عجایب لرزش ۱۰ثانیه‌ای تهران با چاشنی ثانیه‌های وحشت 5 دی - 96
هیچ‌کس نمی‌داند که لرزه‌های بعدی
در کدام نقطه کشور و با چه‌بزرگی خواهد بود ولی همگان به این اعتقاد دارند و داریم
که درآینده‌ای نزدیک اتفاق می‌افتد از جمله پایتخت‌نشینان ۲۳۰ساله ایران که برای هیچ بحرانی در
بیست و پنجمین شهر پرجمعیّت جهان آماده نیستند.
به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری
تسنیم، یک روز مانده به طولانی‌ترین شب سال؛ پایتخت 230ساله ایران به
خود لرزید و شبی طولانی و سرد را برای پایتخت‌نشینانی در بر داشت که برای هیچ
بحرانی در بیست‌و‌هفتمین شهر بزرگ جهان آماده نیستند.
حاصل حدود 10 ثانیه لرزیدن زمین
پایتختی که 370 محلّه دارد، سوخت هزاران لیتر بنزین، ابتلاء به انواع بیماریهایی مانند
سرماخوردگی، بی‌احترامی در خیابانها به‌دلیل ازدحام سرسام‌آور ترافیک و در نهایت
بیش از 100 مصدوم به‌دلیل وحشت از زلزله‌ای بود که فقط 5.2 ریشتر بود و کانون آن
نیز حدود 50 کیلومتر با بیست و پنجمین شهر پرجمعیّت جهان فاصله داشت.
تلفات بر اثر ترس نه آوار
زمین‌لرزه‌ای که بدون تخریب
گسترده باعث آسیب و زیانهای قابل توجه و پنهان و البته تأمل‌انگیز شد، آماری که ما
را به‌فکر می‌اندازد، تلفات و مجروحان بر اثر ترس از زلزله و نه آوار و تخریب ناشی
از زلزله؛ با کمی دقت بر آمار ارائه‌شده توسط مسئولین و گزارش‌های تصویری موجود در
شبکه‌های مختلف صدا و سیما و همچنین فضای مجازی نکاتی به ذهن می‌رسد که قابل تأمل
است و باید برای آنها برنامه‌ریزی مشخص و مدونی صورت پذیرد.
ثانیه‌های وحشت
میلیون‌ها نفر در آن لحظات
فراموش کردند که چه‌کسی هستند و چه جایگاهی دارند و اغلب به‌فکر جان خود بودند و
در آن ثانیه‌های وحشت به‌فکر نجات جان خویش بودند، ولی بدون آگاهی فقط فرار کردند
تا زیر سقفی که از ساختار آن مطمئن نبودند گرفتار نشوند.
در این رابطه حسین درخشان ــ
کارشناس امداد و نجات درباره ابعاد مختلف زلزله تهران و پندهایی که باید از آن
آموخت، به تسنیم می‌گوید: آن چند ثانیه به ما نشان داد و تلنگری بود برای ذهن
مشغول مردم و مسئولین که شاید تا دقایقی دیگر هیچ‌کدام در این جایگاه و این خانه و
کاشانه که به‌زحمت آن را فراهم کرده‌ایم نباشیم و مهمتر آنکه ترسی که میان مردم
ایجاد کرد و بازار شایعه‌ها را داغ کرد البته جامعه ما به یک ترس آگاهانه نیاز
دارد ولی نه ترسی که فقط از روی احساس و خیلی زودگذر صورت پذیرد.
درس عبرت از 10 ثانیه
طلایی
سخنگوی سابق سازمان امداد و
نجات ادامه می‌دهد: ما باید از این 10 ثانیه طلایی درس عبرتی بگیریم که پس از آرام
شدن اوضاع دوباره همان افراد قبلی و کم‌توجه نباشیم و دوباره به‌خاطر روزمرگی
زلزله و عواقب آن را فراموش نکنیم.
هیچ‌کس
نمی‌داند که لرزه‌های بعدی در کدام نقطه کشور و با چه‌بزرگی خواهد بود ولی همگان
به این اعتقاد دارند و داریم که در آینده‌ای نزدیک اتفاق می‌افتد
درخشان تصریح می‌کند: زمین‌لرزه
29 آذر تلنگری برای همه مردم بود که باید واقع‌بین و آگاه باشیم که علی‌رغم
شایعاتی که وجود دارد ولی هیچ‌کس نمی‌داند که لرزه‌های بعدی در کدام نقطه کشور و
با چه‌بزرگی خواهد بود ولی همگان به این اعتقاد دارند و داریم که در آینده‌ای
نزدیک اتفاق می‌افتد ولی هیچ‌گاه اعتقاد خود را جامه عمل نمی‌پوشانیم و گام‌های
مستمری در این راه برنمی‌داریم.
خانه‌های شمال تهران که
به‌روی گسل زلزله ساخته شده‌اند
نیروی واکنش سریع هلال احمر
(ایثار) می‌گوید: چندی پیش در خبرها خواندم، 30 درصد سازه‌های نوساز شهر تهران
ایمن نیست و بخشی از ساختمان‌ها و خانه‌های تهران در مناطق سُست، خطرناک و یا بافت‌های
فرسوده و در کوچه‌های تنگ و پُرازدحام هستند و بخش دیگری نیز در مناطق شمالی تهران
به‌روی گسل‌های اصلی ساخته شده که با بروز تکانی شدید این بناها در معرض خطر و
آسیب جدی هستند.
درخشان ادامه می‌دهد: پس از
زمین‌لرزه 29 آذر اعلام شد که 117 نفر دچار مصدومیت و متأسفانه 2 نفر نیز فوت شدند
که هیچ کدام ناشی از ریزش آوار و یا خرابی‌های ناشی از زلزله نبود و تماماً بر اثر
ترس از زلزله بود و نه آسیب زلزله و شتابزدگی؛ یعنی مردم در فرار بدون برنامه،
دچار این آسیب‌ها شدند.
زمین‌گیرشدن سیستم‌های
امداد و نجات، اورژانس و آتش‌نشانی بر اثر ترافیک
مسئول مرکز عملیات امداد و نجات
«EOC» کشور خاطرنشان می‌کند: هجوم مردم برای خروج
از منازل و شهر تهران ناشی از دستپاچگی و شتابزدگی باعث آسیب‌ها شده بود و از سوی
دیگر چنین مواقعی این عجله و ترافیک ایجادشده باعث زمین‌گیر شدن سیستم‌های امداد و
نجات همچون هلال احمر، اورژانس و آتش‌نشانی هم می‌شود، پس به این نکته باید توجه
کنیم که کنار مسئولین تک‌تک مردم هم به‌اندازه و جایگاه خود برای کاهش آسیب‌های
زلزله مسئول هستند که قبل از بحران برای جلوگیری از ایجاد وخامت و افزایش میزان
آسیب، آمادگی لازم را داشته باشند و آموزشهای
مورد نیاز را فرا بگیرند.
با وجود این، ضرورت ایجاد ترس
آگاهانه و هشدارهای لازم در جامعه همچنان حس می‌شود و بالا بردن آگاهی عمومی توسط
مسئولین و رسانه‌ها با توجه به نیاز مردم مهم است و باید در جهت ایجاد تیم‌های
پاسخگویی به حوادث بر اساس الگوی جامعه‌محور و محله‌محور تمرکز کرد تا کنار تیم‌های
تخصصی جست‌وجو و نجات، مردم نیز آمادگی لازم را در مواجهه با حوادث و بحران داشته
باشند.
مسئولان غیرمرتبط آمار
مرگ در بحران اعلام نکنند
همچنین مسئولان نیز باید براساس
قوانین مرتبط در حوزه بحرانها عمل کنند و یکی از چالش‌های همیشگی در بحرانها؛
اعلام آمار کشته‌ها توسط سازمانهای غیرمسئول از جمله پلیس، اورژانس، هلال احمر،
فرمانداری، استانداری و حتی نمایندگان مجلس است درحالی که باید طبق قانون فقط
سازمان پزشکی قانونی آمار تلفات مرگ را اعلام کند.
پزشکی قانونی در ساعات
نخست بحرانها فعال شود
کما اینکه این مسئولان در توجیه
اعلام آمار مرگ می‌گویند که نهادهای آنها آمار مرگ براساس خدمات خود را اعلام می‌کنند،
و از طرفی نیز به‌دلیل اینکه تعداد آمار مرگ در روش امدادرسانی بسیار حیاتی است
باید سازمان پزشکی قانونی نیز در همان ساعات اولیه تیم‌های سیار خود را فعال کند
تا مسئولان امر با به‌دست آوردن آمار واقعی مرگ و میر بتوانند بهترین و سریعترین
تصمیمات را اتخاذ کنند.
زلزله تهران مرگ داشت یا
نداشت؟
مثلاً در زلزله تهران عنوان می‌شود
دو نفر جان خود را به‌دلیل ترس از دست دادند، ولی سازمان پزشکی قانونی این دو مرگ
را به‌دلیل زلزله تهران نمی‌پذیرد و عنوان می‌کند که این مرگ‌ها به پزشکی قانونی
ارجاع نشده است و در گروه مرگ‌های ناشی از زلزله این سازمان وجود ندارد.
