اوین
نامه ی کیهان 26 آذر - 96
نگاهي به جدول 20 در بودجه 97
293 طرح عمراني فقط با 20 ميليارد تومان! فريب مردم و نمايندگان
293 طرح عمراني فقط با 20 ميليارد تومان! فريب مردم و نمايندگان
چرا فقط نگاه به کاهش فاجعه بار بودجه طرح های
عمرانی در بودجه 97 شده است ولی نگاهی به آن سوی معادله یعنی افزایش بالای بودجه های
ارگان های نظامی و شبه نظامی و اطلاعاتی و امنیتی نشده است که شامل نیمی از بودجه
97 می شود .چون روحانی ازوحشت خامنه ای وپاسداران و اطلاعات سپاه و نهادهایی که درر
أس شان آخوندهای انتصابی خامنه ای قرار دارند مجبور شده است ازبودجه های آموزشی و
بهداشتی و خدماتی و عمرانی و... بزند و به این ارگان های نامبرده اختصاص دهد؟
حسن
سبحاني استاد اقتصاد دانشگاه تهران، لايحه بودجه 97 را داراي نابساماني هاي مخرب
دانست.
نماينده دوره هاي پنجم، ششم و هفتم مجلس شوراي اسلامي طي يادداشتي در کانال تلگرامي اش درباره بودجه سال آينده نوشت: هر چند از يک طرف، صحبت از بودجه عمومي دولت آنقدر متعارف و در عين حال عمدتا آنقدر سطحي شده است، که گهگاه انگيزه ورود به عرصه نقد را از اهل موضوع سلب مي کند و از طرف ديگر، لايحه بودجه دولت براي سال 1397 هم از اين قاعده بر کنار نيست و در اين خصوص جا دارد بيانيه اي محتوايي نگاشته شود تا شايد اندکي ازعمق خساراتي که از ناحيه بودجه به نظام مالي کشور، طي دهه هاي گذشته وارد شده و همچنان با سرعت بيشتري در حال وارد شدن است، فارغ از تبليغات معمول در اقتصاد سياسي دولت، به چاره انديشي گذاشته شود.اما به منظوراشاره به صرفا يک مورد از صدها مورد (در ظرفيت يک کانال تلگرامي)، در اينجا درباره جدول شماره 20 لايحه بودجه سال 1397 چند نکته را مطرح مي کنم که مي تواند نمونه اي از انديشه بودجه نويسي در دستگاه هاي حاکميتي کشور باشد.
1- بر اساس قوانين موجود، براي اينکه پروژه اي عمراني، به مرحله اجرايي برسد، بايد عنوان، هدف کمي و اعتبار آن بر اساس گزارش توجيهي فني (مشتمل بر حجم کار و زمانبندي اجرا)، اقتصادي، مالي، زيست محيطي و رعايت پدافند غيرعامل به تصويب برسد و آنگاه در لايحه بودجه درج و براي تصويب به مجلس تقديم شود.
2- در جدول شماره 20 لايحه تقديمي دولت براي سال 1397، عناوين 293 طرح مطالعاتي و اجرائي درج شده است که به استناد جمله ذيل آن، مجوز هاي قانوني لازم (که در بند 1 ذکر نمودم) را براي پيشنهاد شدن جهت تصويب مجلس، کسب نکرده است.
3- اين طرح ها که ممکن است بعضي از آنها مشتمل بر چندين پروژه باشند، از راه و سد و بيمارستان و دانشگاه و راه آهن و آبرساني و فاضلاب و آمفي تاتر و فرودگاه و...گرفته تا بزرگراه و کنارگذر و احداث پل و... را در برمي گيرند، به نحوي که چون مراحل مطالعاتي آنها طي نشده است اصولا امکان برآورد دقيق هزينه احداث آنها غير ممکن است. شايد در يک برآورد، به بودجه ده سال معمولا مصوب عمراني کشور يعني حدود يک ميليون ميليارد تومان نياز باشد تا اين طرح ها، به شرط داشتن توجيه فني، اقتصادي، مالي و زيست محيطي، در مجموع طي بيست سال به سامان اجرائي برسند. دولت براي اين طرح هاي مطالعه نشده، فقط 20 ميليارد تومان در لايحه پيشنهاد کرده است.
4- هر کس کمترين آشنايي با اقتصاد سياسي ايران داشته باشد مي فهمد که اين جدول محصول چانه زني ها و توافقات بين نمايندگان و تمکين دولت به آنها، به دلائل ديگري است که آنها هم از جنس چانه زني براي تصويب بودجه و... در مجلس است. به عبارت ديگر، وقتي در يک جدول 293 طرح وجود دارد تقريبا براي همه شهرستان ها طرحي يا طرح هائي مطرح گرديده است و نمايندگان عمدتا براي حفظ پروژه يا طرح شهرستان خود هم که شده ، نه تنها با اين طرح ها که مراحل لازم الرعايه پيش از تقديم به مجلس را نگذرانده اند موافقت مي کنند که تلاش مي کنند در بقيه موارد هم از نابساماني هاي مخرب در بودجه دفاع کنند تا لايحه بودجه حاوي طرح مورد نظر آنها تصويب شود. حالا مهم نيست که فقط 20 ميليارد تومان اعتبار براي آنها پيش بيني شده است که ممکن است در عمل ،همه آن هم تخصيص پيدا نکند و اگر هم تخصيص پيدا کند هر طرح (مثلا يک فرودگاه) بطور ميانگين 68 ميليون تومان در سال 1397 اعتبار دارد.
5- تجربه نشان مي دهد که عموم سياسيون ما، تعارض بين منافع اشخاص و منافع ملي در اقتصاد سياسي را، در پرتو سکوت و يا حمايت نخبگان، از طريق تحميل عقب ماندگي به آيندگان حل و فصل مي کنند و چنين است که عمده آنها، ضمن اينکه از به اضمحلال رسيدن بودجه اي که، با همين روال، طي سال هاي طولاني، پيشنهاد و تصويب شده است سخن مي گويند و به گذشتگان ايراد مي گيرند، در عين حال لحظه اي از پيگيري غيرشفاف منويات فعلي سياسي خود در بودجه غفلت نمي کنند و برايشان اهميتي ندارد تا در فرداي قدرت سياسي ديگران، چانه زني هاي بودجه اي امروز آنها و توان تخريبي آن، مورد تمسخر و ايراد حاکمان جديد واقع شود.
نماينده دوره هاي پنجم، ششم و هفتم مجلس شوراي اسلامي طي يادداشتي در کانال تلگرامي اش درباره بودجه سال آينده نوشت: هر چند از يک طرف، صحبت از بودجه عمومي دولت آنقدر متعارف و در عين حال عمدتا آنقدر سطحي شده است، که گهگاه انگيزه ورود به عرصه نقد را از اهل موضوع سلب مي کند و از طرف ديگر، لايحه بودجه دولت براي سال 1397 هم از اين قاعده بر کنار نيست و در اين خصوص جا دارد بيانيه اي محتوايي نگاشته شود تا شايد اندکي ازعمق خساراتي که از ناحيه بودجه به نظام مالي کشور، طي دهه هاي گذشته وارد شده و همچنان با سرعت بيشتري در حال وارد شدن است، فارغ از تبليغات معمول در اقتصاد سياسي دولت، به چاره انديشي گذاشته شود.اما به منظوراشاره به صرفا يک مورد از صدها مورد (در ظرفيت يک کانال تلگرامي)، در اينجا درباره جدول شماره 20 لايحه بودجه سال 1397 چند نکته را مطرح مي کنم که مي تواند نمونه اي از انديشه بودجه نويسي در دستگاه هاي حاکميتي کشور باشد.
1- بر اساس قوانين موجود، براي اينکه پروژه اي عمراني، به مرحله اجرايي برسد، بايد عنوان، هدف کمي و اعتبار آن بر اساس گزارش توجيهي فني (مشتمل بر حجم کار و زمانبندي اجرا)، اقتصادي، مالي، زيست محيطي و رعايت پدافند غيرعامل به تصويب برسد و آنگاه در لايحه بودجه درج و براي تصويب به مجلس تقديم شود.
2- در جدول شماره 20 لايحه تقديمي دولت براي سال 1397، عناوين 293 طرح مطالعاتي و اجرائي درج شده است که به استناد جمله ذيل آن، مجوز هاي قانوني لازم (که در بند 1 ذکر نمودم) را براي پيشنهاد شدن جهت تصويب مجلس، کسب نکرده است.
3- اين طرح ها که ممکن است بعضي از آنها مشتمل بر چندين پروژه باشند، از راه و سد و بيمارستان و دانشگاه و راه آهن و آبرساني و فاضلاب و آمفي تاتر و فرودگاه و...گرفته تا بزرگراه و کنارگذر و احداث پل و... را در برمي گيرند، به نحوي که چون مراحل مطالعاتي آنها طي نشده است اصولا امکان برآورد دقيق هزينه احداث آنها غير ممکن است. شايد در يک برآورد، به بودجه ده سال معمولا مصوب عمراني کشور يعني حدود يک ميليون ميليارد تومان نياز باشد تا اين طرح ها، به شرط داشتن توجيه فني، اقتصادي، مالي و زيست محيطي، در مجموع طي بيست سال به سامان اجرائي برسند. دولت براي اين طرح هاي مطالعه نشده، فقط 20 ميليارد تومان در لايحه پيشنهاد کرده است.
4- هر کس کمترين آشنايي با اقتصاد سياسي ايران داشته باشد مي فهمد که اين جدول محصول چانه زني ها و توافقات بين نمايندگان و تمکين دولت به آنها، به دلائل ديگري است که آنها هم از جنس چانه زني براي تصويب بودجه و... در مجلس است. به عبارت ديگر، وقتي در يک جدول 293 طرح وجود دارد تقريبا براي همه شهرستان ها طرحي يا طرح هائي مطرح گرديده است و نمايندگان عمدتا براي حفظ پروژه يا طرح شهرستان خود هم که شده ، نه تنها با اين طرح ها که مراحل لازم الرعايه پيش از تقديم به مجلس را نگذرانده اند موافقت مي کنند که تلاش مي کنند در بقيه موارد هم از نابساماني هاي مخرب در بودجه دفاع کنند تا لايحه بودجه حاوي طرح مورد نظر آنها تصويب شود. حالا مهم نيست که فقط 20 ميليارد تومان اعتبار براي آنها پيش بيني شده است که ممکن است در عمل ،همه آن هم تخصيص پيدا نکند و اگر هم تخصيص پيدا کند هر طرح (مثلا يک فرودگاه) بطور ميانگين 68 ميليون تومان در سال 1397 اعتبار دارد.
5- تجربه نشان مي دهد که عموم سياسيون ما، تعارض بين منافع اشخاص و منافع ملي در اقتصاد سياسي را، در پرتو سکوت و يا حمايت نخبگان، از طريق تحميل عقب ماندگي به آيندگان حل و فصل مي کنند و چنين است که عمده آنها، ضمن اينکه از به اضمحلال رسيدن بودجه اي که، با همين روال، طي سال هاي طولاني، پيشنهاد و تصويب شده است سخن مي گويند و به گذشتگان ايراد مي گيرند، در عين حال لحظه اي از پيگيري غيرشفاف منويات فعلي سياسي خود در بودجه غفلت نمي کنند و برايشان اهميتي ندارد تا در فرداي قدرت سياسي ديگران، چانه زني هاي بودجه اي امروز آنها و توان تخريبي آن، مورد تمسخر و ايراد حاکمان جديد واقع شود.
