هیاهوی آردبیزگردانی در کوچه‌های
قدیمی بندرعباس+فیلم 12اردیبهشت-97
آردبیزگردانی (در زبان محلی به آن "هارگیس گردون"، "هارگیز
گردون"، "آرگیز گردون" و "حک لیلی" نیز می‌گویند) از سنت‌ها
و آیین‌های قدیم استان هرمزگان است که سالیان متمادی بین مردم این خطه رواج داشته
و دارد. سه روز مانده به نیمه شعبان مردم خود را برای این مراسم آماده می‌کنند. مراسم
آردبیز گردانی از روز سیزدهم ماه شعبان شروع و در شب پانزدهم و هم‌زمان با میلاد
امام زمان (عج) به پایان می‌رسد.
به گزارش ایسنا، در اجرای این مراسم شماری از ساکنین محله‌های قدیمی
مخصوصاً کودکان بعد از نماز مغرب و عشا با در دست داشتن آردبیز (الک) به درب خانه
همسایه‌ها رفته و اشعاری به مناسبت میلاد حضرت مهدی(عج) و تعجیل در ظهور آن حضرت
می‌خوانند و با گفتن جمله "هارگیز گردون ما هادین" (آردبیز گردان ما
رابدهید) با نذورات و انواع شیرینی‌ها پذیرایی می‌شوند.
افراد گروه در شعرهای خود همراه با آواز به همسایه‌ها توصیه می‌کنند که
چنانچه با کسی قهر و کینه‌ای به دل دارید الآن موقع آشتی و صلح و همچنین
دیدوبازدید و سرکشی به خویشاوندان بوده و باید به فکر یتیمان، نیازمندان و محرومین
محله باشیم؛ افراد محل نیز با دادن قند، حلوا، شیرینی و حتی پول نقد و تنقلات دیگر
از گروه‌های آردبیزگردان استقبال می‌کنند.
مردم بندرعباس و دیگر شهرهای هرمزگان در این روز با آذین‌بندی محلات و
بازار و حتی سردر خانه‌ها و توزیع شربت و شیرینی این روز را به همدیگر تبریک گفته
و اکثراً جشن‌های عقدکنان، عروسی، خواستگاری، حنابندان، ختنه‌سوران و حتی پختن نذری
که اغلب شله‌زرد و آش است به همین مناسبت برگزار می‌شود.
همچنین اگر فرد و یا خانواده‌ای سیاه‌پوش و عزادار عزیزی باشد، رخت عزا را
از تن بیرون آورده و در مراسم شله خوانی (مولودی) که در مساجد و منبرهای محل
برگزار می‌شود، شرکت می‌کنند؛ شرکت‌کنندگان نذری را جهت تبرک و شفای بیماران
استفاده می‌کنند و به دیدار بزرگان فامیل و عیادت بیماران رفته و خود را برای
مهمانی ماه مبارک رمضان آماده می‌کنند. این مراسم در کشورهای حاشیه جنوبی
خلیج‌فارس هم برگزار شده و بین شیعیان و اهل سنت از اهمیت بسزایی برخوردار است.
ثبت آئین معنوی آردبیزگردانی در فهرست آثار ملی
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری هرمزگان
در این خصوص گفت: آئین سنتی آردبیزگردانی هر سال در شب نیمه شعبان بعد از نماز
مغرب و عشاء در محله‌های بندرعباس برگزار می‌شود و تا نیمه‌های شب ادامه دارد، این
مراسم به معنای این است که در شب نیمه شعبان کینه‌ها در الک ریخته و دل‌ها جلا
داده می‌شود و مردم این استان چند روز پیش از میلاد قائم آل محمد با تهیه مقداری
نخود ، کشمش ، حلوا ، شیرینی ، خرما ، شکلات ، قند و پول نقد منتظر گروه‌های
آردبیز گردان می‌مانند.
اشکان مختاری افزود: آردبیز گردانان که بیشتر آنان کودکان و نوجوانان
هستند، در گروه‌های 5 تا 10 نفره به در خانه‌ها می‌روند و با خواندن شعرهایی در
ستایش خدا و مدح حضرت مهدی (عج) هدیه می‌گیرند و این هدیه را متبرک می‌دانند.
وی با اشاره به اینکه اهل سنت نیز با هدیه دادن شیرینی و شکلات به گروه‌های
آردبیزگردان در این جشن سهیم می‌شوند، تصریح کرد: آئین معنوی آردبیزگردانی چهار
سال پیش با شماره 1027 در فهرست آثار ملی ثبت شد.
این مقام مسئول در پایان خاطرنشان کرد: مراسم آردبیزگردانی در بیشتر مناطق
استان ازجمله محلات قدیمی بندرعباس، میناب، بندرکنگ، بندرلنگه و بنادر و جزایر
هرمزگان برگزار می‌شود.
با ثبت این مراسم به دنبال حفظ و نشر آن‌ها بودیم
دبیر مجموعه خامس آل عباس نیز در این زمینه در گفت‌وگو با ایسنا، ابراز
کرد: با ثبت این مراسم به دنبال حفظ و نشر آن‌ها بودیم چراکه در غیر این صورت تا
چند سال دیگر مانند خیلی از آیین‌های سنتی دیگر استان به دست فراموشی سپرده شده و
از بین می‌رفت.
هادی عرب آردبیزگردانی را یک آیین معنوی و مذهبی دانست که نشان از اعتقاد و
ایمان مردم این خطه دارد که به این طریق جشن نیمه شعبان را به همه اطلاع‌رسانی می‌کردند،
افزود: بندرعباس و دیگر شهرهای هرمزگان در این روز با آذین‌بندی محلات، بازار و
حتی سردر خانه‌ها و توزیع شربت و شیرینی این روز را به همدیگر تبریک می‌گفتند.
آردبیزگردانی قدمتی 400 ساله و شاید بیشتر دارد
مسئول هیئت‌امنای مسجد صاحب‌الزمان محله پشت شهر نیز در گفت‌وگو با ایسنا،
با بیان اینکه این مراسم در بیشتر شهرهای استان هرمزگان بندرلنگه و کنگ، میناب،
جزایر قشم و هرمز و محلات قدیمی بندرعباس برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: پسرعموی
پدربزرگم، 125 ساله بود که تعریف می‌کرد در زمان احمدشاه جوان بودم و از اجداد
خودم شنیدم که این رسم و رسوم از آن زمان هم در محله پشت شهر و سایر محله‌های
قدیمی بندرعباس رواج داشته و قدمتی بالای 400 سال و شاید بیشتر دارد.
عبداللطیف ضیایی با اشاره به اینکه مردم دو شب قبل از میلاد امام زمان (عج)
به پیشواز رفته و در شب میلاد این مراسم به اوج خود می‌رسد، عنوان کرد: از سیزدهم
تا پانزدهم ماه شعبان مردم خصوصاً کودکان آردبیز یا الکی درست گرفته و به درب خانه‌ها
می‌روند.
دل‌های خود را از کینه‌ها الک کرده و با دلی صاف به پیشواز نیمه شعبان می‌رویم
مسئول قرارگاه تحول محله پشت شهر و حسین‌آباد با بیان اینکه رسم
آردبیزگردانی نشانگر پایبندی مردم هرمزگان به اعتقادات و سنت‌هایشان است، افزود:
خانواده‌های هرمزگانی این رسم را ترویج دادند تا به جوانان و نوجوانان بفهمانند که
نه‌تنها مسلمانان بلکه تمام بشریت منتظر قائم هستند.
ضیایی ادامه داد: الک به علت سوراخ‌های ریزی که دارد وقتی می‌خواهند با آن
آرد را صاف کنند یا در گویش محلی بگیچند، می‌توان به‌وسیله آشغال‌ها و سنگ و کلوخ‌ها
را از آرد جدا کنند و آردبیزگردانی حاوی این پیام است که باید دل‌های خود را
الک و از کثافات و کینه‌ها صاف کنیم و با دلی صاف، طاهر و پاک به پیشواز نیمه
شعبان برویم.
وی در پایان اضافه کرد: انشالله روزی خواهد رسید که امام و مولایمان از پشت
پرده خواهد آمد و تمام بشریت را از ظلم و جور نجات خواهد داد.
به گزارش ایسنا، آیین و مراسم سنتی آردبیزگردانی متعلق به استان هرمزگان
بوده و در فهرست معنوی کشور به ثبت رسید است.
گزارش از «لیدا رضائی»، خبرنگار ایسنا، منطقه
خلیج فارس
https://www.isna.ir/news/97021206944/%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%88%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B2%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85