواهد بود و بنابراين عملاً نمي تواند به هيچ نقض کلي يا جزيي از سوي 1+5 به نحوي واکنش نشان بدهد که منجر به بر هم خوردن توافق نشود.
در اين گزارش با اشاره به قطعنامه 2231 شوراي امنيت آمده است: با توجه به بند 12 اين قطعنامه و امکان بازگشت پذيري همه قطعنامه هاي قبلي با هر بهانه اي، کميسيون آن لغو را نه لغو کامل که «لغو مشروط» يا «تعليق قطعنامه هاي گذشته» استنباط مي کند. علاوه بر اين، توافق برجام هيچ گونه ضمانت اجرايي حقوقي و قانوني به جز قطعنامه غيرالزام آور 2231 شوراي امنيت ندارد و هر يک از اطراف توافق در هر زمان که اراده کند مي تواند اجراي آن را متوقف ساخته و تحريم ها عليه ايران را بازگرداند. لذا با توجه به اقدامات اساسي ايران در تغيير و تحديد صنعت و برنامه هسته اي، اين معادله از نظر بازگشت پذيري و حقوقي براي ايران مخاطره آميز ارزيابي مي شود.
کميسيون در بخش فني نيز در مجموع نتيجه گرفته است: تغييرات فني ايجاد شده در برنامه غني سازي صنعتي و برنامه تحقيق و توسعه غني سازي ايران، بازگشت پذيري برنامه هسته اي کشور را در صورت نقض جزيي يا کلي توافق از سوي ايران با آسيب مواجه کرده است.
تعهداتي که پاياني ندارند!
در ادامه اين گزارش آمده است: کميسيون معتقد است پذيرش برخي تعهدات بلندمدت که پاياني براي آنها پيش بيني نشده است از قبيل ارسال سوخت مصرف شده تمام نيروگاه هاي هسته اي توليد برق حال و آينده به خارج از کشور، منع فعاليت هاي مربوط به بازفرآوري، تحقيق و توسعه بازفرآوري، توسعه راکتورهاي آتي بر پايه آب سبک، افزايش کارآمدي نظارت بر اساس فناوري هاي پيشرفته، حضور گسترده بازرسان آژانس از جمله نکات منفي برجام است که کشور را از حقوق آينده خود محروم ساخته است.
بررسي جنبه هاي دفاعي - امنيتي برجام
در بخش بررسي جنبه هاي دفاعي - امنيتي برجام نيز آمده است: بر اساس استماع مجموعه نظرات و مشورت با مقام هاي مسئول و صاحب صلاحيت در امور نظامي و امنيتي، کميسيون به اين جمع بندي رسيده است که برجام داراي خلاها و ضعف هاي اساسي در حوزه نظامي و امنيتي است که در صورت عدم تجديدنظر درباره بازرسي از مراکز نظامي، دفاعي و امنيتي و عدم دقت نظر در حين اجرا، مشکلاتي را پيش روي کشور قرار خواهد داد.
در اين گزارش تصريح شده است: اين موضوع براي کميسيون محرز شده است که با استناد به متن برجام دسترسي به تاسيسات نظامي ايران ممکن شده است. طبق متن منتشر شده، ايران موظف است به هر تاسيساتي - از جمله تاسيسات نظامي و امنيتي - حداکثر ظرف مدت 24 روز دسترسي مورد درخواست را تامين نمايد.
بر اساس اين گزارش کميسيون اطمينان يافته است «اجراي اين رژيم بازرسي در ايران - در صورت تحقق - مي تواند به جمع آوري بي سابقه اطلاعات از ايران منجر شده و زيرساخت ها، اطلاعات و سرمايه هاي انساني، علمي، نظامي و امنيتي ايران را به نحو نگران کننده اي در معرض مخاطره قرار دهد. لذا کميسيون بر منع صريح فرماندهي کل قوا مبني بر ممنوعيت هرگونه راه دادن بيگانگان به حريم و حصار امنيتي و دفاعي و نظامي کشور به هر بهانه اي تاکيد مي نمايد.»
بررسي مسئله اقتصادي به ويژه تحريم ها در برجام
در بخش بررسي مسئله اقتصادي به ويژه تحريم ها در برجام نيز با تاکيد بر اين که «به رغم مشکلات اقتصادي ناشي از تحريم ها، کميسيون معتقد است تحريم هاي خارجي - در صورت تدبير داخلي و التزام به الگوي اقتصاد مقاومتي- هرگز منجر به فلج نمودن اقتصاد کشور نخواهد شد و امکان تداوم پيشرفت کشور با فرض پيگيري اقتصاد مقاومتي وجود خواهد داشت.» آمده است: با بررسي هاي صورت گرفته در کميسيون معلوم شد که تحريم سوئيفت در خصوص نهادهاي خارج شده از ليست انسداد دارايي ها مرتفع شده و اين محدوديت از نهادهاي اصلي کشور مثل بانک مرکزي، بانک ملت، بانک تجارت و برخي ديگر بانک ها در روز اجرا رفع خواهد شد که موضوع بسيار مثبت ارزيابي مي شود؛ لکن زيرساخت قانوني تحريم سوئيفت تا روز انتقال - هشت سال پس از تصويب قطعنامه 2231 - باقي خواهد ماند و در تاريخ مذکور نيز صرفاً تعليق - و نه لغو- خواهد شد.
بر اساس اين گزارش «کميسيون پس از استماع نظرات تيم مذاکره کننده، بررسي متون و جمع بندي نظرات متعدد، به اين ارزيابي نرسيده است که مفهوم لغو تحريم به معناي برچيده شدن زيرساخت قانوني تحريم ها در برجام وجود دارد و جز در موارد معدود و بسيار کم اهميت، در تمامي موارد تحريم ها تعليق و يا توقف در اجرا شده و زيرساخت قانوني آنها حفظ مي شود و اين امر تامين کننده هدف ذاتي ايران از مذاکرات نيست.»
گفتني است سيدحسين نقوي حسيني سخنگوي کميسيون ويژه برجام که اين گزارش را در جلسه علني ديروز قرائت کرد در گفت و گو با فارس اظهار داشت: کميسيون ويژه، گزارش تفصيلي بررسي متن برجام که بيش از هزار صفحه است را تهيه و تقديم مي کند.
جلسه غير علني مجلس براي ارائه طرح دو فوريتي
ديروز پيش از آن که گزارش کميسيون ويژه برجام در مجلس ارائه شود نمايندگان در جلسه اي غيرعلني در باره طرح دو فوريتي به گفت و گو نشستند.
محور مباحث اين جلسه چگونگي ارائه طرح 2 فوريتي الزام دولت به رعايت خطوط قرمز در اجراي برجام بود.
لاريجاني در اين جلسه پيرامون فرآيند طي شده بررسي برجام در کميسيون ويژه همچنين چگونگي قرائت آن در صحن علني به ايراد سخن پرداخت.
گفتني است در اين طرح دو فوريتي که يک فوريت آن ديروز به تصويب رسيد «با اجراي اين قانون، قانون الزام دولت به تعليق اقدامات داوطلبانه در صورت ارجاع با گزارش روند هسته اي به شوراي امنيت مصوب آذرماه 1384 و نيز قانون الزام دولت به تجديدنظر در همکاري با آژانس بين المللي انرژي اتمي مصوب دي ماه 1385 و قانون صيانت از دستاوردهاي صلح آميز هسته اي جمهوري اسلامي ايران مصوب تيرماه 1389 و قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته اي ملت ايران مصوب تير ماه 1394 لغو مي شوند.»
همچنين بر اساس ماده 9 اين طرح «دولت موظف است منابع مالي آزاد شده را در جهت تحقق اقتصاد مقاومتي و رونق توليد، سرمايه گذاري هاي ضروري با اولويت هاي نياز بخش خصوصي و تقويت صندوق توسعه ملي به کار برد.»
اعتراض نمايندگان به دفاع رئيس مجلس از برجام در جلسه غيرعلني
گفتني است دفاع يک ساعته لاريجاني رئيس مجلس از برجام در جلسه غيرعلني و سخنراني وي در موافقت با طرح دو فوريتي اعتراض برخي از نمايندگان را در جلسه علني ديروز در پي داشت .
حميد رسايي نماينده تهران در جلسه علني ديروز با بيان اينکه دفاع يک ساعته رئيس مجلس از طرح هسته اي در نشست غيرعلني امروز خانه ملت خلاف قانون و عدالت بود، گفت: آقاي لاريجاني مواردي را به دفتر رهبر انقلاب منتسب کردند که بايد بررسي شود.
رسايي گفت: آقاي لاريجاني! شما در جلسه صبح امروز گفتيد که «از دفتر مقام معظم رهبري تماس گرفتند و گفته اند چرا زودتر درباره برجام تصميم گيري نمي کنيد»، انتساب چنين مواردي به دفتر رهبر معظم انقلاب بايد بررسي شود.
رسايي همچنين در مخالفت با فوريت طرح هسته اي با بيان اينکه رهبر معظم انقلاب تاکنون حاضر نشدند سند برجام را به دست بگيرند، گفت: دولت بايد لايحه برجام را تقديم مجلس مي کرد و راي به طرح هسته اي مشروع نيست.
رسايي در پايان خاطرنشان کرد: گفته شده فراکسيون اصولگرايان يک طرحي را درباره هسته اي ارائه داده است در حالي که اين طور نيست و امضاي افراد شاخصي مانند آقايان بذرپاش، زارعي، حداد عادل و زاکاني در اين طرح نيست.
چگونه قبل از ارائه گزارش برجام طرح دو فوريتي تهيه مي شود؟!
حسينعلي حاجي دليگاني نماينده مردم شاهين شهر نيز در مخالفت با دو فوريت طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام» گفت: اين طرح چگونه قبل از اينکه گزارش قرائت شود توسط عده اي از همکاران تهيه شده است و به گونه اي برنامه ريزي شده که در همين چند روز تعطيلي به چاپ رسيده است.
حاجي دليگاني گزارش کميسيون ويژه برجام را دقيق، متقن و بي سابقه در طول ادوار مجلس خواند و گفت: بايد براي تهيه طرحي متناسب با آن فرصت بگذاريم.
وي با تاکيد بر اينکه طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام هيچ برداشتي از گزارش قرائت شده کميسيون برجام ندارد خطاب به لاريجاني گفت: نوبت قبل هم شما وسط گزارش کميسيون امنيت ملي و برخلاف آيين نامه ورود کرديد و در نتيجه بنده شکايت کردم که کميسيون اصل نود هم حق را به من داد.
وي با طرح اين سوال که مگر ما اکنون دست کم 20 طرح دو فوريتي در نوبت نداريم خاطرنشان کرد: چگونه اين طرح جلوتر از همه آنها مطرح مي شود؟ چرا مي خواهيد نظرات خود را يک طرفه به مجلس بقبولانيد؟
گفتني است وکلاي ملت پس از بحث و تبادل نظر با 159 راي موافق، 62 راي مخالف و 10 راي ممتنع از مجموع 247 نماينده در صحن علني مجلس به درخواست دوفوريت اين طرح راي منفي دادند. وکلاي ملت همچنين با 168 راي موافق، 57 راي مخالف و 9 راي ممتنع يک فوريت اين طرح را مصوب کردند.
