توصیههای
پزشكی بخوابيد تا بيمار نشويد.1 آبان - 92
خواب، مولكولهاي آسيب رسان براي مغز را كه موجب كاهش عملكرد آن ميشود،
از بين ميبرد. دانشمندان ميگويند: خواب، مولكولهاي آسيب رسان براي مغز را كه موجب
كاهش عملكرد آن ميشود، از بين ميبرد. دكتر "مايكن ندرگارد" از دانشكده پزشكي دانشگاه
"روچستر" در نيويورك و همكارانش به طور غير منتظرهاي دريافتند كه خواب
ميتواند دورهاي باشد كه مغز در آن خود را از مولكولهاي سمي پاكسازي ميكند. در
اين مطالعه كه نتايجش در نشريه ساينس منتشر شده است، يك سيستم لوله كشي موسوم به
سيستم گليمفاتيك شناسايي شده است كه ميتواند باز شده و امكان جريان سريع مايع در
سراسر مغز را در طول خواب فراهم كند. آزمايشگاه ندرگارد اخيرا كشف كرده است
كه سيستم گليمفاتيك به كنترل جريان مايع مغزي نخاعي كمك ميكند. مايع مغزي نخاعي
مايع شفافي است كه اطراف مغز و نخاع را احاطه ميكند. محققان در ابتدا رنگ را
به مايع مغزي نخاعي موشها تزريق و مشاهده كردند رنگ در سراسر مغز موشها جريان مييابد.
آنها به طور همزمان فعاليت الكتريكي مغز موشها را تحت نظارت گرفتند. مشاهدات دانش پژوهان حاكي از آن بود كه وقتي موشها
هوشيار نبودند چه در حالت خواب يا بيهوشي رنگ به سرعت در مغز جريان مييافت اما
اين اتفاق وقتي كه موشها بيدار بودند بندرت روي ميداد. "ندرگارد" اظهار داشت: از اينكه
اين جريان در مغز، زماني كه موشها بيدار بودند اين قدر كم است شگفت زده شديم. اين
يافته حاكي از آن است كه فضاي بين سلولهاي مغزي در وضعيتهاي هوشيار و غير هوشيار
بسيار تغيير ميكند. محققان براي آزمايش اين امر الكترودهايي را به مغز وارد كردند تا به
طور مستقيم فضاي بين سلولهاي مغزي را اندازه گيري كنند و دريافتند وقتي موشها
خواب و يا بيهوش هستند فضاي درون مغز 60 درصد افزايش مييابد. تحقيقات پيشين نشان ميداد مولكولهاي سمي دخيل
در اختلالات تحليل عصبي در فضاي بين سلولهاي مغزي انباشته ميشوند. اين
پژوهشگران به منظور بررسي نقش سيستم گليمفاتيك در كنترل انباشته شدن مولكولهاي
سمي در مغز، پروتئين بتا آميلوئيد را كه در بروز آلزايمر موثر است به موشها تزريق
كردند. آنها مدت زماني كه اين پروتئين در مغز موشها وقتي كه خواب و يا بيدار
هستند اندازه گيري كردند. آنها دريافتند وقتي موشها خوابند بتا اميلوئيد سريعتر
از مغز پاك ميشود؛ يافتهاي كه نشان ميدهد خواب به طور معمول مولكولهاي سمي را
از مغز پاك ميكند. اين نتايج بر اهميت خواب تاكيد دارد. "ندرگارد"
تاكيد ميكند ما به خواب نياز داريم. اين نياز طبيعي، مغز ما را پاكسازي ميكند.