تعطیلی روز
کارگر ؛ شاید وقت دیگر11 اردیبهشت – 97
ساری - ایرنا - روز کارگر امسال نیز در
حالی سپری شده است که اغلب کارگران کشور از حقی که قانون کار برای آنان در نظر
گرفته محروم و مجبور شدند تبریک روز خودشان را با وسایل ارتباطی پذیرا باشند به
جای این که در کنار خانوده اشان زمان شادی را سپری کنند.
بررسی های میدانی خبرنگار ایرنا نشان می
دهد بسیاری از کارگران در مازندران یا اطلاعی از حق تعطیلی روز کارگر ندارند و یا
مطالبه گری از کارفرمایان برای برخورداری از این حق را به زیان خودشان و زیر تیغ
رفتن قراردادشان می دانند.
این که قراردادی بودن در محیط های کارگری به پاشنه آشیلی برای کارگران در مطالبه گری و برخورداری از حق و حقوقشان در مقابل کارفریان تبدیل شده ، موضوع پوشیده ای نیست ولی بی توجهی به حق تعطیلی کارگران در روزی که به نامشان در تقویم رسمی کشور ثبت شده ، نیازمند تامل است .
مشاهدات عینی و گزارش های دریافتی از محیط های کارگری بویژه در کارگاههای کوچک و متوسط نشان می دهد حتی در روز کارگر بسیاری از کارفرمایان به خود زحمت نداده اند تا این روز را به کارگرانشان تبریک بگویند و بر خلاف بسیاری از مناسبت ها ، پلاکارد و پارچه نوشته ای هم نصب نکرده اند تا دستکم در ظاهر قضیه نشان دهند که از وجود چنین روزی خوشحال هستند.
** سه دهه سکوت
قدمت قانون کار در ایران حدود 80 سال است ، ولی از عمر آن نسخه ای که در آن بر تعطیلی روز یازدهم اردیبهشت به عنوان حق کارگران تاکید شده است نیز سه دهه می گذرد ، سال هایی که برای بسیاری از کارگران روز کارگر با روزهای کاری دیگر هیچ فرقی نداشت .
نخستین قانون کار ایران در 1325 در مجلس شورای ملی تصویب شد و بعد از انقلاب هم در سال 1369 جمهوری اسلامی صاحب قانون کار جدید شد ، قانونی که به علت بروز اختلافات زیاد میان مجلس و شورای نگهبان سرانجام به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت تا با تائید به مرحله اجرا برسد.
قانون کار جمهوری اسلامی ایران دارای 12 فصل و 203 ماده است که در این قانون مسائل تشریح قراردادهای کار ، شرایط کار ، حفاظت فنی و بهداشت کار ، آموزش و اشتغال ، تشکل های کارگری و کارفرمایی ، مذاکرات و پیمان های دسته جمعی ، خدمات رفاهی کارگران ، مراجع حل اختلاف ، شورای عالی کار و جرایم و مجازات ها دیده شده است .
در ماده 63 این قانون روز جهانی کارگر که اول ماه مه میلادی و برابر با 11 اردیبهشت است به عنوان روز کارگر یاد و تاکید شده است که این روز برای کارگران کشور روز تعطیل محسوب می شود.
بر اساس این ماده قانونی ، روز کارگر برای کارگران مانند روزهای جمعه تعطیل محسوب می شود و کارفرمایان باید حق این روز تعطیل را برای کارگران ادا کنند.
** رسمت نداشتن برای کارفرمایان
رضا ، یکی از کارگران قراردادی شرکتی در مازندران که روز سه شنبه یازدهم اردیبهشت امسال را هم در سر کارش حاضر شد ، به خبرنگار ایرنا گفت که در این مدت 20 سال هیچگاه در روز کارگر تعطیل نبوده است .
وی با اظهار این که در این مدت هیچگاه برای برخورداری از تعطیلی روز کارگر از کارفرمایش مطالبه ای هم نداشته ، افزود : برای ما کارگران قراردادی درخواست تعطیلی از کارفرما به مناسبت روز کارگر چندان عاقلانه نیست ، برای این که نظرش نسبت به ما عوض می شود و کارمان را از دست می دهیم .
این کارگر قراردادی گفت : حتی بعضی از همکارانم در این مجموعه ای که من کار می کنم و یا برخی از دوستانم چنانچه مرخصی هم بخواهند ، سعی می کنند در روز کارگر نباشد ، چون ممکن است به کارفرما بر بخورد.
وی افزود : کارگران قراردادی مانند من حتی برای موضوعات مهم تر از تعطیلی روز کارگر هم نمی توانیم با کارفرما یکی به دو کنیم ، چون ممکن است از کار بیکار شویم و طبیعی است برای فردی مثل من که هم باید خرج خودم و زن و بچه ام و هم پدر و مادرم را بدهم ، داشتن شغل مهم تر از مطالباتی مانند تعطیلی روز کارگر است .
هاجر ، بانوی کارگری که در یک شرکت تولیدی پوشاک در شهرستان آمل کار می کند ، گفت : قانون کار که مصوبه مجلس شورای اسلامی است ، قانون بسیار خوبی است ولی خیلی از مفاد آن مانند همین ماده ای که تعطیلی روز کارگر را حق کارگران می داند ، اجرا نمی شود.
وی با اعلام این که تاکنون با وجود مطالبه گری نتوانسته از تعطیلی روز کارگر به عنوان حقش استفاده کند ، افزود : بارها برای رسیدن به مطالبات قانونی به شورای حل اختلاف مجامع کارگری رفتم و هر بار نیز به خاطر از دست ندادن شغل مجبور شدم که جلوی کارفرما کوتاه بیایم .
حسن براری که خود را کارگر مغازه ای در قائمشهر معرفی کرد ، با اظهار این که هیچ اطلاعی از قانون کار ندارد ، گفت : تنها چیزی که از قانون کار می دانم این است که کارفرما باید مرا بیمه کند ولی این کار را نمی کند برای این که همیشه به فکر درآمد بیشتر است و من هم باید بیشتر کار کنم تا او به خواسته اش برسد.
وی افزود : با توجه به این که کار در مملکت کم شده و جوانان بیشترشان بیکار هستند ، صاحبکارها هم به این راحتی حاضر نمی شوند کارگران را بیمه کنند و حق و حقوقشان را کامل بدهند در نتیجه بگو مگو با آنها بر سر قانون کار و اینجور چیزها فایده ای ندارد .
** بیش از 90 درصد کارگران مازندران قراردادی هستند
دبیر اجرایی خانه کارگر استان مازندران هم به خبرنگار ایرنا گفت : از جمعیت 394 هزار و 190 نفری جامعه کارگری این استان ، 90 درصد قراردادشان موقت است .
نصرالله دریابیگی در توضیح قراردادی بودن کارگران افزود : مهم ترین مشکل این نوع قراردادها این است که کارفرما در صورتی که احساس رضایت از کارگر نداشته باشد می تواند به صورت یک طرفه قرارداد را فسخ کند .
وی ادامه داد : این چتر ناامنی شغلی باعث شده تا بسیاری از کارگران برای ادامه فعالیتشان با مشکل مواجه باشند و حتی پیگیر حقوق قانونیشان نباشند .
دبیر اجرایی خانه کارگر مازندران گفت : اصلاح و تصویب قانون کار یکی از دستاوردهای خوب و ارزشمند انقلاب اسلامی برای کارگران است که اجرای مفاد آن نباید نادیده گرفته شود .
وی از قانون کار به عنوان خط قرمزهای مجموعه های کارگری نام برد و افزود : در صورت عدم اجرای مفاد این قانون ، کارگران می توانند شکایت های خود را به ادارات کار ارائه کنند و به حقشان برسند برای این که قانون کار ، قانون جامع برای حمایت کارگران به شمار می رود که در صورت تخطی از آن ، اداره کار شکایات کارگران را بررسی می کند .
** جهل فراگیر نسبت به قانون کار
دریابیگی از آشنا نبودن به مفاد و بندهای قانون کار به عنوان یکی از چالش های موجود در جامعه کارگری استان مازندران نام برد و گفت : خانه کارگر به عنوان تشکیلات حامی قشر کارگران مازندران برای گستراندن هر چه بیشتر چتر حمایتی از این قشر تلاش هایی کرده است .
دبیر اجرایی خانه کارگر مازندران یکی از این تلاش ها را آموزش قوانین مربوط به کار به کارگران آن هم در قالب دوره های آموزشی در این مجموعه عنوان کرد .
وی گفت : اگر چه ما هم در تشکیلات خانه کارگر از این که بخشی از کارگران نمی توانند به حقشان در تعطیلی روز کارگر برسند و یا این که برخی از آنان حتی نسبت به وجود چنین ماده ای در قانون کار بی اطلاعند ، نارحتیم ولی تلاش داریم تا بسترهای لازم را فراهم کنیم .
مازندران بیش از سه هزار واحد صنعتی و تولیدی دارد که بیش از 394 هزار کارگر در آنها مشغول به فعالیت هستند .
این که قراردادی بودن در محیط های کارگری به پاشنه آشیلی برای کارگران در مطالبه گری و برخورداری از حق و حقوقشان در مقابل کارفریان تبدیل شده ، موضوع پوشیده ای نیست ولی بی توجهی به حق تعطیلی کارگران در روزی که به نامشان در تقویم رسمی کشور ثبت شده ، نیازمند تامل است .
مشاهدات عینی و گزارش های دریافتی از محیط های کارگری بویژه در کارگاههای کوچک و متوسط نشان می دهد حتی در روز کارگر بسیاری از کارفرمایان به خود زحمت نداده اند تا این روز را به کارگرانشان تبریک بگویند و بر خلاف بسیاری از مناسبت ها ، پلاکارد و پارچه نوشته ای هم نصب نکرده اند تا دستکم در ظاهر قضیه نشان دهند که از وجود چنین روزی خوشحال هستند.
** سه دهه سکوت
قدمت قانون کار در ایران حدود 80 سال است ، ولی از عمر آن نسخه ای که در آن بر تعطیلی روز یازدهم اردیبهشت به عنوان حق کارگران تاکید شده است نیز سه دهه می گذرد ، سال هایی که برای بسیاری از کارگران روز کارگر با روزهای کاری دیگر هیچ فرقی نداشت .
نخستین قانون کار ایران در 1325 در مجلس شورای ملی تصویب شد و بعد از انقلاب هم در سال 1369 جمهوری اسلامی صاحب قانون کار جدید شد ، قانونی که به علت بروز اختلافات زیاد میان مجلس و شورای نگهبان سرانجام به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت تا با تائید به مرحله اجرا برسد.
قانون کار جمهوری اسلامی ایران دارای 12 فصل و 203 ماده است که در این قانون مسائل تشریح قراردادهای کار ، شرایط کار ، حفاظت فنی و بهداشت کار ، آموزش و اشتغال ، تشکل های کارگری و کارفرمایی ، مذاکرات و پیمان های دسته جمعی ، خدمات رفاهی کارگران ، مراجع حل اختلاف ، شورای عالی کار و جرایم و مجازات ها دیده شده است .
در ماده 63 این قانون روز جهانی کارگر که اول ماه مه میلادی و برابر با 11 اردیبهشت است به عنوان روز کارگر یاد و تاکید شده است که این روز برای کارگران کشور روز تعطیل محسوب می شود.
بر اساس این ماده قانونی ، روز کارگر برای کارگران مانند روزهای جمعه تعطیل محسوب می شود و کارفرمایان باید حق این روز تعطیل را برای کارگران ادا کنند.
** رسمت نداشتن برای کارفرمایان
رضا ، یکی از کارگران قراردادی شرکتی در مازندران که روز سه شنبه یازدهم اردیبهشت امسال را هم در سر کارش حاضر شد ، به خبرنگار ایرنا گفت که در این مدت 20 سال هیچگاه در روز کارگر تعطیل نبوده است .
وی با اظهار این که در این مدت هیچگاه برای برخورداری از تعطیلی روز کارگر از کارفرمایش مطالبه ای هم نداشته ، افزود : برای ما کارگران قراردادی درخواست تعطیلی از کارفرما به مناسبت روز کارگر چندان عاقلانه نیست ، برای این که نظرش نسبت به ما عوض می شود و کارمان را از دست می دهیم .
این کارگر قراردادی گفت : حتی بعضی از همکارانم در این مجموعه ای که من کار می کنم و یا برخی از دوستانم چنانچه مرخصی هم بخواهند ، سعی می کنند در روز کارگر نباشد ، چون ممکن است به کارفرما بر بخورد.
وی افزود : کارگران قراردادی مانند من حتی برای موضوعات مهم تر از تعطیلی روز کارگر هم نمی توانیم با کارفرما یکی به دو کنیم ، چون ممکن است از کار بیکار شویم و طبیعی است برای فردی مثل من که هم باید خرج خودم و زن و بچه ام و هم پدر و مادرم را بدهم ، داشتن شغل مهم تر از مطالباتی مانند تعطیلی روز کارگر است .
هاجر ، بانوی کارگری که در یک شرکت تولیدی پوشاک در شهرستان آمل کار می کند ، گفت : قانون کار که مصوبه مجلس شورای اسلامی است ، قانون بسیار خوبی است ولی خیلی از مفاد آن مانند همین ماده ای که تعطیلی روز کارگر را حق کارگران می داند ، اجرا نمی شود.
وی با اعلام این که تاکنون با وجود مطالبه گری نتوانسته از تعطیلی روز کارگر به عنوان حقش استفاده کند ، افزود : بارها برای رسیدن به مطالبات قانونی به شورای حل اختلاف مجامع کارگری رفتم و هر بار نیز به خاطر از دست ندادن شغل مجبور شدم که جلوی کارفرما کوتاه بیایم .
حسن براری که خود را کارگر مغازه ای در قائمشهر معرفی کرد ، با اظهار این که هیچ اطلاعی از قانون کار ندارد ، گفت : تنها چیزی که از قانون کار می دانم این است که کارفرما باید مرا بیمه کند ولی این کار را نمی کند برای این که همیشه به فکر درآمد بیشتر است و من هم باید بیشتر کار کنم تا او به خواسته اش برسد.
وی افزود : با توجه به این که کار در مملکت کم شده و جوانان بیشترشان بیکار هستند ، صاحبکارها هم به این راحتی حاضر نمی شوند کارگران را بیمه کنند و حق و حقوقشان را کامل بدهند در نتیجه بگو مگو با آنها بر سر قانون کار و اینجور چیزها فایده ای ندارد .
** بیش از 90 درصد کارگران مازندران قراردادی هستند
دبیر اجرایی خانه کارگر استان مازندران هم به خبرنگار ایرنا گفت : از جمعیت 394 هزار و 190 نفری جامعه کارگری این استان ، 90 درصد قراردادشان موقت است .
نصرالله دریابیگی در توضیح قراردادی بودن کارگران افزود : مهم ترین مشکل این نوع قراردادها این است که کارفرما در صورتی که احساس رضایت از کارگر نداشته باشد می تواند به صورت یک طرفه قرارداد را فسخ کند .
وی ادامه داد : این چتر ناامنی شغلی باعث شده تا بسیاری از کارگران برای ادامه فعالیتشان با مشکل مواجه باشند و حتی پیگیر حقوق قانونیشان نباشند .
دبیر اجرایی خانه کارگر مازندران گفت : اصلاح و تصویب قانون کار یکی از دستاوردهای خوب و ارزشمند انقلاب اسلامی برای کارگران است که اجرای مفاد آن نباید نادیده گرفته شود .
وی از قانون کار به عنوان خط قرمزهای مجموعه های کارگری نام برد و افزود : در صورت عدم اجرای مفاد این قانون ، کارگران می توانند شکایت های خود را به ادارات کار ارائه کنند و به حقشان برسند برای این که قانون کار ، قانون جامع برای حمایت کارگران به شمار می رود که در صورت تخطی از آن ، اداره کار شکایات کارگران را بررسی می کند .
** جهل فراگیر نسبت به قانون کار
دریابیگی از آشنا نبودن به مفاد و بندهای قانون کار به عنوان یکی از چالش های موجود در جامعه کارگری استان مازندران نام برد و گفت : خانه کارگر به عنوان تشکیلات حامی قشر کارگران مازندران برای گستراندن هر چه بیشتر چتر حمایتی از این قشر تلاش هایی کرده است .
دبیر اجرایی خانه کارگر مازندران یکی از این تلاش ها را آموزش قوانین مربوط به کار به کارگران آن هم در قالب دوره های آموزشی در این مجموعه عنوان کرد .
وی گفت : اگر چه ما هم در تشکیلات خانه کارگر از این که بخشی از کارگران نمی توانند به حقشان در تعطیلی روز کارگر برسند و یا این که برخی از آنان حتی نسبت به وجود چنین ماده ای در قانون کار بی اطلاعند ، نارحتیم ولی تلاش داریم تا بسترهای لازم را فراهم کنیم .
مازندران بیش از سه هزار واحد صنعتی و تولیدی دارد که بیش از 394 هزار کارگر در آنها مشغول به فعالیت هستند .
گزارش
از : فاطمه قنبری قادیکلایی
