نفس های
سنگین دریا با فاضلاب بندرعباس 11اذر-96
بندرعباس - ایرنا - مشکل ریزش فاضلاب به
دریا در بندرعباس در حالی هنوز ادامه دارد که ساماندهی آن بین سازمان های متولی
دست به دست شده و به عنوان یک معضل زیست محیطی در این شهر ساحلی خودنمایی می کند.
به گزارش ایرنا، در شهریور 94 که کیانوش
جهانبخش عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس به نشانه اعتراض سرازیر شدن فاضلاب خام شهر
بندرعباس به دریا خود را به درون لوله قطور فاضلاب انداخت، شاید درنگاه اول این یک
کار مضحک به نظر می رسید ولی قضیه آن قدر جدی بود که یک مسئول زمانی که از همه راه
ها نا امید شد دست به این کار زد.
کیانوش جهانبخش پیش از این اقدام گفته بود: سرازیر شدن فاضلاب به دریا و بی توجهی مسئولان نسبت به این فاجعه زیست محیطی غیرقابل تحمل است.
این عضو شورای شهر بندرعباس بیان کرد که دریا هدیه خداوندی است و سال ها مایه برکت زندگی ساحل نشینان بوده است اما اکنون با آلودگی فاضلاب مواجه و به یک تهدید جدی تبدیل شده است.
قصه پرغضه سرازیر شدن فاضلاب به دریا همواره از سوی دوستداران محیط زیست مورد اعتراض بوده ولی اقدام جدی برای کاهش این معضل صورت نگرفته است.
این درحالی است که جایگاه دریا به قدری نزد مردم این منطقه محترم بوده که در اصطلاح آن را «خواهر» می نامند.
موضوع ورود فاضلاب به دریا در شهر بندرعباس سال هاست که مورد اعتراض اداره کل حفاظت محیط زیست استان و فعالان و دوستداران محیط زیست و نهادهایی مانند شورای شهر و رسانه هاست که تاکنون این تلاش ها و اعتراض ها بی نتیجه بوده است.
«خورها» از گذشته های دور برای هدایت سیلاب از بالا دست به پایین دست با یک شیب ملایم با سنگ و سیمان ساخته شده و در فصل زمستان که بارندگی می شود، آب از مسیر خورها به دریا می ریزد و گاه هر چه سیلاب با خود آورده سراریز دریا می کند.
در طول سالهای گذشته این خورها باز سازی و به عبارتی مرمت و زیبا سازی شده و طرح هایی از قبیل استفاده از آن برای تردد و تفریح بصورت نیمه کاره به اجرا درآمده ولی تکمیل نشده و امروز زیر پل های این خورها پاتوق معتادان و ولگردهای خیابانی شده است.
هفت خوربزرگ بندرعباس شامل گور سوزان ، شاه حسینی ، شیلات، سنگ کن ، گلزار شهدا ،حسین آباد، دوهزار و کپشکن وجو دارد که پل های عریض بر روی آنها احداث شده است.
با وجود اینکه طرح فاضلاب در شهر بندرعباس اجرا شده باز هنوز برخی خانه ها آب های سطحی و حتی فاضلاب آنها به سمت این خورها هدایت می شود و سرریز تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس بصورت جریان دائمی همراه با انواع و اقسام زباله بویژه مواد پلاستیکی ، آهنی ، زباله های عفونی و سرسرنگ های معتادان و غیره از طریق همین خورها به دریا می ریزد که صحنه نازیبا برای شهر ایجاد کرده است.
بوی تعفن وگنداب از یک سو ، حضور معتادان و با انواع و اقسام بیماری ها بدلیل مصرف مواد مخدر اعم سنتی و صنعتی و جا گذاشتن سرنگ های آلوده خطر زیست محیط وآلودگی دریا را دوچندان می کند.
موضوع ورود فاضلاب به دریا در شهر بندرعباس سال هاست با اعتراض اداره کل حفاظت محیط زیست استان، دوستداران محیط زیست و نهادهایی مانند شورای شهر و رسانه ها روبرو شده که تاکنون این تلاش ها واعتراض ها نتیجه چندانی نداشته است و امید است با ورود استاندار جدید هرمزگان این موضوع هر چه زودتر مرتفع شود.
بر پایه اعلام اداره کل محیط زیست استان هرمزگان ، سالانه بیش از 87 میلیون و 801 هزار و 248 مترمکعب فاضلاب شهری و خانگی در استان هرمزگان تولید می شود که از این میزان 25 و نیم درصد آن تصفیه می شود.
بسیاری از شهروندان بندرعباس وقتی صحنه های از ورود فاضلاب خام و زباله را از دهانه خورها به دریا می بینند، به اکراه ماهی و میگو خریداری می کنند و به شدت از این وضعیت گلایه دارند که چرا این وضعیت ساماندهی نمی شود.
** تاکید استاندار هرمزگان بر ساماندهی خورهای شهر بندرعباس
استاندارهرمزگان گفت: خورهای شهر بندرعباس علاوه بر ساماندهی باید هرچه زودتر برای فعالیت های تفریحی آماده شود.
فریدون همتی در نشست اخیر با شهردار و اعضای شورای شهر بندرعباس افزود: برای بهره برداری از خورها به عنوان یک ظرفیت گردشگری، ابتدا باید فاضلاب را از خورها خارج و آب دریا را در آن ها جاری کرد.
همتی با تاکید بر اینکه نباید اجازه دهیم بیشتر از این ساحل بندرعباس آسیب ببیند، افزود: شهرداری باید نظارت دقیقی داشته باشد و از ساحل شهر بندرعباس صیانت کند و اجازه تصرف و ساخت وسازهای غیرمجاز در محدوده ساحل را ندهد.
وی با تاکید بر اینکه شهر ساحلی بندرعباس باید از وضعیت موجود به نقطه مطلوب برسد، تصریح کرد: مسائلی همچون بافت فرسوده ،سکونتگاه های غیررسمی، حمل و نقل، مسکن مهر، خورها، ورود فاضلاب به دریا وفضای سبز ازمشکلات شهر بندرعباس است که اگر چند مورد از این مشکلات با تلاش مشترک دستگاه‌ها رفع شود ، مردم متفاوت تر از گذشته و به شکل بهتری در رفع سایر مشکلات مشارکت خواهند کرد.
** احتمال بازگشت شکوفایی جلبکی با تداوم سرازیر شدن فاضلاب به دریا
حجم بالایی از فاضلاب و زباله ها بویژه زباله های مثل پلاستیک و آهن و عفونی که از خورها به دریا می رود بطور مستقیم بر روی آبزیان و حتی آب دریا اثر می گذارد و ضمن سیار بودن مواد پلاستیکی بر روی آب، موجودات دریایی به خیال اینکه طعمه است می خورند و دچار خفگی و از بین رفتن می شوند.
شکوفایی جلبکی یک پدیده دریایی است که بر اثر ازدیاد جمعیتی انفجارگونه گروهی از جلبک‌ها اتفاق می‌افتد و مقدار معمول آن حدود 2000 عدد در لیتر است که به علت تغییر رنگ آب دریا به رنگ سرخ یا مایل به سرخ آن را کشند قرمزمی گویند.
دو عامل اصلی در افزایش این جلبک‌ها که به فیتوپلانکتون‌ها معروف هستند موثرند که شامل افزایش دما و مواد مغذی به ویژه مواد فسفردار و نیترات است.
تخلیه پساب‌های صنعتی و خانگی و کودهای شیمیایی که مملو از موادی چون نیترات ها و فسفات ها هستند در دریا موجب فراهم شدن غذای زیاد برای فیتوپلانکتون‌ها و ازدیاد آنی جمعیت آنها می‌شود. تناوب تابش ابر- آفتاب و بارندگی کمک به سزایی در رشد این موجودات می‌کند و وزش طوفان و گردوغبار از طرف بیابان‌ها نیز باعث فراهم شدن ذرات آهن‌دار می‌شود.
بعضی از این فیتوپلانکتون‌ها از خود سم ترشح می کنند یا باعث فزونی اکسیژن با تک اتم می‌شود که باعث تخریب آبشش ماهی‌ها می‌شود و یا با مرگ این فیتوپلانکتون‌ها ، باکتری‌های تجزیه کننده بقایای مرده این فیتوپلانکتون‌ها اکسیژن محلول آب را مصرف می‌کنند و در نتیجه ماهی‌ها و دیگر آبزیان منطقه دچار حالت خفگی و کمبود شدید اکسیژن شده و در نهایت منجر به مرگ آنها می‌شود.
درسالهای اخیر پدیده کشند قرمز در خلیج فارس و دریای عمان خساراتی به ماهیگیران زده است، یکی از این موارد در خرداد سال 94 در ساحل بندرعباس روی داد که بنابر اظهار مسئولان علمی و اجرایی ، تراکم سلولهای عامل پدیده کشند قرمز به 2 هزار سلول در هر لیتر رسید و موجب مرگ و میر جمعی آبزیان در ساحل بندرعباس شد.
معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست هرمزگان دراین زمینه می گوید: پدیده شکوفایی جلبکی در شهریور ماه امسال ساحل بندرعباس ، هم اکنون برطرف شده اما احتمال برگشت و مشاهده آن در فصل پاییز و زمستان وجود دارد.
حبیب مسیح افزود: عوامل طبیعی و انسانی از جمله ورود فاضلاب از طریق کانال های ایجاد شده توسط شهرداری بندرعباس و پساب تصفیه خانه های شرکت آب و فاضلاب شهری، ضمن افزایش آلودگی آب دریا، محیط مناسب برای شکوفایی جلبکی را فراهم می کند.
وی ادامه داد: 22 نقطه در نوار ساحلی بندرعباس به عنوان کانون های آلایندگی دریا شناسایی شده که در 11 نقطه ورود عمده پساب و فاضلاب وجود دارد.
معاون حفاظت محیط زیست هرمزگان یاد آور شد: بیشترین سهم آلودگی مربوط به شرکت آب و فاضلاب شهری است که بنا بر اظهار این شرکت، 70 درصد فاضلاب را جمع آوری می کند.
مسیح در پاسخ به پرسش ایرنا درباره صدور مجوز احداث آب شیرین کن برای صنایع توسط محیط زیست که مانع از خرید پساب توسط صنایع می شود گفت: با وجود قرارداد های قبلی، هنوز زیرساخت و امکان تحویل پساب تصفیه شده به صنایع فراهم نشده است.
وی خاطرنشان کرد: اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان گزارش های کامل از وضعیت آلاینده های خلیج فارس در محدوده آب های استان را به به مراجع و نهادهای مرتبط اعلام و ارسال کرده است.
به گفته وی لازم است وزارت نیرو به موضوع پساب و فاضلاب بندرعباس ورود کرده و با اختصاص اعتبار کافی، برای همیشه این مساله را حل کند.
**پاکسازی افزون بریک میلیون مترمربع از کانال ها و خورهای شهر بندرعباس
یکی از وظایف اصلی شهرداری ها نظافت، پاکسازی و زیباسازی شهر و برخورد با آلوده کنندگان محیط زیست اعم از بخش خصوصی و دولتی بوده که شهر به عنوان یک موجود زنده باید سرپا نگه داشته شود.
خورها که در گذشته به عنوان آبراه و محل انتقال سیلاب بوده امروز به زباله دانی وتجمع انواع موجود موزی مثل موش، حشرات، پشه و آلودگی زیست محیطی تبدیل شده است به طوریکه خود مردم هم که در کنار این خورها زندگی می کنند و دیده شده زباله های خود را به داخل این کانال ها می ریزند.
شهردار منطقه 2 بندرعباس گفت: افزون بر یک میلیون متر مربع از کانال ها، جوی ها و خورهای سطح شهر امسال لایروبی و پاکسازی شده است.
مهدی رنجبری درهمین زمینه افزود: بسیاری از روان آب ها و آب رو های نامناسب سطح محلات بافت فرسوده با ساخت کانال ها و نصب جدول مناسب بهسازی و پاکسازی شده تا شاهد شرایط مطلوب در سطح محلات و خیابان ها باشیم.
وی بیان داشت: وجود رسوب و گل و لای در بستر خورها از مشکلات اصلی بحث پاکسازی و لایروبی آنهاست و با استفاده از ماشین آلاتی که در اختیار داریم و همچنین با وجود نیروی انسانی که در این مجموعه در شرایط آب و هوای طاقت فرسا تلاش می کنند، اقدام به پاکسازی خورها می کنیم.
شهردار منطقه 2 بندرعباس اظهار کرد: یکی از وظایف شهرداری، بحث تنظیف و پاکسازی سطح شهر است و نظافت و لایروبی کانال ها، جوی ها و خورها با توجه به رهاسازی پسماندها و فاضلاب در آنها و بوجود آمدن شرایط غیر بهداشتی، یکی از مهم ترین فعالیت هایی این مجموعه محسوب می‌شود.
**مشکل زیست محیطی تخلیه پساب فاضلاب بندرعباس به دریا رفع شود
سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری استان هرمزگان گفت: شرکت آب و فاضلاب استان باید هر چه سریع تر نسبت به رفع مشکل زیست محیطی پیش آمده در تخلیه پساب فاضلاب به دریا در شهر بندرعباس اقدام کند.
رضا مدرس در همین زمینه افزود: شرکت آب و فاضلاب هرمزگان اعلام کرده که پساب خروجی تصفیه خانه فاضلاب مطابق با استانداردهای محیط زیست است که برای روشن شدن این موضوع به مدت 10 روز مهلت دارند که پایش مشترک با اداره کل محیط زیست انجام دهند.
وی بیان داشت: شرکت آب و فاضلاب هرمزگان باید وضعیت تخلیه پساب تصفیه خانه فاضلاب در خروجی گورسوزان بندرعباس به عمق دریا را طبق استانداردهای زیست محیطی مطالعه کند و برنامه زمان بندی اجرای پروژه را به شورای حفاظت از منابع آب این استان ارائه دهد.
وی همچنین در خصوص سامانه «حذف بو» در ایستگاه های بالابر بر سطح شهر نیز بیان داشت: با توجه به بوی نامطبوع فاضلاب در محدوده ایستگاه ها هر چه سریع تر این سامانه راه اندازی شده و معضل اجتماعی پیش آمده برطرف شود.
مدرس یاد آور شد: در پی دستور استاندار هرمزگان، پساب جمع آوری شده منطقه غرب بندرعباس تا زمان بهره برداری از سیستم تصفیه فاضلاب شهرک های غرب، به خط فاضلاب شهر متصل و از ورود فاضلاب به دریا جلوگیری می شود.
سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان اظهارداشت: این اقدام در بازدید میدانی از وضعیت دفع فاضلاب شهر بندرعباس و نشستی که به همراه مدیران دستگاه های متولی از جمله اداره کل مدیریت بحران استانداری ، شرکت آب و فاضلاب ، اداره کل محیط زیست ، فرماندار و شهردار بندرعباس انجام و تصمیماتی در این خصوص گرفته شد.
مدرس تصریح کرد: در این راستا مقرر شد شرکت آب و فاضلاب هرمزگان 200 لیتر برثانیه از پساب ورودی به دریا در خور گورسوزان جهت استفاده در آبیاری فضای سبز شهر بندرعباس تحویل شهرداری دهد که این امر در مرحله انتخاب پیمانکار است.
به گفته وی ، همچنین شرکت آب و فاضلاب استان متعهد شد مطالعه لازم برای اتصال فاضلاب شهرک های غرب بندرعباس به شبکه فاضلاب شهری بندرعباس را با سرعت بیشتری انجام دهد.
مدرس یاد آورشد: پس از پایان مطالعه ظرف مدت 15 روز اقدام لازم جهت اتصال شبکه فاضلاب شهرک ها به شبکه فاضلاب شهری بندرعباس را انجام دهد.
**اجرای طرح فاضلاب در بافت های فرسوده بندرعباس نیازمند بازسازی بافت شهری است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب هرمزگان گفت: اجرای طرح فاضلاب در بافت های فرسوده بندرعباس نیازمند اصلاح و بازسازی بافت شهری است و علاوه بر آبفا دیگر سازمان های مرتبط نیز باید خود را موظف بدانند.
امین قصمی بیان داشت: جمع آوری روان آب های سطحی که در برخی مناطق به گنداب با بار آلودگی بسیار بالاتر از فاضلاب تبدیل شده، به عهده آبفا نیست بلکه مسئولیت هدایت روان آب ها به عهده ارگان دیگری است.
وی ادامه داد: شرکت آب و فاضلاب استان تنها متولی حفظ محیط زیست نیست و اگر به دنبال ارگان مقصر باشیم، مشکل فاضلاب رفع نخواهد شد و تنها راه حل این مشکل، همکاری و دغدغه مند بودن همه سازمان های ذیربط است.
قصمی اظهار کرد: در شهر بندرعباس 750 کیلومتر شبکه فاضلاب کار شده اما هر کسی براساس سلیقه و تشخیص خود با شبکه و منحول های فاضلاب (درب های فلزی) رفتار می کند و به عنوان مثال تمامی تانکر های تخلیه فاضلاب های خانگی و غیر خانگی به راحتی فاضلاب خود را از طریق منحول ها وارد شبکه نموده و خسارت های سنگینی به شبکه فاضلاب وارد می کنند.
وی با بیان این که برای رفع مشکل فاضلاب بندرعباس، ما خود را موظف می دانیم، تصریح کرد: در حال حاضر 79 درصد از جمعیت شهر بندرعباس از شبکه جمع آوری و تصفیه فاضلاب بهره مندند که حجم فاضلاب جمع آوری شده بیش از 53 هزار متر مکعب در شبانه روز است.
مدیرعامل آبفا هرمزگان خاطرنشان کرد: ایجاد تاسیسات فاضلاب شهر بندرعباس با اعتبار هزینه شده بیش از 149 هزار میلیارد ریال از جمله پروژه های در دست اجراست که تکمیل آن 4 هزار و 650میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.
وی ادامه داد: اجرای 15 کیلومتر شبکه جمع آوری فاضلاب، اصلاح و بازسازی تصفیه خانه فاضلاب بندرعباس با ظرفیت 72 هزار متر مکعب در شبانه روز و احداث ایستگاه پمپاژ فاضلاب شهرک نبوت با پیشرفت فیزیکی 76 درصد از جمله اقدامات این شرکت در سال گذشته بوده است .
قصمی در پاسخ به پرسش عضو شورای شهر در خصوص چرایی محقق نشدن قرارداد تصفیه و فروش پساب تصفیه خانه بندرعباس،گفت: گرچه از سال 94 سرمایه گذار این طرح انتخاب شده اما قرارداد نهایی تصفیه و فروش پساب عملا در پایان سال 95 امضاء و اجرایی شده است.
** راه اندازی سامانه حذف بوی فاضلاب در هرمزگان
مدیر عامل آب و فاضلاب هرمزگان می گوید: برای نخستین بار در کشور سامانه کنترل و حذف بو با گاز ازن با هزینه 2 میلیارد ریال در ایستگاه فاضلاب شماره سه شهر بندرعباس نصب و راه اندازی شد.
امین قصمی افزود: طرح پایلوت حذف بو به روش ازن زنی با هدف از بین بردن بوهای نامطبوع در ایستگاه های پمپاژ فاضلاب راه اندازی شده که در این روش هوای دارای گازهای بدبو در اطراف ایستگاه و خروجی شبکه فاضلاب به کمتر از 2 ppm (واحد در میلیون) می رسد.
وی بیان داشت: ازن زنی یک روش موثر گند زدایی و اکسیداسیون کار آمد است که در تاسیسات فاضلاب به خصوص تاسیساتی که در مجاورت مناطق مسکونی و مکان های عمومی واقع شده اند ، جهت رفع بوی نامطبوع هوا مورد استفاده قرار می گیرد.
مدیرعامل آب و فاضلاب استان هرمزگان اظهار کرد: در این روش به کمک ژنراتورهای تولید ازن از هوای محیط ، گاز ازن بدست آمده که در نتیجه ترکیب آن با آب و انتشار آن به صورت مه پاشی در هوای دارای بو، عمل حذف بو انجام می گیرد.
قصمی گفت: نازل های مه پاش تزریق مخلوط آب و ازن درتمام بخش های تولید بو در ایستگاه فاضلاب شامل کانال ورودی فاضلاب ، حوضچه جمع آوری فاضلاب و کانال خروجی فاضلاب (بخش عمده تولید بو) نصب شده است تا سامانه یاد شده با بالاترین راندمان حذف گازهای متصاعد شده بد بو در حال کار باشد.
وی یاد آور شد: در حال حاضر جهت تکمیل طرح حذف بو، آنالیزورهای سنجش گاز جهت تعیین میزان گاز تولیدی در ساعت مختلف روز به منظور راه اندازی اتوماتیک سامانه یاد شده و هوشمند سازی میزان ازن تزریقی در حال نصب و راه اندازی است.
این مسئول اضافه کرد: پیش از اجرای این طرح پایلوت ، تنها سامانه بیولوژیکی حذف بو در لیفت یک فاضلاب (واقع در گلشهر جنوبی) بود که با تایید نهایی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، سامانه حذف بو با گاز ازن در سایر ایستگاه های فاضلاب و تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس نیز راه اندازی خواهد شد.
** پیشگیری از ورود پساب فاضلاب به دریا یک مطالبه عمومی
جلوگیری از ورود پساب فاضلاب به دریا در بندرعباس یک مطالبه عمومی است و باید هرچه سریع تر راهکار مناسبی برای حل این مشکل، اتخاذ شود.
تصفیه و استفاده از پساب فاضلاب در آبیاری فضای سبز همواره از راهکارهای مطرح در این خصوص بوده و در خصوص اجرای این راهکارها باید کارگروهی تشکیل و بررسی های لازم را انجام دهد تا چاره اندیشی و اقدام شود.
مرگ مرجانها ، عروس های دریا ، پدیده کشند قرمز و دهها موارد آلودگی اعم نفتی وغیر نفتی حاکی از سرازیر شدن فاضلاب خام به دریا بوده که باز این چرخه دوباره به خود ما انسانها که هر روز و هر دقیقه وثانیه این محیط را آلوده می کنیم بر می گردد .
ضرورت حل مشکل ورود فاضلاب به دریا در تصمیم گیری های مسئولان باید به اجماع دست یافته و هر یک از سازمان ها اعم از شهرداری، آب و فاضلاب و آب منطقه ای در رفع آن می توانند نقش داشته باشند.
6048/7408
گزارش: خلیل تنیده * انتشار دهنده: محمد جهانگیریان
کیانوش جهانبخش پیش از این اقدام گفته بود: سرازیر شدن فاضلاب به دریا و بی توجهی مسئولان نسبت به این فاجعه زیست محیطی غیرقابل تحمل است.
این عضو شورای شهر بندرعباس بیان کرد که دریا هدیه خداوندی است و سال ها مایه برکت زندگی ساحل نشینان بوده است اما اکنون با آلودگی فاضلاب مواجه و به یک تهدید جدی تبدیل شده است.
قصه پرغضه سرازیر شدن فاضلاب به دریا همواره از سوی دوستداران محیط زیست مورد اعتراض بوده ولی اقدام جدی برای کاهش این معضل صورت نگرفته است.
این درحالی است که جایگاه دریا به قدری نزد مردم این منطقه محترم بوده که در اصطلاح آن را «خواهر» می نامند.
موضوع ورود فاضلاب به دریا در شهر بندرعباس سال هاست که مورد اعتراض اداره کل حفاظت محیط زیست استان و فعالان و دوستداران محیط زیست و نهادهایی مانند شورای شهر و رسانه هاست که تاکنون این تلاش ها و اعتراض ها بی نتیجه بوده است.
«خورها» از گذشته های دور برای هدایت سیلاب از بالا دست به پایین دست با یک شیب ملایم با سنگ و سیمان ساخته شده و در فصل زمستان که بارندگی می شود، آب از مسیر خورها به دریا می ریزد و گاه هر چه سیلاب با خود آورده سراریز دریا می کند.
در طول سالهای گذشته این خورها باز سازی و به عبارتی مرمت و زیبا سازی شده و طرح هایی از قبیل استفاده از آن برای تردد و تفریح بصورت نیمه کاره به اجرا درآمده ولی تکمیل نشده و امروز زیر پل های این خورها پاتوق معتادان و ولگردهای خیابانی شده است.
هفت خوربزرگ بندرعباس شامل گور سوزان ، شاه حسینی ، شیلات، سنگ کن ، گلزار شهدا ،حسین آباد، دوهزار و کپشکن وجو دارد که پل های عریض بر روی آنها احداث شده است.
با وجود اینکه طرح فاضلاب در شهر بندرعباس اجرا شده باز هنوز برخی خانه ها آب های سطحی و حتی فاضلاب آنها به سمت این خورها هدایت می شود و سرریز تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس بصورت جریان دائمی همراه با انواع و اقسام زباله بویژه مواد پلاستیکی ، آهنی ، زباله های عفونی و سرسرنگ های معتادان و غیره از طریق همین خورها به دریا می ریزد که صحنه نازیبا برای شهر ایجاد کرده است.
بوی تعفن وگنداب از یک سو ، حضور معتادان و با انواع و اقسام بیماری ها بدلیل مصرف مواد مخدر اعم سنتی و صنعتی و جا گذاشتن سرنگ های آلوده خطر زیست محیط وآلودگی دریا را دوچندان می کند.
موضوع ورود فاضلاب به دریا در شهر بندرعباس سال هاست با اعتراض اداره کل حفاظت محیط زیست استان، دوستداران محیط زیست و نهادهایی مانند شورای شهر و رسانه ها روبرو شده که تاکنون این تلاش ها واعتراض ها نتیجه چندانی نداشته است و امید است با ورود استاندار جدید هرمزگان این موضوع هر چه زودتر مرتفع شود.
بر پایه اعلام اداره کل محیط زیست استان هرمزگان ، سالانه بیش از 87 میلیون و 801 هزار و 248 مترمکعب فاضلاب شهری و خانگی در استان هرمزگان تولید می شود که از این میزان 25 و نیم درصد آن تصفیه می شود.
بسیاری از شهروندان بندرعباس وقتی صحنه های از ورود فاضلاب خام و زباله را از دهانه خورها به دریا می بینند، به اکراه ماهی و میگو خریداری می کنند و به شدت از این وضعیت گلایه دارند که چرا این وضعیت ساماندهی نمی شود.
** تاکید استاندار هرمزگان بر ساماندهی خورهای شهر بندرعباس
استاندارهرمزگان گفت: خورهای شهر بندرعباس علاوه بر ساماندهی باید هرچه زودتر برای فعالیت های تفریحی آماده شود.
فریدون همتی در نشست اخیر با شهردار و اعضای شورای شهر بندرعباس افزود: برای بهره برداری از خورها به عنوان یک ظرفیت گردشگری، ابتدا باید فاضلاب را از خورها خارج و آب دریا را در آن ها جاری کرد.
همتی با تاکید بر اینکه نباید اجازه دهیم بیشتر از این ساحل بندرعباس آسیب ببیند، افزود: شهرداری باید نظارت دقیقی داشته باشد و از ساحل شهر بندرعباس صیانت کند و اجازه تصرف و ساخت وسازهای غیرمجاز در محدوده ساحل را ندهد.
وی با تاکید بر اینکه شهر ساحلی بندرعباس باید از وضعیت موجود به نقطه مطلوب برسد، تصریح کرد: مسائلی همچون بافت فرسوده ،سکونتگاه های غیررسمی، حمل و نقل، مسکن مهر، خورها، ورود فاضلاب به دریا وفضای سبز ازمشکلات شهر بندرعباس است که اگر چند مورد از این مشکلات با تلاش مشترک دستگاه‌ها رفع شود ، مردم متفاوت تر از گذشته و به شکل بهتری در رفع سایر مشکلات مشارکت خواهند کرد.
** احتمال بازگشت شکوفایی جلبکی با تداوم سرازیر شدن فاضلاب به دریا
حجم بالایی از فاضلاب و زباله ها بویژه زباله های مثل پلاستیک و آهن و عفونی که از خورها به دریا می رود بطور مستقیم بر روی آبزیان و حتی آب دریا اثر می گذارد و ضمن سیار بودن مواد پلاستیکی بر روی آب، موجودات دریایی به خیال اینکه طعمه است می خورند و دچار خفگی و از بین رفتن می شوند.
شکوفایی جلبکی یک پدیده دریایی است که بر اثر ازدیاد جمعیتی انفجارگونه گروهی از جلبک‌ها اتفاق می‌افتد و مقدار معمول آن حدود 2000 عدد در لیتر است که به علت تغییر رنگ آب دریا به رنگ سرخ یا مایل به سرخ آن را کشند قرمزمی گویند.
دو عامل اصلی در افزایش این جلبک‌ها که به فیتوپلانکتون‌ها معروف هستند موثرند که شامل افزایش دما و مواد مغذی به ویژه مواد فسفردار و نیترات است.
تخلیه پساب‌های صنعتی و خانگی و کودهای شیمیایی که مملو از موادی چون نیترات ها و فسفات ها هستند در دریا موجب فراهم شدن غذای زیاد برای فیتوپلانکتون‌ها و ازدیاد آنی جمعیت آنها می‌شود. تناوب تابش ابر- آفتاب و بارندگی کمک به سزایی در رشد این موجودات می‌کند و وزش طوفان و گردوغبار از طرف بیابان‌ها نیز باعث فراهم شدن ذرات آهن‌دار می‌شود.
بعضی از این فیتوپلانکتون‌ها از خود سم ترشح می کنند یا باعث فزونی اکسیژن با تک اتم می‌شود که باعث تخریب آبشش ماهی‌ها می‌شود و یا با مرگ این فیتوپلانکتون‌ها ، باکتری‌های تجزیه کننده بقایای مرده این فیتوپلانکتون‌ها اکسیژن محلول آب را مصرف می‌کنند و در نتیجه ماهی‌ها و دیگر آبزیان منطقه دچار حالت خفگی و کمبود شدید اکسیژن شده و در نهایت منجر به مرگ آنها می‌شود.
درسالهای اخیر پدیده کشند قرمز در خلیج فارس و دریای عمان خساراتی به ماهیگیران زده است، یکی از این موارد در خرداد سال 94 در ساحل بندرعباس روی داد که بنابر اظهار مسئولان علمی و اجرایی ، تراکم سلولهای عامل پدیده کشند قرمز به 2 هزار سلول در هر لیتر رسید و موجب مرگ و میر جمعی آبزیان در ساحل بندرعباس شد.
معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست هرمزگان دراین زمینه می گوید: پدیده شکوفایی جلبکی در شهریور ماه امسال ساحل بندرعباس ، هم اکنون برطرف شده اما احتمال برگشت و مشاهده آن در فصل پاییز و زمستان وجود دارد.
حبیب مسیح افزود: عوامل طبیعی و انسانی از جمله ورود فاضلاب از طریق کانال های ایجاد شده توسط شهرداری بندرعباس و پساب تصفیه خانه های شرکت آب و فاضلاب شهری، ضمن افزایش آلودگی آب دریا، محیط مناسب برای شکوفایی جلبکی را فراهم می کند.
وی ادامه داد: 22 نقطه در نوار ساحلی بندرعباس به عنوان کانون های آلایندگی دریا شناسایی شده که در 11 نقطه ورود عمده پساب و فاضلاب وجود دارد.
معاون حفاظت محیط زیست هرمزگان یاد آور شد: بیشترین سهم آلودگی مربوط به شرکت آب و فاضلاب شهری است که بنا بر اظهار این شرکت، 70 درصد فاضلاب را جمع آوری می کند.
مسیح در پاسخ به پرسش ایرنا درباره صدور مجوز احداث آب شیرین کن برای صنایع توسط محیط زیست که مانع از خرید پساب توسط صنایع می شود گفت: با وجود قرارداد های قبلی، هنوز زیرساخت و امکان تحویل پساب تصفیه شده به صنایع فراهم نشده است.
وی خاطرنشان کرد: اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان گزارش های کامل از وضعیت آلاینده های خلیج فارس در محدوده آب های استان را به به مراجع و نهادهای مرتبط اعلام و ارسال کرده است.
به گفته وی لازم است وزارت نیرو به موضوع پساب و فاضلاب بندرعباس ورود کرده و با اختصاص اعتبار کافی، برای همیشه این مساله را حل کند.
**پاکسازی افزون بریک میلیون مترمربع از کانال ها و خورهای شهر بندرعباس
یکی از وظایف اصلی شهرداری ها نظافت، پاکسازی و زیباسازی شهر و برخورد با آلوده کنندگان محیط زیست اعم از بخش خصوصی و دولتی بوده که شهر به عنوان یک موجود زنده باید سرپا نگه داشته شود.
خورها که در گذشته به عنوان آبراه و محل انتقال سیلاب بوده امروز به زباله دانی وتجمع انواع موجود موزی مثل موش، حشرات، پشه و آلودگی زیست محیطی تبدیل شده است به طوریکه خود مردم هم که در کنار این خورها زندگی می کنند و دیده شده زباله های خود را به داخل این کانال ها می ریزند.
شهردار منطقه 2 بندرعباس گفت: افزون بر یک میلیون متر مربع از کانال ها، جوی ها و خورهای سطح شهر امسال لایروبی و پاکسازی شده است.
مهدی رنجبری درهمین زمینه افزود: بسیاری از روان آب ها و آب رو های نامناسب سطح محلات بافت فرسوده با ساخت کانال ها و نصب جدول مناسب بهسازی و پاکسازی شده تا شاهد شرایط مطلوب در سطح محلات و خیابان ها باشیم.
وی بیان داشت: وجود رسوب و گل و لای در بستر خورها از مشکلات اصلی بحث پاکسازی و لایروبی آنهاست و با استفاده از ماشین آلاتی که در اختیار داریم و همچنین با وجود نیروی انسانی که در این مجموعه در شرایط آب و هوای طاقت فرسا تلاش می کنند، اقدام به پاکسازی خورها می کنیم.
شهردار منطقه 2 بندرعباس اظهار کرد: یکی از وظایف شهرداری، بحث تنظیف و پاکسازی سطح شهر است و نظافت و لایروبی کانال ها، جوی ها و خورها با توجه به رهاسازی پسماندها و فاضلاب در آنها و بوجود آمدن شرایط غیر بهداشتی، یکی از مهم ترین فعالیت هایی این مجموعه محسوب می‌شود.
**مشکل زیست محیطی تخلیه پساب فاضلاب بندرعباس به دریا رفع شود
سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری استان هرمزگان گفت: شرکت آب و فاضلاب استان باید هر چه سریع تر نسبت به رفع مشکل زیست محیطی پیش آمده در تخلیه پساب فاضلاب به دریا در شهر بندرعباس اقدام کند.
رضا مدرس در همین زمینه افزود: شرکت آب و فاضلاب هرمزگان اعلام کرده که پساب خروجی تصفیه خانه فاضلاب مطابق با استانداردهای محیط زیست است که برای روشن شدن این موضوع به مدت 10 روز مهلت دارند که پایش مشترک با اداره کل محیط زیست انجام دهند.
وی بیان داشت: شرکت آب و فاضلاب هرمزگان باید وضعیت تخلیه پساب تصفیه خانه فاضلاب در خروجی گورسوزان بندرعباس به عمق دریا را طبق استانداردهای زیست محیطی مطالعه کند و برنامه زمان بندی اجرای پروژه را به شورای حفاظت از منابع آب این استان ارائه دهد.
وی همچنین در خصوص سامانه «حذف بو» در ایستگاه های بالابر بر سطح شهر نیز بیان داشت: با توجه به بوی نامطبوع فاضلاب در محدوده ایستگاه ها هر چه سریع تر این سامانه راه اندازی شده و معضل اجتماعی پیش آمده برطرف شود.
مدرس یاد آور شد: در پی دستور استاندار هرمزگان، پساب جمع آوری شده منطقه غرب بندرعباس تا زمان بهره برداری از سیستم تصفیه فاضلاب شهرک های غرب، به خط فاضلاب شهر متصل و از ورود فاضلاب به دریا جلوگیری می شود.
سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان اظهارداشت: این اقدام در بازدید میدانی از وضعیت دفع فاضلاب شهر بندرعباس و نشستی که به همراه مدیران دستگاه های متولی از جمله اداره کل مدیریت بحران استانداری ، شرکت آب و فاضلاب ، اداره کل محیط زیست ، فرماندار و شهردار بندرعباس انجام و تصمیماتی در این خصوص گرفته شد.
مدرس تصریح کرد: در این راستا مقرر شد شرکت آب و فاضلاب هرمزگان 200 لیتر برثانیه از پساب ورودی به دریا در خور گورسوزان جهت استفاده در آبیاری فضای سبز شهر بندرعباس تحویل شهرداری دهد که این امر در مرحله انتخاب پیمانکار است.
به گفته وی ، همچنین شرکت آب و فاضلاب استان متعهد شد مطالعه لازم برای اتصال فاضلاب شهرک های غرب بندرعباس به شبکه فاضلاب شهری بندرعباس را با سرعت بیشتری انجام دهد.
مدرس یاد آورشد: پس از پایان مطالعه ظرف مدت 15 روز اقدام لازم جهت اتصال شبکه فاضلاب شهرک ها به شبکه فاضلاب شهری بندرعباس را انجام دهد.
**اجرای طرح فاضلاب در بافت های فرسوده بندرعباس نیازمند بازسازی بافت شهری است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب هرمزگان گفت: اجرای طرح فاضلاب در بافت های فرسوده بندرعباس نیازمند اصلاح و بازسازی بافت شهری است و علاوه بر آبفا دیگر سازمان های مرتبط نیز باید خود را موظف بدانند.
امین قصمی بیان داشت: جمع آوری روان آب های سطحی که در برخی مناطق به گنداب با بار آلودگی بسیار بالاتر از فاضلاب تبدیل شده، به عهده آبفا نیست بلکه مسئولیت هدایت روان آب ها به عهده ارگان دیگری است.
وی ادامه داد: شرکت آب و فاضلاب استان تنها متولی حفظ محیط زیست نیست و اگر به دنبال ارگان مقصر باشیم، مشکل فاضلاب رفع نخواهد شد و تنها راه حل این مشکل، همکاری و دغدغه مند بودن همه سازمان های ذیربط است.
قصمی اظهار کرد: در شهر بندرعباس 750 کیلومتر شبکه فاضلاب کار شده اما هر کسی براساس سلیقه و تشخیص خود با شبکه و منحول های فاضلاب (درب های فلزی) رفتار می کند و به عنوان مثال تمامی تانکر های تخلیه فاضلاب های خانگی و غیر خانگی به راحتی فاضلاب خود را از طریق منحول ها وارد شبکه نموده و خسارت های سنگینی به شبکه فاضلاب وارد می کنند.
وی با بیان این که برای رفع مشکل فاضلاب بندرعباس، ما خود را موظف می دانیم، تصریح کرد: در حال حاضر 79 درصد از جمعیت شهر بندرعباس از شبکه جمع آوری و تصفیه فاضلاب بهره مندند که حجم فاضلاب جمع آوری شده بیش از 53 هزار متر مکعب در شبانه روز است.
مدیرعامل آبفا هرمزگان خاطرنشان کرد: ایجاد تاسیسات فاضلاب شهر بندرعباس با اعتبار هزینه شده بیش از 149 هزار میلیارد ریال از جمله پروژه های در دست اجراست که تکمیل آن 4 هزار و 650میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.
وی ادامه داد: اجرای 15 کیلومتر شبکه جمع آوری فاضلاب، اصلاح و بازسازی تصفیه خانه فاضلاب بندرعباس با ظرفیت 72 هزار متر مکعب در شبانه روز و احداث ایستگاه پمپاژ فاضلاب شهرک نبوت با پیشرفت فیزیکی 76 درصد از جمله اقدامات این شرکت در سال گذشته بوده است .
قصمی در پاسخ به پرسش عضو شورای شهر در خصوص چرایی محقق نشدن قرارداد تصفیه و فروش پساب تصفیه خانه بندرعباس،گفت: گرچه از سال 94 سرمایه گذار این طرح انتخاب شده اما قرارداد نهایی تصفیه و فروش پساب عملا در پایان سال 95 امضاء و اجرایی شده است.
** راه اندازی سامانه حذف بوی فاضلاب در هرمزگان
مدیر عامل آب و فاضلاب هرمزگان می گوید: برای نخستین بار در کشور سامانه کنترل و حذف بو با گاز ازن با هزینه 2 میلیارد ریال در ایستگاه فاضلاب شماره سه شهر بندرعباس نصب و راه اندازی شد.
امین قصمی افزود: طرح پایلوت حذف بو به روش ازن زنی با هدف از بین بردن بوهای نامطبوع در ایستگاه های پمپاژ فاضلاب راه اندازی شده که در این روش هوای دارای گازهای بدبو در اطراف ایستگاه و خروجی شبکه فاضلاب به کمتر از 2 ppm (واحد در میلیون) می رسد.
وی بیان داشت: ازن زنی یک روش موثر گند زدایی و اکسیداسیون کار آمد است که در تاسیسات فاضلاب به خصوص تاسیساتی که در مجاورت مناطق مسکونی و مکان های عمومی واقع شده اند ، جهت رفع بوی نامطبوع هوا مورد استفاده قرار می گیرد.
مدیرعامل آب و فاضلاب استان هرمزگان اظهار کرد: در این روش به کمک ژنراتورهای تولید ازن از هوای محیط ، گاز ازن بدست آمده که در نتیجه ترکیب آن با آب و انتشار آن به صورت مه پاشی در هوای دارای بو، عمل حذف بو انجام می گیرد.
قصمی گفت: نازل های مه پاش تزریق مخلوط آب و ازن درتمام بخش های تولید بو در ایستگاه فاضلاب شامل کانال ورودی فاضلاب ، حوضچه جمع آوری فاضلاب و کانال خروجی فاضلاب (بخش عمده تولید بو) نصب شده است تا سامانه یاد شده با بالاترین راندمان حذف گازهای متصاعد شده بد بو در حال کار باشد.
وی یاد آور شد: در حال حاضر جهت تکمیل طرح حذف بو، آنالیزورهای سنجش گاز جهت تعیین میزان گاز تولیدی در ساعت مختلف روز به منظور راه اندازی اتوماتیک سامانه یاد شده و هوشمند سازی میزان ازن تزریقی در حال نصب و راه اندازی است.
این مسئول اضافه کرد: پیش از اجرای این طرح پایلوت ، تنها سامانه بیولوژیکی حذف بو در لیفت یک فاضلاب (واقع در گلشهر جنوبی) بود که با تایید نهایی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، سامانه حذف بو با گاز ازن در سایر ایستگاه های فاضلاب و تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس نیز راه اندازی خواهد شد.
** پیشگیری از ورود پساب فاضلاب به دریا یک مطالبه عمومی
جلوگیری از ورود پساب فاضلاب به دریا در بندرعباس یک مطالبه عمومی است و باید هرچه سریع تر راهکار مناسبی برای حل این مشکل، اتخاذ شود.
تصفیه و استفاده از پساب فاضلاب در آبیاری فضای سبز همواره از راهکارهای مطرح در این خصوص بوده و در خصوص اجرای این راهکارها باید کارگروهی تشکیل و بررسی های لازم را انجام دهد تا چاره اندیشی و اقدام شود.
مرگ مرجانها ، عروس های دریا ، پدیده کشند قرمز و دهها موارد آلودگی اعم نفتی وغیر نفتی حاکی از سرازیر شدن فاضلاب خام به دریا بوده که باز این چرخه دوباره به خود ما انسانها که هر روز و هر دقیقه وثانیه این محیط را آلوده می کنیم بر می گردد .
ضرورت حل مشکل ورود فاضلاب به دریا در تصمیم گیری های مسئولان باید به اجماع دست یافته و هر یک از سازمان ها اعم از شهرداری، آب و فاضلاب و آب منطقه ای در رفع آن می توانند نقش داشته باشند.
6048/7408
گزارش: خلیل تنیده * انتشار دهنده: محمد جهانگیریان
