شرط ناکافی

 شرط ناکافی 11مهر-96
 تا پای دلالان وواسطه گران   ودولت با تفنگ وموشک و رسانه پاسداران  ازمحدوده اقتصادی  وبازارپولی قطع نگردد نه از حجم نقدینگی بازارپولی کاسته می شود ونه قیمت اجناس وکالاها و.... قابل کنترل است و نه عبور ازبحران اقتصادی آسان یاامکان پذیر است.
تهران- ایرنا- وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده است تلاش می‌شود شرایط برای سوق‌دادن نقدینگی به بخش تولید فراهم و همچنین از جذابیت بخش دلالی کاذب در اقتصاد کاسته شود.
روزنامه شرق در سرمقاله ای به قلم حمیدرضا برادران‌شرکا اقتصاددان، نوشته است: درباره میزان تحقق گفته‌های وزیر باید بدانیم که وی چه تمهیداتی برای تحقق این خواسته اندیشیده، زیرا خواسته‌های ما یک حرف است و عملیاتی و اجرائی شدن آنها حرفی دیگر. درباره اینکه وزیر اقتصاد از چه ابزار و برنامه‌هایی برای رسیدن به این هدف استفاده می‌کند، اطلاعاتی ندارم؛ بنابراین نمی‌توانم در رابطه با امکان تحقق گفته‌های وی قضاوت کنم، اما دستیابی به هدف اعلام‌شده از سوی وزیر اقتصاد، امری ممکن است و در دنیا بانک مرکزی از یک‌سری ابزارها استفاده می‌کند تا پول‌ها به سمت فعالیت‌های مولد هدایت شود.

بنابراین دستیابی به این هدف امر غیرممکنی نیست اما باید ببینیم بانک مرکزی برای رسیدن به این هدف چه کاری انجام خواهد داد. در اقتصاد آمریکا، کسانی می‌توانند از وام مسکن بهره‌مند شوند که شغل و درآمد ثابت داشته باشند. یعنی اگر فردی به بانک مراجعه کند و نشان دهد که دارایی و ثروت دارد اما شغلی ندارد که برای فرد دارایی مستمری ایجاد کند، سیستم بانکی از پرداخت وام مسکن یا رهنی به وی خودداری می‌کند. در این کشور از چنین ابزار و سیستم کنترلی برای تخصیص منابع استفاده می‌شود و به‌دلیل وجود اینترنت، امکان نظارت دائمی بانک مرکزی بر عملکرد بانک‌های تجاری وجود دارد.

بنابراین باید منتظر بمانیم و ببینیم وزیر اقتصاد در ایران چه تمهیداتی برای تحقق برنامه‌های خود اندیشیده است. یکی از ابزارهایی که می‌تواند در هدایت منابع مالی به سمت بخش تولید مؤثر باشد، یارانه است. در قالب پرداخت یارانه، می‌توان وام‌ها را به سمتی هدایت کرد که تولیدی باشند. به جای اجبار بانک‌ها، باید با سیاست‌های تشویقی منابع آنها را به سمت تولید هدایت کنیم. اگر نرخ سود بانکی را پایین می‌آوریم، باید مابه‌التفاوت آن را پرداخت کنیم.

باید شرایطی به وجود آوریم که وثیقه وام‌های تولیدی فراهم شود و به سیستم بانکی بگوییم در مقابل وام‌هایی که به بخش تولید می‌دهید، باید سیستم تولیدی را به عنوان وثیقه قبول کنید. نظارت دائمی بر نحوه تخصیص منابع خیلی مهم است. وقتی بانک به مجموعه‌ای وام می‌دهد، می‌تواند اعلام کند که بر اساس پیشرفت کار و نه یکباره، این وام را پرداخت خواهم کرد.

متأسفانه در خیلی از سیستم‌های بانکی این کار را انجام نمی‌دهیم. یک وام به اسم تولید پرداخت می‌شود و چون نظارتی وجود ندارد، شخص، وام را صرف امور غیرتولیدی می‌کند. زمانی ما در ایران به بهانه فعالیت تولیدی وام می‌دادیم و افراد در دوبی با این منابع مالی ساختمان خریدند؛ این مسئله نشان می‌دهد که سیستم نظارتی در ایران ضعیف است. بنابراین به یک سیستم نظارتی قوی، سالم و مطمئن نیاز داریم که بتوانیم منابع مالی را در مسیر درست هدایت کنیم،‌ وگرنه به اسم وام تولیدی می‌توانید وام بگیرید و اگر نظارت نشود، معلوم نیست این منابع کجا می‌رود.

بانک‌ها می‌توانند بگویند که اگر سه سال زمان ساخت مجموعه تولیدی شما طول می‌کشد، وام را بر اساس پیشرفت کار اختصاص می‌دهیم. باید کارشناسان متعهدی پیدا کنیم که پروژه‌ها را بررسی کنند و چنانچه پیشرفت کار وجود دارد، بخش بعدی وام را به متقاضی پرداخت کنند. دیگری محیط و فضای کسب‌وکار است. در شرایط امروز کشور ما، عدم تمایل افراد برای فعالیت‌های تولیدی فقط به دلیل عدم تخصیص منابع نیست.

مجموعه شرایط اقتصاد به گونه‌ای است که بیشترین سود در بخش تجارت در ‌دسترس است. بخش تولید از انواع ریسک‌ها برخوردار است. شرایط فروش کالا در آینده به صورت اطمینان‌بخش وجود ندارد. کالاهای خارجی با قیمت‌هایی وارد کشور می‌شود که کالای داخلی قدرت رقابت با آن را ندارد. سیستم تولیدی از کیفیت خوبی برخوردار نیست. قیمت تمام‌شده تولید داخلی بالاست. در هزینه‌ها صرفه‌جویی نمی‌شود. به بحث بهره‌وری و کارایی در بخش تولید توجهی نمی‌شود.

معمولا هزینه تولید به قدری بالاست که تولیدکننده مجبور می‌شود قیمتی روی کالای خود بگذارد که قابل رقابت با کالای خارجی نیست. فضای کشور باید به سمتی برود که بخش تولیدی تشویق شود. وام تولیدی یکی از شرایط لازم برای فعالیت تولیدی است اما سایر شرایط را هم باید فراهم کنیم تا تولید رونق یابد. به صرف اختصاص وام تولیدی، بخش تولیدی ما متحول نمی‌شود بلکه اقدامات هم‌زمانی برای متحول‌شدن بخش تولید و برطرف‌کردن تنگناهای این بخش باید فراهم شود. مثلا شرایط آینده شرایط پیش‌بینی‌پذیری نیست، اگر فعالیت تولیدی می‌کنید، فضای آینده تا حدودی باید قابل پیش‌بینی باشد.

تولیدکننده باید نسبت به شرایط آینده تا حدودی اطمینان داشته باشد و پیش‌بینی‌های بخش تولید درست از آب دربیاید تا امکان فعالیت برای واحد تولیدی ایجاد شود. در فضای مبهم، ممکن است با یک بودجه مشخص، طرحی را پیش‌بینی و اجرا کنید اما هیچ یک از پیش‌بینی‌های شما محقق نشود. به این ترتیب سیستم به سمت ورشکستگی می‌رود. خیلی از این شرایط، باید هم‌زمان ایجاد شود تا تحرکی در تولید ایجاد شود البته در کنار این شرایط، بحث تخصیص وام‌ها هم می‌تواند در رونق این بخش مؤثر باشد.

*
منبع :روزنامه شرق،1396،7،11
**
گروه اطلاع رسانی**1893**9131**انتشاردهنده: شهربانو جمعه