نگاه
ميوه پوپوليسم برجامي 16 اردیبهشت - 96
ميوه پوپوليسم برجامي 16 اردیبهشت - 96
این یکی هم ازنوچه ها وپرورش یافتگان اوین نامه ی کیهان سربازجوشریعت نداری است وطوری تعلیم داده شده است تاکپی لهجه استادش شریعت نداری را بطور نوشتاری دنبال کند.
نويسنده: مسعود اكبري
«بحران وعده هاي پوپوليستي»،«بلاي وعده هاي نجومي»،«وعده هاي توخالي»،«سنکوب سياسي ناشي از اُوِر وعده ها»،«دلربايي انتخاباتي با سراب هاي اقتصادي»،«ظهور دوباره پوپوليسم» و...اينها تنها بخشي از تيترهاي روزنامه هاي زنجيره اي در روزها و هفته هاي اخير است. فصل مشترک اين تحليل ها اين است که «نبايد بر مبناي توهم و با وعده هاي غيرواقعي، افکار عمومي را به سراب اقتصادي دل خوش کرد و اين توهين به شعور مردم است».
اين داد و فريادها از جايي آغاز شد که برخي از نامزدهاي انتخاباتي، توجه به اقشار ضعيف را مبناي برنامه خود قرار دادند. براي مثال، يکي از نامزدهاي انتخاباتي اعلام کرد که با تکيه بر تکاليف مصرح در جزء ۶ تبصره ۱۴ قانون بودجه ۱۳۹۵ ايجاد بانک اطلاعات دارايي ها و حذف سه دهک بالا از دريافت يارانه ها را در دستور کار دارد و منابع حاصل از اين محل براي افزايش دهک هاي پايين درآمدي استفاده خواهد شد. جيغ بنفش مدعيان اصلاحات از توجه ويژه به اقشار ضعيف در حالي است که اين جماعت در ماههاي گذشته در حمايت از دريافتهاي نامشروع مديران نجومي، يقه مي دريدند و مفسدان اقتصادي را استيو جابز مي ناميدند.
اما موضوع اصلي اين نوشتار، مسئله ديگري است.
جناب آقاي روحاني رئيس جمهور محترم، 17 خرداد 94 گفت: «تحريم هاي ظالمانه بايد از بين برود تا سرمايه بيايد و مشکل محيط زيست، اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود، منابع آبي زياد شده و بانک ها احيا شوند». روحاني 23 تيرماه 94 پشت تريبون آمد و گفت:«به ملت شريف ايران اعلام مي کنم که طبق اين توافق، در روز اجراي توافق]دي ماه 94[ تمامي تحريم ها، حتي تحريم هاي تسليحاتي، موشکي هم به صورتي که در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد. تمام تحريم هاي اقتصادي شامل مالي، بانکي، بيمه، حمل و نقل، پتروشيمي و فلزات گرانبها بطور کامل لغو خواهد شد و نه تعليق». روحاني در 16 اسفندماه 94 نيز گفت:«امروز تحريم ها، حتي تحريم هايي که مربوط به موضوع هسته اي نبوده برداشته شده و اين مسئله نيز اعلام شده است».وعده هاي برجامي روز به روز پر رنگ تر مي شد. آنچنان که، «علي طيب نيا» وزير اقتصاد دولت يازدهم گفت:«سال 94 با توافق هسته اي بذر اقتصاد ايران به ثمر مي نشيند». «سيف» رئيس کل بانک مرکزي تاکيد کرد که در سال 94 اقتصاد ايران شکوفا خواهد شد و «اکبر ترکان» رئيس مناطق آزاد تصريح کرد که منتظر هجوم سرمايه هاي خارجي بعد از توافق هسته اي باشيد. «علي يونسي» دستيار رئيس جمهور گفت:« اکنون کشور از بيکاري رنج مي برد، جوانان مشکل عدم استطاعت مالي براي ازدواج دارند و دولت وظيفه دارد اين مشکلات را برطرف کند و اميدوارم با لغو تحريم ها اين مشکلات برطرف شده و کارهاي عمراني نيز با سرعت بيشتري انجام شود». نوبخت سخنگوي دولت يازدهم نيز از قافله عقب نماند و تاکيد کرد:«بايد تحريم ها برداشته شود تا پروژه هاي عمراني را تکميل کنيم».اما کار به وعده هاي برجامي ختم نشد. هشدار و ترساندن مردم با رنگ و بوي اقتصادي در تيتر روزنامه هاي زنجيره اي قرار گرفت. رسانه هاي حامي دولت يازدهم با هدف تحت فشار قرار دادن منتقدان و برخي نهادهاي رسمي کشور که مسئول بررسي و تصويب برجام بودند، ادعا کردند هر روز تاخير در اجراي برجام از 100ميليون دلار تا 400 ميليارد تومان به کشور ضرر وارد مي کند.در نهايت، دولت يازدهم با عبور از خطوط قرمز و بدون توجه به منافع ملي،اقدامات نقد ايران را به صورت تمام و کمال و يکطرفه و برگشت ناپذير انجام داد. حال نوبت به آمريکا و ديگر اعضاي 1+5 رسيد. يک روز بعد از آغاز اجراي تعهدات 1+5 ذيل برجام- دي ماه 94- آمريکا اولين گام را برداشت، اما در جهت عکس!. وزارت خزانه داري آمريکا با صدور بيانيه اي از افزودن نام شرکت ها و افراد جديد به فهرست تحريم هاي ايران به واسطه ارتباط با برنامه موشکي ايران خبر داد. اينجا بود که تازه ماجرا آغاز شد و آن چيزي نبود جز «سونامي عهدشکني هاي آمريکا در پسابرجام»؛ 2000 ميليارد تومان از اموال کشورمان توسط آمريکا به غارت رفت. «قانون محدوديت ويزا» توسط دولت باراک اوباماي مودب!- به تعبير مقامات ارشد دولت يازدهم- با هدف سنگ اندازي در روابط تجاري ايران تصويب شد. «علي اکبر صالحي» رئيس سازمان انرژي اتمي در واکنش به تصويب اين قانون گفت:«هم اکنون و پس از پيش آمدن قضاياي رواديد تعداد زيادي از دانشمندان اروپايي که مقداري احتياط مي کنند از آمدن به ايران استنکاف دارند. به قول دانشگاهي ها اين يعني وضعيت آنها پيش از برجام بهتر از پس از برجام بوده است». وعده هاي نسيه آمريکا يکي پس از ديگري نقض مي شد. تمديد قانون تحريمي آيسا، تمديد وضعيت اضطراري عليه ايران، تصويب بيش از 70 طرح ضد ايراني در کنگره آمريکا، ايجاد هراس در بانک هاي بزرگ اروپايي و...
در تيرماه 95 و در سالگرد امضاي برجام، نيويورک تايمز در گزارشي نوشت: «ايران با وجود انجام همه تعهدات، به خاطر تداوم تحريم هاي آمريکا، هنوز طعم مزاياي برجام را نچشيده و اثر مثبت اقتصادي آن را لمس نکرده است». روزنامه «گلف تودي» در گزارشي نوشت:«ايران روي کاغذ به سيستم سوئيفت- سيستم تراکنش هاي مالي جهاني- وصل شده اما در عمل اين مهم اتفاق نيفتاده است».
سيف رئيس کل بانک مرکزي گفت:«برجام تقريبا هيچ دستاوردي براي ايران در پي نداشته است».«علي طيب نيا»-مرداد 95- تاکيد کرد:«انتظار ما اين بود که بعد از برجام ما بتوانيم با بانک هاي بزرگ هم کار کنيم اما به دلايل مختلف ما هنوز نتوانسته ايم با اين بانک ها کار کنيم». «عباس عراقچي» رئيس ستاد اجراي برجام-تيرماه 95- در نشست خبري تصريح کرد که تحريم ها فقط روي کاغذ برداشته شده است.اينجا بود که وعده هاي رنگارنگ برجامي رنگ عوض کرد.« مشکلات اقتصادي ما به واسطه تحريم آغاز نشده است که بخواهد با حذف تحريم ها زمينه اي براي حل وفصل همه مشکلات فراهم شود،(علي طيب نيا، وزير اقتصاد)»، «بازار مسکن بازار داخلي است و توافق هسته اي خيلي نمي تواند تاثير مستقيمي بر روي اين بازار داشته باشد.(عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي)»،«مردم بعد از توافق هسته اي انتظار بيش ازحد از اقتصاد نداشته باشند.(محمد باقر نوبخت،معاون رئيس جمهور)»، « توافق هسته اي باعث گشايش در همه حوزه هاي اقتصادي نمي شود.(محمدرضا نعمت زاده، وزير صنعت)»، «به برجام نگاه اقتصادي نداشته باشيد.(بعيدي نژاد، عضو سابق تيم مذاکره کننده هسته اي)»،«از سوئيفت انتظار معجزه نداشته باشيد.(مديرکل بين الملل بانک مرکزي)» و...
اما اوج انکار وعده هاي پيشين و حواله دادن به آينده در سخنراني رئيس جمهور در جمع مردم اراک-آبان 95- به وقوع پيوست. روحاني برجام را به يک باغ ميوه و مردم را که در انتظار دستاوردهاي آن هستند به کودکاني تشبيه مي کند که براي چيدن سيب و گلابي آمده اند و خطاب به آنها مي گويد؛ بايد براي بهره برداري از ميوه هاي اين باغ صبر کرد!. ظريف، وزير امور خارجه دولت يازدهم نيز در روزهاي گذشته با بيان اين که «زمان به ميوه نشستن تلاش ها در چارچوب برجام به تدريج فرا مي رسد»، گفت:«براي تداوم اقتدار ايران نياز است سياست هاي چهار سال گذشته ادامه يابد». روزنامه دولتي ايران نيز- 5 ارديبهشت سال جاري- در مصاحبه با «پروانه مافي» نماينده عضو فراکسيون اميد نوشت:«آثار اقتصادي برجام به معناي واقعي آن ان شاء الله از سال 96 به بعد خود را نشان خواهد داد. بنابراين دولت آينده مسير هموارتري را براي به سرانجام رساندن اهداف اقتصادي پيش رو خواهد داشت. نوبرانه اقتصادي برجام در سال 96 به کام مردم خواهد رسيد».
اکنون 22 ماه از امضاي برجام و 15 ماه از روز اجراي تعهدات 1+5 مي گذرد.ظريف در روزهاي گذشته تصريح کرد که «آمريکا به متن برجام پايبند نيست، چه برسد به روحش!». مقامات آمريکايي-پس از آنکه خَرِشان از پل گذشت- بارها در اظهارات جداگانه مدعي شده اند که برجام صرفا توافقي براي راستي آزمايي برنامه هسته اي ايران بوده است و واشنگتن نه تنها به تعهدات عمل کرده است، بلکه به فراتر از تعهدات نيز عمل کرده است و دولت ايران حق ندارد که درباره تحريم ها اعتراض کند!.آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) که مرجع رسمي آمار جذب سرمايه خارجي در دنيا است در روزهاي گذشته در گزارشي اعلام کرد که ايران از سال 92 تاکنون در جذب منابع نزولي عمل کرده و در سال 95 نسبت به 94 به منفي 51 درصد رسيده است. جديدترين آمار درباره جدول اعتبار گذرنامه ها در دنيا نشان مي دهد اعتبار گذرنامه ايراني نسبت به سال 1392 با 12 رتبه کاهش، به رده 98 دنيا سقوط کرده است.پايگاه تحليلي لافار بلاگ در روزهاي گذشته در گزارشي از برجام به عنوان نقطه ضعف دولت روحاني ياد کرده که در رقابت هاي انتخاباتي براي وي دردسر ساز خواهد شد.اين رسانه آمريکايي نوشت: «طي يک ماه آينده روحاني بايد از برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) دفاع کند؛ برنامه اي که انتظارات ايراني ها براي بهبود شرايط اقتصادي را برآورده نکرده است.عليرغم امضاي برجام و تعطيلي نسبي برنامه هسته اي ايران، همچنان شاهد رکود و بيکاري جوانان هستيم و مشکلات تجارت خارجي حل نشده اند».
قطع يارانه ثروتمندان و افزايش يارانه اقشار ضعيف، پوپوليسم نيست. پوپوليسم يعني اينکه بر مبناي توهم و با وعده هاي غيرواقعي، افکار عمومي را به سراب اقتصادي دل خوش کنيم و در زنگ حساب با توهين به شعور مردم، آنها را به نوبرانه اقتصادي برجام! در آينده حواله دهيم.
اين داد و فريادها از جايي آغاز شد که برخي از نامزدهاي انتخاباتي، توجه به اقشار ضعيف را مبناي برنامه خود قرار دادند. براي مثال، يکي از نامزدهاي انتخاباتي اعلام کرد که با تکيه بر تکاليف مصرح در جزء ۶ تبصره ۱۴ قانون بودجه ۱۳۹۵ ايجاد بانک اطلاعات دارايي ها و حذف سه دهک بالا از دريافت يارانه ها را در دستور کار دارد و منابع حاصل از اين محل براي افزايش دهک هاي پايين درآمدي استفاده خواهد شد. جيغ بنفش مدعيان اصلاحات از توجه ويژه به اقشار ضعيف در حالي است که اين جماعت در ماههاي گذشته در حمايت از دريافتهاي نامشروع مديران نجومي، يقه مي دريدند و مفسدان اقتصادي را استيو جابز مي ناميدند.
اما موضوع اصلي اين نوشتار، مسئله ديگري است.
جناب آقاي روحاني رئيس جمهور محترم، 17 خرداد 94 گفت: «تحريم هاي ظالمانه بايد از بين برود تا سرمايه بيايد و مشکل محيط زيست، اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود، منابع آبي زياد شده و بانک ها احيا شوند». روحاني 23 تيرماه 94 پشت تريبون آمد و گفت:«به ملت شريف ايران اعلام مي کنم که طبق اين توافق، در روز اجراي توافق]دي ماه 94[ تمامي تحريم ها، حتي تحريم هاي تسليحاتي، موشکي هم به صورتي که در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد. تمام تحريم هاي اقتصادي شامل مالي، بانکي، بيمه، حمل و نقل، پتروشيمي و فلزات گرانبها بطور کامل لغو خواهد شد و نه تعليق». روحاني در 16 اسفندماه 94 نيز گفت:«امروز تحريم ها، حتي تحريم هايي که مربوط به موضوع هسته اي نبوده برداشته شده و اين مسئله نيز اعلام شده است».وعده هاي برجامي روز به روز پر رنگ تر مي شد. آنچنان که، «علي طيب نيا» وزير اقتصاد دولت يازدهم گفت:«سال 94 با توافق هسته اي بذر اقتصاد ايران به ثمر مي نشيند». «سيف» رئيس کل بانک مرکزي تاکيد کرد که در سال 94 اقتصاد ايران شکوفا خواهد شد و «اکبر ترکان» رئيس مناطق آزاد تصريح کرد که منتظر هجوم سرمايه هاي خارجي بعد از توافق هسته اي باشيد. «علي يونسي» دستيار رئيس جمهور گفت:« اکنون کشور از بيکاري رنج مي برد، جوانان مشکل عدم استطاعت مالي براي ازدواج دارند و دولت وظيفه دارد اين مشکلات را برطرف کند و اميدوارم با لغو تحريم ها اين مشکلات برطرف شده و کارهاي عمراني نيز با سرعت بيشتري انجام شود». نوبخت سخنگوي دولت يازدهم نيز از قافله عقب نماند و تاکيد کرد:«بايد تحريم ها برداشته شود تا پروژه هاي عمراني را تکميل کنيم».اما کار به وعده هاي برجامي ختم نشد. هشدار و ترساندن مردم با رنگ و بوي اقتصادي در تيتر روزنامه هاي زنجيره اي قرار گرفت. رسانه هاي حامي دولت يازدهم با هدف تحت فشار قرار دادن منتقدان و برخي نهادهاي رسمي کشور که مسئول بررسي و تصويب برجام بودند، ادعا کردند هر روز تاخير در اجراي برجام از 100ميليون دلار تا 400 ميليارد تومان به کشور ضرر وارد مي کند.در نهايت، دولت يازدهم با عبور از خطوط قرمز و بدون توجه به منافع ملي،اقدامات نقد ايران را به صورت تمام و کمال و يکطرفه و برگشت ناپذير انجام داد. حال نوبت به آمريکا و ديگر اعضاي 1+5 رسيد. يک روز بعد از آغاز اجراي تعهدات 1+5 ذيل برجام- دي ماه 94- آمريکا اولين گام را برداشت، اما در جهت عکس!. وزارت خزانه داري آمريکا با صدور بيانيه اي از افزودن نام شرکت ها و افراد جديد به فهرست تحريم هاي ايران به واسطه ارتباط با برنامه موشکي ايران خبر داد. اينجا بود که تازه ماجرا آغاز شد و آن چيزي نبود جز «سونامي عهدشکني هاي آمريکا در پسابرجام»؛ 2000 ميليارد تومان از اموال کشورمان توسط آمريکا به غارت رفت. «قانون محدوديت ويزا» توسط دولت باراک اوباماي مودب!- به تعبير مقامات ارشد دولت يازدهم- با هدف سنگ اندازي در روابط تجاري ايران تصويب شد. «علي اکبر صالحي» رئيس سازمان انرژي اتمي در واکنش به تصويب اين قانون گفت:«هم اکنون و پس از پيش آمدن قضاياي رواديد تعداد زيادي از دانشمندان اروپايي که مقداري احتياط مي کنند از آمدن به ايران استنکاف دارند. به قول دانشگاهي ها اين يعني وضعيت آنها پيش از برجام بهتر از پس از برجام بوده است». وعده هاي نسيه آمريکا يکي پس از ديگري نقض مي شد. تمديد قانون تحريمي آيسا، تمديد وضعيت اضطراري عليه ايران، تصويب بيش از 70 طرح ضد ايراني در کنگره آمريکا، ايجاد هراس در بانک هاي بزرگ اروپايي و...
در تيرماه 95 و در سالگرد امضاي برجام، نيويورک تايمز در گزارشي نوشت: «ايران با وجود انجام همه تعهدات، به خاطر تداوم تحريم هاي آمريکا، هنوز طعم مزاياي برجام را نچشيده و اثر مثبت اقتصادي آن را لمس نکرده است». روزنامه «گلف تودي» در گزارشي نوشت:«ايران روي کاغذ به سيستم سوئيفت- سيستم تراکنش هاي مالي جهاني- وصل شده اما در عمل اين مهم اتفاق نيفتاده است».
سيف رئيس کل بانک مرکزي گفت:«برجام تقريبا هيچ دستاوردي براي ايران در پي نداشته است».«علي طيب نيا»-مرداد 95- تاکيد کرد:«انتظار ما اين بود که بعد از برجام ما بتوانيم با بانک هاي بزرگ هم کار کنيم اما به دلايل مختلف ما هنوز نتوانسته ايم با اين بانک ها کار کنيم». «عباس عراقچي» رئيس ستاد اجراي برجام-تيرماه 95- در نشست خبري تصريح کرد که تحريم ها فقط روي کاغذ برداشته شده است.اينجا بود که وعده هاي رنگارنگ برجامي رنگ عوض کرد.« مشکلات اقتصادي ما به واسطه تحريم آغاز نشده است که بخواهد با حذف تحريم ها زمينه اي براي حل وفصل همه مشکلات فراهم شود،(علي طيب نيا، وزير اقتصاد)»، «بازار مسکن بازار داخلي است و توافق هسته اي خيلي نمي تواند تاثير مستقيمي بر روي اين بازار داشته باشد.(عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي)»،«مردم بعد از توافق هسته اي انتظار بيش ازحد از اقتصاد نداشته باشند.(محمد باقر نوبخت،معاون رئيس جمهور)»، « توافق هسته اي باعث گشايش در همه حوزه هاي اقتصادي نمي شود.(محمدرضا نعمت زاده، وزير صنعت)»، «به برجام نگاه اقتصادي نداشته باشيد.(بعيدي نژاد، عضو سابق تيم مذاکره کننده هسته اي)»،«از سوئيفت انتظار معجزه نداشته باشيد.(مديرکل بين الملل بانک مرکزي)» و...
اما اوج انکار وعده هاي پيشين و حواله دادن به آينده در سخنراني رئيس جمهور در جمع مردم اراک-آبان 95- به وقوع پيوست. روحاني برجام را به يک باغ ميوه و مردم را که در انتظار دستاوردهاي آن هستند به کودکاني تشبيه مي کند که براي چيدن سيب و گلابي آمده اند و خطاب به آنها مي گويد؛ بايد براي بهره برداري از ميوه هاي اين باغ صبر کرد!. ظريف، وزير امور خارجه دولت يازدهم نيز در روزهاي گذشته با بيان اين که «زمان به ميوه نشستن تلاش ها در چارچوب برجام به تدريج فرا مي رسد»، گفت:«براي تداوم اقتدار ايران نياز است سياست هاي چهار سال گذشته ادامه يابد». روزنامه دولتي ايران نيز- 5 ارديبهشت سال جاري- در مصاحبه با «پروانه مافي» نماينده عضو فراکسيون اميد نوشت:«آثار اقتصادي برجام به معناي واقعي آن ان شاء الله از سال 96 به بعد خود را نشان خواهد داد. بنابراين دولت آينده مسير هموارتري را براي به سرانجام رساندن اهداف اقتصادي پيش رو خواهد داشت. نوبرانه اقتصادي برجام در سال 96 به کام مردم خواهد رسيد».
اکنون 22 ماه از امضاي برجام و 15 ماه از روز اجراي تعهدات 1+5 مي گذرد.ظريف در روزهاي گذشته تصريح کرد که «آمريکا به متن برجام پايبند نيست، چه برسد به روحش!». مقامات آمريکايي-پس از آنکه خَرِشان از پل گذشت- بارها در اظهارات جداگانه مدعي شده اند که برجام صرفا توافقي براي راستي آزمايي برنامه هسته اي ايران بوده است و واشنگتن نه تنها به تعهدات عمل کرده است، بلکه به فراتر از تعهدات نيز عمل کرده است و دولت ايران حق ندارد که درباره تحريم ها اعتراض کند!.آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) که مرجع رسمي آمار جذب سرمايه خارجي در دنيا است در روزهاي گذشته در گزارشي اعلام کرد که ايران از سال 92 تاکنون در جذب منابع نزولي عمل کرده و در سال 95 نسبت به 94 به منفي 51 درصد رسيده است. جديدترين آمار درباره جدول اعتبار گذرنامه ها در دنيا نشان مي دهد اعتبار گذرنامه ايراني نسبت به سال 1392 با 12 رتبه کاهش، به رده 98 دنيا سقوط کرده است.پايگاه تحليلي لافار بلاگ در روزهاي گذشته در گزارشي از برجام به عنوان نقطه ضعف دولت روحاني ياد کرده که در رقابت هاي انتخاباتي براي وي دردسر ساز خواهد شد.اين رسانه آمريکايي نوشت: «طي يک ماه آينده روحاني بايد از برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) دفاع کند؛ برنامه اي که انتظارات ايراني ها براي بهبود شرايط اقتصادي را برآورده نکرده است.عليرغم امضاي برجام و تعطيلي نسبي برنامه هسته اي ايران، همچنان شاهد رکود و بيکاري جوانان هستيم و مشکلات تجارت خارجي حل نشده اند».
قطع يارانه ثروتمندان و افزايش يارانه اقشار ضعيف، پوپوليسم نيست. پوپوليسم يعني اينکه بر مبناي توهم و با وعده هاي غيرواقعي، افکار عمومي را به سراب اقتصادي دل خوش کنيم و در زنگ حساب با توهين به شعور مردم، آنها را به نوبرانه اقتصادي برجام! در آينده حواله دهيم.
