گزیده ها قسمت دوم 7 مهر -97
۱۰ پیشنهاد برای بهبود اوضاع اقتصادی
ایالات متحده آمریکا طی یک سال گذشته بیشترین تلاش خود را برای اعمال فشار بر ایران به کار گرفته است. هیات حاکم و همچنین ترامپ همگی از چهره‌های ضدایرانی به شمار می‌آیند که با مواضع بسیار تند تلاش کرده‌اند فضای بین‌المللی را نیز علیه ایران با خود همراه سازند. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا با انتصاب افراد سرسخت مخالف ایران، به دنبال ایجاد اتاق فرمانی برای هماهنگی این سیاست‌ها است. مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران در دنیای اقتصاد نوشت: ترامپ با انتصاب افراد سرسخت مخالف ایران، همچنین ایجاد اتاق فرمانی که تمام سیاست‌های دولتش را در این جهت هماهنگ و همگن می‌سازد، امیدوار است بتواند اجماع جهانی را به خروجی مشخص در مورد اقتصاد ایران تبدیل کند. متاسفانه شواهد نشان می‌دهد که این‌بار تحریم‌های آمریکا بسیار جدی و هوشمندانه طراحی شده است. آنچه ترامپ را از روسای جمهور قبلی خطرناک‌تر می‌سازد، رفتار‌های ناگهانی و بدون قاعده اوست. ترامپ روشی را در پیش گرفته که تقریبا جامعه سیاسی آمریکا را نیز شوکه کرده است. البته شانس بسیار بزرگ برای اقتصاد ایران هم می‌تواند همین بلاهت رفتاری او باشد؛ چراکه هر اندازه او رفتار‌های کمتر منطقی نشان می‌دهد، جامعه جهانی به اعتبار سند برجام به‌عنوان توافقی بین‌المللی بیش از گذشته اعتماد خواهد کرد. اما مسوولیت ملی امروز ما این است که با تمام قوا در مقابل تحریم‌های آمریکا ایستادگی کنیم. در جریان مناقشات اخیر، ایران به‌طور کامل به تعهدات خود عمل کرد، مسیر توسعه و همکاری با اقتصاد جهانی را پیش گرفت و ابراز آمادگی کرد تا نقطه موثری در اقتصاد جهانی باشد؛ بنابراین اگر امروز در مقابل زیاده‌خواهی آمریکا در مسیر منطقی و معقول ایستادگی کنیم، از نظر جامعه جهانی عملی صحیح و دیپلماتیک را به انجام رسانده‌ایم. برای پیروزی در این جدال باید چند اصل مورد توجه قرار گیرد. اروپا همچنان در تلاش است تا بسته‌ای معقول برای همکاری اقتصادی با ایران ارائه دهد. در همایشی که میزبان سفرای کشور‌های اروپایی در اتاق تهران بودیم، همگی آنها با نهایت خوشحالی ابراز امیدواری می‌کردند که بتوانند همکاری اقتصادی خود را با ایران ادامه دهند. در این دوره زمانی باید بتوانیم روابط خود را با اروپا بیش از گذشته توسعه دهیم، ولی از این اصل هم نباید غافل شویم که اروپا توان مقابله یا ایستادن برابر آمریکا را ندارد، از این رو ضمن هرچه قوی‌تر کردن روابط با اروپا، چین و روسیه باید به ابزار‌های داخلی بیشتر تکیه کنیم. مهم‌ترین عامل مقابله با فشار‌های آمریکا وحدت در داخل کشور و ایجاد وفاق ملی چه در حوزه سیاسی و چه در حوزه اقتصادی است. دولت نیازمند احیای اعتماد عمومی جامعه است تا بتواند سیاست‌هایی را علیه تحریم آمریکا اجرایی کند. در حوزه اقتصادی وقتی اهالی کسب و کار اعتماد خواهند کرد که طرف مشورت قرار گیرند. از این رو ضرورت دارد از پتانسیل و ظرفیت بخش خصوصی کمال استفاده به عمل آید. اما متاسفانه به نظر نمی‌رسد که تدابیر لازم برای عبور از این دوره سخت اندیشیده شده باشد. اخیرا مقام معظم رهبری نیز در دیدار اعضای دولت به موضوع بسیار مهمی اشاره کردند. ایشان به اعضای دولت گفتند که نظرات بخش‌خصوصی را «بخوانند و بشنوند و ببینند». رویکرد رهبر انقلاب در مقابل بخش خصوصی قابل تقدیر و قدردانی است. ایشان به درستی تاکید می‌کنند که دولت‌ها پای حرف خبرگان اقتصادی کشور بنشینند و از دل این همفکری، راهکار‌های واقعی و برآمده از دانش و تجربه را برای حل مشکلات اقتصادی کشور استخراج کنند. پیش از این هم ایشان در جریان ابلاغ اصل ۴۴ قانون اساسی، سیاست‌های خصوصی‌سازی و برنامه اقتصاد مقاومتی تاکید بسیاری به حرکت در مسیر اقتصاد مردمی و اقتصاد امن داشته‌اند. اما جالب اینکه ما امروز نه‌تن‌ها برای مقاومت در برابر تحریم‌ها برنامه‌های جدی پیش نگرفته‌ایم، که بعضی از اقدامات هم منجر به تحریم‌های داخلی شده است. به همین دلیل باید بیانات رهبری را فصل‌الخطاب همه مناقشات قرار دهیم و با مشارکت آحاد ملت به خصوص افراد شاخص در حوزه اقتصاد، صنعت و تجارت کوتاه‌ترین و بهینه‌ترین روش‌ها را برای عبور از بحران‌ها پیش‌گیریم. به برخی از این موارد می‌توان چنین اشاره کرد: اول: تشکیل ستادی با عنوان رصد مقابله با تحریم‌ها به فرماندهی یک مدیر مقتدر و صاحب دانش و صلاحیت در حوزه اقتصادی که بتواند زیر نظر مستقیم رئیس‌جمهور و با همکاری شورای هماهنگی که توسط رهبری ایجاد شده، مهم‌ترین مشکلات مربوط به حوزه تحریم‌ها را بررسی و حل و فصل کند. این ستاد می‌تواند همان‌طور که رهبری اخیرا اشاره کرده‌اند، با ایجاد مکانیزم‌های هدفمند امکان تعامل بخش خصوصی و دولت در این حوزه را به بالاترین سطح ممکن ارتقا دهد. دوم: تعریف سناریو‌های پیش رو با این تمرکز که در صورت کاهش صادرات نفت، چگونه می‌توان اقتصاد کشور را اداره کرد و از آن مهم‌تر همچنان راه‌های ارتباط اقتصادی با جهان را زنده نگاه داشت. سوم: متناسب با هرکدام از سناریو‌های پیش‌بینی‌شده، برنامه‌های اجرایی نیز طراحی و آماده اجرا شود. این برنامه‌ها باید تمام حوزه‌های اثرگذار اقتصادی را تحت پوشش قرار دهد و مانع از بروز بحران یا شوک در جامعه شود. چهارم: مهم‌ترین و شاخص‌ترین نقطه التهاب اجتماعی در ایران، وضعیت معیشتی پنج دهک اول کشور است. به همین جهت و به منظور جلوگیری از بروز آسیب به این اقشار به سرعت با اصلاح مکانیزم‌ها و شیوه اجرا، پرداخت یارانه‌های مستقیم، نقدی و کالایی برای آنها برقرار شود. پنجم: متاسفانه طی چند ماه اخیر و به خصوص در دوران بحران ارزی شائبه‌های بسیاری در مورد شیوه بازگشت ارز به کشور وجود داشت. به همین جهت باید به فوریت و جدیت امکانی ایجاد شود تا ارز حاصل از صادرات به خصوص صنایع پتروشیمی و فولاد به کشور بازگردد. ششم: خوراک پتروشیمی‌ها به قیمت ارز آزاد محاسبه و از محل مابه‌التفاوت آن، هزینه یارانه‌ها تامین شود. هفتم: قیمت حامل‌های انرژی تعدیل شود و با پرداخت یارانه نقدی حمل و نقل به آحاد ملت، از قاچاق جلوگیری و عدالت در جامعه برقرار شود. هشتم: امکان صادرات بنزین و گازوئیل به کشور‌های همسایه مهیا شود. نهم: ارتباط بخش خصوصی با بازار همسایگان (پاکستان، افغانستان، ترکیه و عراق) را گسترش داده و دادوستد با آنها تقویت شود. به خصوص موانع موجود بر سر راه این ارتباط باید به سرعت از میان برود. به این ترتیب هم صادرات افزایش می‌یابد و هم واردات اقلامی که با تحریم مواجه شده‌اند از طریق این کشور‌ها به انجام می‌رسد. دهم: در مصارف دولت صرفه‌جویی صورت گیرد و تا حداقل ممکن کاهش یابد. ضمن اینکه تدابیر لازم برای کنترل نقدینگی و ایجاد انضباط بانکی نیز اندیشیده و اجرایی شود.
ورود رسمی سپاه به بارورسازی ابرها
اگرچه مسئولان سپاه اعلام كرده بودند بارش‌هاي اواخر بهار امسال به دليل فعاليت‌هاي آنها بوده است، اما رئيس مؤسسه تحقيقات آب تأكيد مي‌كند: بارش‌هاي ارديبهشت و خرداد به فعاليت‌هاي سپاه ارتباطي نداشت؛ زيرا اصلا در اين ماه‌ها كار بارورسازي ابرها انجام نمي‌شود. تاریخ انتشار: ۱۰:۵۲ - ۰۷ مهر ۱۳۹۷ پ كارشناسان بر اين باورند كه اثر بارورسازي ابرها بر بارش‌هاي كشور، به‌درستي اندازه‌گيري نشده است. تحقيقات ديگر كشورها نیز نشان مي‌دهد در سال‌هاي خشك، اثر بارورسازي ابرها بر بارش‌ها كاهش مي‌يابد. به گزارش شرق، ايران هم سال‌هاي خشك‌سالي را پشت سر مي‌گذارد. با وجود اين، وزير نيرو از برگزاري جلسه با نيروي هوايي سپاه براي افزايش تعداد پروازهاي بارورسازي ابرهاي كشور خبر مي‌دهد؛ اقدامي كه به گفته رئيس مركز تحقيقات آب ايران، براي استفاده از تمام فرصت‌هاي موجود در زمينه بارورسازي ابرها در دست پيگيري است. مرتضي افتخاري مي‌گويد: بارورسازي ابرها يكي از ابزارهاي مديريت آب است و نمي‌تواند مشكلات آب كشور را حل كند. او همچنين نقش سپاه در زمينه بارش‌هاي ارديبهشت و خرداد امسال را رد كرده و اعلام مي‌كند: در اين ماه‌ها، بارورسازي ابر انجام نمي‌شود. رضا اردكانيان، وزیر نیرو، به خانه ملت گفته است جلسه‌ای با فرماندهان نیروی هوایی سپاه پاسداران برای برنامه‌ریزی درباره استفاده از امکانات این بخش برگزار خواهد كرد. نیروی هوایی سپاه پاسداران این آمادگی را دارد تا در زمینه بارورسازی ابرها و افزایش میزان بارندگی‌ها به وزارت نیرو کمک کند. او درباره افزايش پروازها براي بارورسازي ابرها نیز اعلام كرده: تعداد پروازها نسبت به سال گذشته بيشتر است و تعداد آن در جلسه با مسئولان سپاه مشخص خواهد شد. اين در حالي است كه عباسقلي جهاني، رئيس سابق شوراي جهاني آب، در گفت‌وگو با «شرق» تأكيد مي‌كند: نتيجه كارهايي كه در زمينه بارورسازي ابرها انجام داده‌ايم و تأثير آن بر افزايش ميزان بارش‌ها، تاكنون از سوي منابع مستقل راستي‌آزمايي نشده است. او تأكيد مي‌كند: يك دستگاه نمي‌تواند هم برنامه‌ريز باشد و هم اجرا را بر عهده بگيرد، هم بر كارها نظارت كند و هم در ارتباط با مثبت يا منفي‌بودن نتايج اقدامات اظهارنظر كند. بايد نهادهاي مستقل نیز بتوانند اين تجربيات را بررسي و نتايج آن را اعلام كنند. جهاني كه اثر مثبت بارورسازي ابرها بر بارش‌ها را تأييد مي‌كند، سابقه بارورسازي در ايران را مربوط به پيش از پيروزي انقلاب اسلامي مي‌داند. او ادامه مي‌دهد: متأسفانه به صورت منسجم در زمينه بارورسازي ابرها فعاليتي انجام نشده است و در مقاطع مختلف، اين مسئله از سوی مديران متفاوت رها شده است. نتيجه آنكه تمام تجهيزات و دستاوردهاي مربوط به بارورسازي در هر مقطع زماني به دست فراموشي سپرده شده است. به گفته رئيس سابق شوراي جهاني آب، در شرايط خشك‌سالي، اصولا در كشور ابرناكي هم نخواهيم داشت و براي بارورسازي ابرها، بايد ابري وجود داشته باشد تا بتوانيم آن را بارور كنيم. وقتي بارندگي به‌شدت كاهش مي‌يابد، زيربناي لازم براي بارورسازي نيز وجود نخواهد داشت. او اضافه مي‌كند: من ضمن اينكه اصل قضيه بارورسازي را نفي نمي‌كنم، ولي فكر مي‌كنم اولويت‌هاي ديگري در بخش آب وجود دارد كه بايد به آنها بپردازيم. افزايش بارش‌ها، برآوردي است در واكنش به اظهارات عباسقلي جهاني درباره نبود برآورد دقيق از اثر بارورسازي ابرها بر ميزان بارش‌هاي كشور، مرتضي افتخاري، رئيس مؤسسه تحقيقات آب، عنوان مي‌كند: براي برآورد اثر بارورسازي، نياز به تجهيزات پيشرفته‌اي داريم كه در كشور وجود ندارد، اما متوسط جهاني نشان مي‌دهد بارورسازي ابرها بين 10 تا 15 درصد در افزايش بارش‌ها تأثيرگذار است. ما براي برآورد اثر بارورسازي، از روش‌هاي آماري استفاده كرده و از سال گذشته روش‌هاي مدل‌سازي را نیز به كار گرفته‌ايم؛ منتها به شكل دقيق برآوردي از اثر بارورسازي نداريم. به گفته رئيس مؤسسه تحقيقات آب، هدف وزارت نيرو از بارورسازي، غلبه بر خشك‌سالي نيست؛ بلكه اين شيوه ابزاري است كه در بسته مديريتي وزارت نيرو به كار گرفته مي‌شود. او هزينه توليد هر مترمكعب آب از طریق بارورسازي ابرها در شرايط پرآبي را 50 ريال –بر اساس برآورد دانشگاه تهران- اعلام مي‌كند و از آنجا كه اجاره هواپيما براي وزارت نيرو عدد ثابتي است، در شرايط خشك‌سالي هزينه توليد هر مترمكعب آب افزايش يافته و بين 150 تا 200 ريال خواهد بود. سپاه تأمين‌كننده نيازهاي وزارت نيرو به اعتقاد افتخاري، سپاه تنها مجموعه‌اي است كه از بُعد خلبان، تجهيزات، هواپيما و... مي‌تواند به وزارت نيرو كمك كند و اين وزارتخانه را از وابستگي به خارج برهاند. او مي‌گويد: سال گذشته هم يك ماه با اين مجموعه در بارورسازي ابرها همكاري داشتيم و تجربه موفقي از اين همكاري به‌جا مانده است. اگرچه مسئولان سپاه اعلام كرده بودند بارش‌هاي اواخر بهار امسال به دليل فعاليت‌هاي آنها بوده است، اما رئيس مؤسسه تحقيقات آب تأكيد مي‌كند: بارش‌هاي ارديبهشت و خرداد به فعاليت‌هاي سپاه ارتباطي نداشت؛ زيرا اصلا در اين ماه‌ها كار بارورسازي ابرها انجام نمي‌شود. او مي‌گويد: در شرايط خشك‌سالي چون جبهه‌هاي هوايي‌ای كه وارد كشور مي‌شود كمتر است، فرصت‌هاي مناسب بارورسازي ابرها نیز كاهش مي‌يابد. سعي مي‌كنيم با برنامه‌ريزي خوبي كه با سپاه انجام مي‌دهيم، از حداكثر فرصت‌هاي خود استفاده كنيم.
تخلیه کامل یک روستا در مازندران!
مدیرکل مدیریت بحران مازندران تصریح کرد: تاکنون حدود هشت تانکر بارگیری و به مرکز پخش پالایش ساری انتقال داده شد تا از خطر آتش‌سوزی و سایر حوادث احتمالی و همچنین هدر رفت بنزین جلوگیری شود. مدیرکل مدیریت بحران مازندران از تخلیه کامل یک روستا در این استان به دلیل نشت بنزین و خطر انفجار خبر داد. علی اصغر احمدی در گفت‌وگو با ایسنا از نشت بنزین در اثر ترکیدگی خط لوله انتقال این حامل انرژی در حوالی روستای «طالع» پل سفید خبر داد و اظهار کرد: به دلیل وجود بخار بنزین و خطر انفجار، اداره برق سوادکوه، برق منطقه را قطع و روستای «طالع» نیز تخلیه شده است. وی با اشاره به اینکه این اتفاق در شب گذشته صورت گرفت، تصریح کرد: دو حوضچه جمع آوری بنزین ایجاد شده است و این ماده سوختی را با پمپ‌های مخصوص ضدجرقه به تانکرها انتقال دادیم. مدیرکل مدیریت بحران مازندران تصریح کرد: تاکنون حدود هشت تانکر بارگیری و به مرکز پخش پالایش ساری انتقال داده شد تا از خطر آتش‌سوزی و سایر حوادث احتمالی و همچنین هدر رفت بنزین جلوگیری شود. احمدی با اشاره به اینکه در حاشیه این ترکیدگی خط لوله، دره‌هایی وجود دارد که بنزین به آن سمت هدایت شد، ادامه داد: در حال حاضر جایگزینی لوله در حال انجام است و تمامی ادوات نیز در محل مستقر شد و احتمال می‌رود تا پایان امروز تعویض لوله‌ها به پایان برسد که پس از این امر، بنزین جریان می یابد. وی در پاسخ به این سوال که آیا نشت بنزین مشکل زیست محیطی را به وجود آورده یا خیر، تصریح کرد: بخش عمده‌ای از این ماده سوختی را جمع‌آوری کردیم و میزان حجم بنزین خارج شده از لوله اصلی در حال برآورد است. مدیرکل مدیریت بحران مازندران با اشاره به اینکه برای جلوگیری از نشت بنزین به داخل رودخانه تلاش فراوانی شده است، اظهار کرد: میزان فراوانی از این ماده سوختی با ایجاد سد کوچک از خاک و ماسه کنترل شده است و با قراردادن پلاستیک در زیر این سد مانع نفوذ حداکثری آن به خاک شدیم.
دلار در بازار چند؟
امروز در بازار آزاد قیمت دلار 17 هزار تومان، قیمت یورو 19 هزار و 466 تومان, قیمت پوند 21 هزار و 862 تومان و قیمت درهم امارات 4568 تومان شد. قیمت دلار در بازار تهران ۱۷ هزار تومان و قیمت سکه تمام بهار آزادی ۵ میلیون و ۵۰ هزار تومان ثبت شده است. گزارش تسنیم، امروز در بازار آزاد سکه تمام بهار آزادی طرح جدید 5 میلیون و 50 هزار تومان و سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم 4 میلیون و 851 هزار تومان معامله شد. در بازار آزاد هر قطعه نیم سکه بهار آزادی دو میلیون و 570 هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و 420 هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی 690 هزار تومان فروخته می‌شد. هر گرم طلای 18 عیار نیز امروز 465 هزار تومان ارزش‌گذاری شده بود، ضمن آنکه هر اونس طلا در بازارهای جهانی با قیمت 1192 دلار معامله می‌شود. امروز در بازار آزاد قیمت دلار 17 هزار تومان، قیمت یورو 19 هزار و 466 تومان, قیمت پوند 21 هزار و 862 تومان و قیمت درهم امارات 4568 تومان شد. قیمت یورو در مرکز مبادلات ارزی با افزایش قیمت نسبت به روز قبل 4875 تومان اعلام شده است درحالی که نرخ این ارز در بازار آزاد طی روزهای اخیر به 20 هزار تومان رسیده است. هم اکنون یورو دولتی با آزاد بیش از 15 هزار تومان اختلاف دارد. در معاملات رسمی، قیمت درهم امارات نیز 1143 تومان ثابت مانده است درحالی که قیمت این ارز در بازار آزاد 4568 تومان است؛ ضمن اینکه پوند انگلیس نیز در مرکز مبادلات 5472 تومان قیمت خورده درحالی که این ارز در بازار آزاد بیش از 21 هزار تومان فروخته می شود.
