۱۸۰ درجه اختلاف دو روايت از يك توافق

اوین نامه ی کیهان 24 تیر -94
۱۸۰ درجه اختلاف دو روايت از يك توافق
گزارش خبري تحليلي  اوین نامه ی كيهان از سند وين
هنوز یک روز از توافق هسته ای نگذشته است  و برگزاری جشن های خیابانی در شهرها ادامه دارد. همچنین خنده ها از لبان خامنه ای و روحانی دردیدار اعضای دولت جمع نشده است که خامنه ای تشکرو قدرداتی از تیم مذاکره کننده ی دولت روحانی کرد که مچ گیری وبرجسته کردن تناقض 180 درجه ای بین دو روایت از یک توافق را سربازجو شریعت نداری دراوین نامه ی کیهان بازتاب داده است.تازه این درباغ است
ديروز(سه شنبه) پس از ٢٨ روز مذاکره فشرده در وين،نگارش برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) پايان يافت و بيانيه اي رسمي از سوي «محمد جواد ظريف» وزير امور خارجه ايران و فدريکا موگريني هماهنگ کننده مذاکرات 1+5 قرائت شد که از دستيابي به توافق نهايي حکايت مي کرد.
        
سرويس سياسي- سوم آذر 1392 ايران و 1+5 به توافقي موقت موسوم به توافق ژنو يا همان «برنامه اقدام مشترک» دست يافتند. اين توافق 6 ماهه تقريبا تمام برگ برنده هاي برنامه هسته اي ايران را گرفته و در مقابل وعده و وعيدهاي مبهم و اندکي را ارائه مي کرد. توافق ژنو با هياهو و جنجال عجيب و غربي در داخل کشور مواجه شد. برخي آن را فتح الفتوح ناميدند و عده اي ديگر آن را توافقي تاريخي اما گذر زمان و فرونشستن هيجانات کاذب نشان داد، توافق ژنو چيزي جز يک کلاهبرداري نبوده است. طرف مقابل از امتيازات آن بطور کامل و حتي بيشتر بهره برداري کرد و به اندک تعهدات خود نيز عمل نکرد و در اين ميان به جاي آنکه فرياد اين عهدشکني بر سر آمريکايي ها کشيده شود، منتقدان دلسوز داخلي بي سواد و بي شناسنامه خوانده شده و به جهنم حواله داده شدند!
    
پس از تمديدهاي مکرر و داستان تفاهم لوزان، ديروز دو طرف بالاخره پس از طولاني ترين مذاکرات سياسي معاصر، به جمع بندي نهايي رسيدند. اگر چه بررسي بيش از150 صفحه توافق و ضمائم آن کاري زمان بر و حساس است اما شواهد اوليه حاکي از قابل تامل بودن توافق مذکور است. توافقي که مقايسه آن با خطوط قرمز هسته اي، نتايج اميدوار کننده اي به دست نمي دهد. اگر چه ظريف نيز در اظهار نظري گفته است اين سقف آنچه مي خواستيم نيست اما به نظر مي رسد فاصله اين توافق با کف خواسته هاي ما نيز بسيار زياد و غيرقابل گذشت است. 
    
ظهر ديروز رسانه هاي داخلي متني را از قول وزارت امور خارجه کشورمان منتشر کردند که به نوعي مي توان آن را فکت شيت ايراني توافق دانست. محتواي اين متن چنان بود که گويا تمام خطوط قرمز هسته اي کشورمان رعايت شده و توافقي برد-باخت به نفع ايران شکل گرفته است! اما انتشار متن اصلي نشان داد واقعيت هاي موجود چيز ديگري است که از جمله مي توان به موارد زير اشاره کرد:
    -
رفع تحريم ها يکباره نبوده و تدريجي است.
    -
تحريم ها لغو نشده بلکه تعليق مي شوند و لغو تحريم ها 8 سال بعد اتفاق خواهد افتاد.
    -
رفع تحريم ها به نظر آژانس و حل موضوع ابعاد نظامي احتمالي منوط شده است.
    -
برخلاف برخي ادعاها، پرونده هسته اي ايران حداقل تا 10 سال ديگر در شوراي امنيت باقي خواهد ماند و پس از آن با شروطي خارج مي شود. اين در حالي است که در فکت شيت وزارت خارجه آمده است؛ «با صدور قطعنامه جديد ذيل ماده 25 منشور ملل متحد، ضمن اشاره به ماده 41 منشور صرفاً در بندهاي مربوط به لغو تحريم هاي گذشته، تحول ماهوي در نحوه برخورد شوراي امنيت با ايران ايجاد خواهد شد
    -
محدوديت غني سازي بيش از 5/3 درصد 15 ساله خواهد بود.
    -
برخلاف فکت شيت وزارت خارجه مبني بر اينکه «همه تاسيسات و مراکز هسته اي ايران به کار خود ادامه خواهند داد. بر خلاف خواسته هاي اوليه طرف مقابل، هيچ کدام نه برچيده مي شوند نه تعطيل»، براي 15 سال در فردو هيچگونه غني سازي انجام نخواهد گرفت.
    -
راه براي بازرسي از مراکز نظامي کشور به نوعي باز گذاشته شده است.
    
موارد فوق تنها چند مورد از نتايج توافق ديروز است که بدون شک گذر زمان و بررسي دقيق تر متن اصلي، تصويري روشن تر از آن ارائه خواهد کرد. 
    
اختلاف روايت و برداشت ها از توافق وين در همان اولين ساعات اعلام آن آغاز شد. روساي جمهور ايران و آمريکا در نطق هاي تلويزيوني خود هر کدام به مواردي خاص و قابل تامل اشاره کردند که در برخي موارد متناقض به نظر مي رسيد. نحوه و زمان رفع تحريم ها عليه کشورمان، مهم ترين محور اين اختلاف بود.
    
البته آنچه گفته شد نافي زحمات صادقانه و تلاش شبانه روزي تيم مومن و شجاع مذاکره کننده کشورمان نيست و بايد به دور از فضاهاي احساسي و هيجاني، با معيارهاي منطقي و کارشناسي به قضاوت درباره داده ها و ستانده هاي توافق وين پرداخت.
    
    
بيانيه مشترک 
    
ظريف - موگريني
    
روز گذشته(سه شنبه) «محمدجواد ظريف» و «فدريکا موگريني» با حضور در مرکز رسانه اي اتريش بيانيه مشترکي را قرائت کردند.
    
در بخشي از بيانيه مشترک آمده است: به يمن تعامل سازنده همه طرف ها و تعهد و توانايي هيات هايمان، ما با موفقيت مذاکرات را به انجام رسانده و اختلافي را که بيش از 10 سال به درازا کشيده بود، حل و فصل کرديم.
    
در بخش ديگري از بيانيه فوق آمده است: در وين گرد هم آمديم تا متن «برنامه جامع اقدام مشترک» را بر مبناي مولفه هاي اساسي که در تاريخ 13 فروردين ماه در لوزان سوئيس مورد موافقت واقع شد، مذاکره کنيم.
    
گروه 1+5 و جمهوري اسلامي ايران از اين «برنامه جامع اقدام مشترک» تاريخي که ماهيت منحصراً صلح آميز برنامه هسته اي ايران را تضمين کرده و نشانگر تغيير بنيادين در رويکرد آنها نسبت به اين موضوع مي باشد، استقبال مي کنند.
    
برنامه جامع اقدام مشترک، مشتمل بر يک متن اصلي و 5 پيوست فني در مورد موضوعات هسته اي، تحريم ها، همکاري در زمينه انرژي هسته اي صلح آميز، تاسيس کميسيون مشترک و برنامه اجرايي مي باشد. اين اسناد با ذکر جزئيات و بسيار دقيق و پيچيده هستند بنابراين نمي توان خلاصه کاملي از آنها در اينجا ارائه کرد.
    
ما مي دانيم که اين توافق مورد موشکافي و تامل ژرف قرار خواهد گرفت، اما آنچه که ما امروز اعلام مي کنيم تنها يک توافق نيست، بلکه يک توافق خوب است. توافقي خوب براي همه طرف ها و براي کل جامعه بين الملل.
    
به گزارش خبرگزاري ها، وزارت خارجه ايران دقايقي پس از توافق، متني حاوي جمع بندي موضوعات توافق شده را منتشر کرد. ساعاتي پس از اعلام توافق نيز متن انگليسي برنامه جامع اقدام مشترک در بيش از 150 صفحه منتشر شد.
         
کاهش تحريم ها به شرط انجام تعهدات ايران
     «
جان کري» وزير خارجه آمريکا، ساعاتي پس از اعلام توافق هسته اي در کنفرانس خبري گفت: ايران راکتورهاي آب سنگين را به مدت دستکم 15 سال نخواهد ساخت.
    
کري افزود: بازرسان به تمام نقاط دسترسي خواهند داشت.
    
وي در ادامه گفت: کاهش تحريم هاي ايران زماني شروع خواهد شد که به تعهدات خود عمل کند. اعتماد يک شبه اتفاق نمي افتد.
    
وزير خارجه آمريکا تاکيد کرد: کاهش تحريم ها به صورت مرحله اي اجرا خواهد شد.
    
کري تصريح کرد: اين توافق خوبي است که ما به دنبال آن بوديم.
    
وي در ادامه گفت: ايران موافقت کرده است که براي مدت 15 سال در فردو غني سازي نداشته باشد.
    
وزير امور خارجه آمريکا افزود: در تاسيسات نطنز نيز به مدت 15 سال فقط غني سازي 3/6 درصد و به مدت 10 سال فقط سانتريفيوژهاي نسل اول فعاليت خواهند داشت.
    
کري تصريح کرد: ايران بدون اين توافق مي تواند ظرفيت غني سازي خود را دوبرابر کند.
    
وي در ادامه گفت: توافق کنوني با ايران مي تواند در مقايسه با هرگونه جايگزين واقع گرايانه ديگري، محدوديت هاي بيشتري را براي برنامه هسته اي ايران پديد آورد.
    
وزير خارجه آمريکا مدعي شد: مشکل ما هيچ وقت با مردم ايران نبوده است و درد و رنج هايي که مردم ايران در نتيجه تحريم ها متحمل مي شوند را درک مي کنيم اما توافق بر پايه اعتماد نيست بلکه بر پايه راستي آزمايي است.
    
کري افزود: توافق ايران و آژانس براي پاسخ دادن به مسئله ابعاد احتمالي نظامي، تهران را ملزم مي کند که ظرف سه ماه به سوالات درباره پي ام دي پاسخ دهد و اين براي کاهش تحريم ها ضروري و بنيادين است.
    
وي در ادامه با لحني تهديدآميز گفت: اگر توافق هسته اي نقض شود، تحريم هاي آمريکا، اتحاديه اروپا و سازمان ملل به جاي اوليه خود باز مي گردد.
    
وزير خارجه آمريکا در ادامه گفت: اوباما از همان روز اول که به رياست جمهوري آمريکا منصوب شد، متعهد شد که ايران هرگز نمي تواند به سلاح هسته اي دست پيدا کند.
    
۵+۱ بر نحوه استفاده ايران از منابع حاصل از توافق نظارت مي کند
    
رويترز در گزارشي نوشت: يک مقام آمريکايي پس از پايان مذاکرات هسته اي گفت که ايران به بيش از 100 ميليارد دلار از دارايي هاي بلوکه شده خود در خارج دسترسي خواهد يافت.
    
در ادامه گزارش آمده است: حدود ۱۵۰ميليارد دلار از منابع مالي جمهوري اسلامي ايران در بانک هاي خارجي است که به دليل تحريم هاي سيستم بانکي نتوانسته اين منابع را به داخل منتقل کند.
    
در همين حال،«لوران فابيوس» وزير خارجه فرانسه در اظهاراتي مداخله جويانه گفت: پاريس و گروه 1+5 به دقت بر نحوه استفاده ايران از منابع حاصل از توافق، نظارت خواهد داشت.
    
فابيوس افزود: انتظار مي رود ظرف چند روز آينده قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل درباره توافق هسته اي صادر شود.
    
رويترز در گزارش ديگري نوشت: نتانياهو توافق با ايران را اشتباهي در ابعاد تاريخي توصيف کرده است.
         
راي گيري توافق هسته اي در کنگره آمريکا،شايد شهريورماه 
    
به گزارش فارس، «باب کورکر» رئيس کميته روابط خارجي مجلس سنا گفت: کنگره احتمالاً تا ماه سپتامبر(شهريور) براي راي گيري درباره توافقنامه هسته اي ايران و گروه 1+5 صبر خواهد کرد.
    «
بان کي مون» دبير کل سازمان ملل در بيانيه اي اعلام کرد: سازمان ملل آماده همکاري با همه طرف ها براي اجراي توافق هسته اي است.
        
هاموند: توافق شامل محدوديت ها و بازرسي هاي سرسختانه است
    «
فيليپ هاموند» وزير خارجه انگليس نيز در جمع خبرنگاران گفت: بعداز 10 سال مذاکرات سنگين، توافقي حاصل شد که محدوديت ها و بازرسي هاي سرسختانه اي بر برنامه هسته اي ايران تحميل مي کند.
    
هاموند افزود: اميدواريم و انتظار داريم اين توافق گامي باشد در راستاي تغيير در روابط ايران با همسايگانش در منطقه و جامعه بين المللي.
    
سخنگوي نخست وزير انگليس نيز در واکنش به حصول توافق ميان ايران و گروه 1+5 گفت که اين توافق فرصتي براي ايران است تا از مزاياي اقتصادي آن بهره مند شود به شرطي که به تعهدات خود در اين پروسه متعهد باشد.
    
به گزارش تسنيم،«سوزان رايس» مشاور امنيت ملي کاخ سفيد نيز با اشاره به توافق هسته اي گفت: توافق هسته اي با ايران، توافق بسيار خوبي است.
    «
فرانک والتر اشتاين ماير» وزير خارجه آلمان نيز در جمع خبرنگاران گفت: اين يک روز تاريخي است، ما 35 سال عدم گفتگو و بيش از 12 سال از يک نزاع خطرناک را پشت سر گذاشتيم.
    
اشتاين ماير مدعي شد: توافق هسته اي ايران يک توافق خوب است. به اين طريق ما به صورت قابل اعتماد و براساس راستي آزمايي توسعه سلاح هاي هسته اي از سوي ايران را کنار گذاشتيم.
    
کاخ کرملين نيز در بيانيه اي رسمي که به مناسبت پايان مذاکرات هسته اي در وين منتشر کرده است اعلام کرد: روسيه از توافقي که حاصل شد استقبال مي کند. ما مطمئنيم که جهان امروز نفس راحتي کشيد. ما از پيدا شدن راه حل براساس اصول توقف تدريجي و احترام متقابل که کشور ما قويا از آن حمايت مي کند راضي هستيم.
    
به گزارش فارس،خبرگزاري روسي ريانووستي مدعي شد که هيچ نامي از برداشتن فوري تحريم ها در سند مربوط به توافق نهايي بين ايران و 1+5 آورده نشده است.
    
بنابراين گزارش، برداشتن تحريم ها تنها پس از آن ميسر خواهد بود که مسئله ابعاد نظامي احتمالي برنامه هسته اي ايران حل و فصل شود.
    
در همين حال،خبرگزاري ايتارتاس روسيه نيز به نقل از يک منبع که به نام و هويتش اشاره اي نکرده، ادعا کرد: ايران پذيرفته است که غني سازي اورانيوم بالاي 3/67 درصد را در ۱۵ سال انجام ندهد.
    
اين منبع ناشناس همچنين مدعي شده است که محدوديت ها بر تحقيق و توسعه برنامه هسته اي ايران براي ۸ سال باقي خواهد ماند.