با پدیدۀ «هر ۹ ثانیه یک
خشونت» چه کنیم؟ 10 آبان -
95
عجب
بیلان وعملکردی رژیم مدعی ا من وآزادترین کشور جهان دارد؟
روانشناسان و تحلیلگران جامعه‌شناس
معتقدند مشکلات اقتصادی و ناکامی‌های مکرر و تزاحم آنها با مسائل اجتماعی نظیر
خیانت و طلاق ریشه خشم بالقوه ایرانیان است که در فضاهای عمومی نظیر مترو، خیابان
یا شبکه‌های اجتماعی فضای ظهور و بروز پیدا می‌کند.
به گزارش ایسنا، «شهر فردا»
نوشت: وزیر بهداشت و درمان در یاداشتی با عنوان «چگونه خشونت را درمان کنیم» از
نگرانی هیات دولت از افزایش خشونت در جامعه سخن گفت و بعدها محمود گلزاری (معاون
سازمان امور جوانان وزارت ورزش و جوانان) خشونت را از مهمترین دلایل حضور جوانان
در زندان‌ها عنوان کرد.
از سوی دیگر آمار مخوفی از
میزان خشونت اجتماعی در شهرها منتشر می‌شود که نشان می‌دهد جامعه شهری با سرعت
غیرقابل وصفی پرخاشگری خود را دنبال می‌کند؛ چنانکه سازمان پزشکی قانونی آمار
مراجعه افراد بر اثر صدمات ناشی از نزاع در کشور را در شش ماهه اول امسال ۳۱۵ هزار و ۸۶۲ نفر اعلام و تاکید کرد که از
كل مصدومان نزاع ۲۱۸ هزار و
۳۶۱ مرد و ۹۷ هزار و ۵۰۱ نفر زن بودند.
در این مدت استان‌های تهران با ۵۵ هزار و ۲۴۴، خراسان رضوی با ۲۶ هزار و ۸۱ و اصفهان با ۲۳ هزار و ۲۵ نفر بیشترین و استان های ایلام
با یكهزار و ۹۲۴،
خراسان جنوبی با دو هزار و ۲۳
و سمنان با دو هزار و ۳۹۴
نفر كمترین آمار مراجعین نزاع را داشته‌اند.
هر ۹ ثانیه یک خشونت در کشور رخ می‌دهد.
بر اساس آمار رسمی ۱۹.۹ درصد
از خشونت‌های خانگی در تهران را خشونت‌های جسمی و ۵۲.۴ درصد از
آن را خشونت‌های روانی تشکیل می‌دهد.
بررسی‌های آماری نشان می‌دهد در
جوامعی نظیر ایالات متحده آمریکا ابزارهایی نظیر فیلم‌های اکشن هالیوودی به شدت
ظرف خشونت را در این کشور افزایش داده‌اند که بصورت قتل با استفاده از اسلحه گرم و
تجاوز در سطح جامعه نمود پیدا کرده اما در جامعه‌ای نظیر ایران چه عاملی باعث
افزایش خشونت شده است؟
روانشناسان و تحلیلگران جامعه‌شناس
معتقدند مشکلات اقتصادی و ناکامی‌های مکرر و تزاحم آنها با مسائل اجتماعی نظیر
خیانت و طلاق، ریشه خشم بالقوه ایرانیان است که در فضاهای عمومی نظیر مترو، خیابان
یا شبکه‌های اجتماعی که افراد خود کنترل شونده خود را آزادتر بروز می‌دهند شدت
حضور پیدا می‌کند.
دکتر امان‌الله قرایی‌مقدم
جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با شهر فردا، می‌گوید: امروز قشر جوان
ایران نسبت به سال‌های گذشته در معرض عوامل استرس‌زای قدرتمندی قرار دارد که به
خودی خود می‌تواند علت بروز بسیاری از خشونت‌ها باشد.
این استاد دانشگاه تاکید می‌کند:
جوانی که توانسته با وقت بسیار از خان کنکور عبور کند یا با تحمیل هزینه با
خانواده توانسته در دانشگاه مشغول به تحصیل شود، به محض ورود به بازار کار با حجم
انبوهی از نگرانی روبرو می‌شود که سرفصل آنها نبود اشتغال مناسب است.
وی تاکید می‌کند: اینکه به کرات
شنیده می‌شود فارغ‌التحصیلان فلان رشته دانشگاهی فاقد شغل مرتبط هستند هجمه منفی
زیادی متوجه جوانان جویای کار می‌کند که عده‌ای را مشغول دغدغه‌های معیشتی ملزم به
یافتن شغل‌های با سطح پایین اجتماعی نظیر پیک موتوری، کارت پخش کنی یا ویزیتوری
کرده و عده‌ای نیز که نتوانسته‌اند جایگاه خود را با داشتن مدرک دانشگاهی در چنین
مشاغل با سطح حداقلی حقوق بیابند به شدت دچار استرس شده و برای تامین مایحتاج خود
وابسته به خانواده می‌شوند یا وارد فعالیت‌های خطرناک مالی می‌شوند که شرط‌بندی و
بیزینس محصولات قاچاق از آن جمله است.
قرایی‌مقدم ادامه می‌دهد: جوانی
که مملو از دغدغه مالی است یا غرور خود را در قرار گرفتن در مشاغل ناهمگن خرد شده
دریافته، طبیعی است با خشم فروخورده‌ای روبروست که در محیط اجتماعی و خانوادگی عود
خواهد کرد.
این استاد دانشگاه همچنین با
اشاره به نقش مسائل اقتصادی در بروز خشونت در جامعه خاطرنشان می‌کند: برسی آمار
طلاق در جامعه نشان می‌دهد که مشکلات اقتصادی در صدر دلایل طلاق در جامعه ما قرار
دارد.
قرایی‌مقدم تاکید می‌کند:
مشکلاتی که زوجین برای تامین هزینه‌های زندگی از جمله مسکن مناسب به دوش می‌کشند
در کنار ساعات زیاد کاری باعث بروز مشکلات زیادی برای خانواده‌ها شده که با رسیدن
به مرحله طلاق به شکل ناکامی بزرگی در جان آنها نهادینه شده و به شکل طبیعی خود را
با خشونت نشان می‌دهد.
این استاد دانشگاه افزود: بررسی‌های
کارشناسانه نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از خشونت‌های خانوادگی که هم در ایران و هم
در سایر کشورها دیده می‌شود، ریشه در فقر، بیکاری و چالش‌های مالی دارد.
وی با اشاره به مشکلات اجتماعی
و پدیده ازدواج زدگی می‌گوید: امروز جامعه جوان ایران درگیر پدیده‌ای به نام
ازدواج‌زدگی است که علت تام آن، مسائل اقتصادی است. اگر از بی‌بندوباری‌های
اجتماعی به عنوان یکی از دلایل بی‌میلی ازدواج بگذریم، جوانی که خود را آماده
ازدواج می‌داند اما با کوهی از مسائل مالی برای تامین زندگی روبروست، به شکل طبیعی
از ازدواج گریزان خواهد شد؛ پناه بردن جوانان حتی به آغوش بی‌بندوباری‌های اجتماعی
باعث بروز احساس گناه و بلاتکلیفی می‌شود که خود را به شکل خشونت و نزاع‌های
خیابانی و عدم مهربانی با همنوع نشان می‌دهد.
مونا هاشم‌زاده روانشناس و
استاد دانشگاه نیز همچنین با اشاره به ریشه‌یابی دلایل خشونت از بُعد اقتصادی می‌گوید:
رفاه و برخورداری باعث افزایش اعتماد به نفس و آرامش در افراد می‌شود؛ لذا طبیعی
است با تعدد مشکلات اقتصادی برای افراد واکنش‌های آنان نیز در شرایط بحرانی زودتر
رنگ پرخاشگری می‌گیرید.
وی با اشاره به نقش خانواده در
کنترل خشم، می‌گوید: پدر و مادری که از صبح تا ساعات پایانی روز برای امرار معاش
تلاش می‌کنند و شب‌هنگام با خستگی بسیار به منزل می‌آیند، از یک‌سو خود لبریز از
فشارهای محل کار و محیط اجتماعی بیرون هستند که با کوچکترین تحریکی بروز می‌یابد و
کودک چنین واکنش‌های پرخاشگرانه‌ای را از سوی والدین خود می‌بیند؛ از سوی دیگر
والدین توانی برای سپری کردن وقت خود با کودکانشان ندارند، لذا کودکان نیز پر از
ناکامی‌ها و خلاءهای عاطفی هستند که در بزرگشالی به شدت پرخاشگری جلوه می‌کند.
این روانشناس می‌افزاید:
بنابراین باید گفت امروز خشم شهری به یک آسیب جدی در فضای شهری به‌ویژه کلانشهری
تبدیل شده است که ضرورت دارد تا از منظر روانشناسی مورد بررسی شود. امروزه مدل‌هایی
با عنوان کلینیک‌های آرامش شهری در سطح کشورهای پیشرفته در حال تأسیس است که نقش
عمده‌ای در آموزش مهارت‌های کنترل خشم شهری دارد. به نظر می‌رسد در ایران نیز این
مدل از آموزش‌ها باید گسترش یابد و در اغلب کلانشهرهای ما کلینیک‌های مشاوره‌ای و
درمان برای کنترل ناهنجاری‌های شهری تأسیس شود.
