کاسبی دلالان با حربه تردید در بازار مرکبات مازندران

کاسبی دلالان با حربه تردید در بازار مرکبات مازندران      16 آذر- 95
کجا سیاست واسطه گری و  دلال بازی فعال نیست؟
ساری - ایرنا - بازار مرکبات مازندران که با سرما و یخبندان 10 روز پیش آنفلوانزا کرده بود ، هنوز نخستین پیمانه از شربت شفابخش خرید میوه های یخ زده را سرنکشید که دلالان سم تردید را به پیکر نیمه جانش تزریق کرده اند تا باغداران را به ورشکستگی بکشانند .
گزارش خبرنگاران ایرنا حاکیست که به دنبال اعلام خرید پرتقال های یخ زده باغداران مازندران در چند کارخانه کنسانتره و آبمیوه گیری ، دلالان وارد عمل شده و انگ یخ زدگی را بر تمامی محصولات باغ مرکبات استان چسبانده اند تا دسترنج یک ساله آنان را ' بزخر ' کنند .
این شبهه طی چند روز گذشته چنان گسترش یافته که حتی فروش محصولات برداشت شده پیش از برف و یخبندان را هم در خرده فروشی ها با چالش و کاهش شدید قیمت مواجه کرده است .
در حال حاضر بسیاری از مرکبات سالم و عاری از یخ زدگی مازندران تحت الشعاع نوسان قیمت ها قرار گرفته است و این امر سبب شد تا 70 درصد محصول سالم استان نیز که باید تازه خوری و یا انبار شود ، به نوعی در آتش آشفته بازار قیمت ها در حال سوختن است .
**
تولید مازاد ، بلای جان باغداران
بازار مرکبات مازندران پیش از برف و سرمای اخیر هم به خاطر تولید مازاد در سال جاری با چالش عرضه و قیمت مواجه بود و دلالان در همان زمان هم با خالی کردن ته دل باغداران ، برای خودشان کیسه دوخته بودند و این بلای طبیعی اکنون بهترین فرصت را برای سرکیسه کردن تولید کنندگان فراهم کرده است .
مازندران 110 هزار هکتار باغ مرکبات دارد و سازمان جهاد کشاورزی برآورد کرده بود که امسال بیش از 2 میلیون و 500 هزار تن محصول از آنها برداشت شود که این مقدار حدود نیم میلیون تن بیشتر از میانگین سال های پیش است .
در حال حاضر هر کیلو پرتقال تامسون سر درخت کمتر از 500 تومان به فروش می رسد و قیمت در بازار دست فروش ها نیز اکنون 600 تومان و در مغازه ها و فروشگاهها نیز تا یکهزار تومان است .
قیمت نارنگی که پیش از یخبندان برداشت شده و در بازار عرضه می شود هم تحت الشعاع قیمت های پس از یخبندان قرار گرفت . قیمت هرکیلوگرم نارنگی انشو و یافا که پیش از یخبندان 2 هزار تا 2 هزار و 500تومان در مغازه ها عرضه می شد ، اکنون به کمتر از یکهزار و 200 تومان کاهش یافت.
قیمت هرکیلوگرم لیمو ، یکی دیگر از مرکبات پر طرفدار مازندران ، نیز به زیر یکهزار و 200 تومان رسیده است .
**
تقلب در عرضه مرکبات مازندران
بررسی های خبرنگاران ایرنا نشان می دهد که این روزها برخی از واسطه ها و دلالان ، مرکبات سالم مازندران را با مقداری محصول ناسالم و یخ زده ادغام کرده و تلاش دارند تا تردید ناسالم بودن این میوه را نهادینه کنند.
کبری حسنی ، یکی از باغداران شهرستان ساری که با باغ مرکبات تنها ممر درآمد و زندگی خانواده اش است ، به خبرنگار ایرنا گفت که امیدش را به بهبود وضعیت بازار از دست داده است .
وی که تولید امسال باغش را حدود 2 تن برآورد کرد ، افزود : با این که در منطقه ما در جنوب شهر ساری کمترین میزان بارش برف را داشتیم و مرکبات ما سالم مانده ، ولی اکنون قیمت تحت شعاع جو بازار مرکبات ناسالم ، یخ زده و تلخ قرار گرفت.
این باغدار ساروی گفت : هر سال نیمی از محصول را خودم پس از برداشت به صورت مستقیم به چند میوه فروشی داخل شهر تحویل می دهم ، اما اکنون به دلیل مشکلات به وجود آمده پرتقال ها روزانه به فروش نمی رود و یا بر سر قیمت با صاحب مغازه به توافق نمی رسیم.
وی اضافه کرد: امروز علاوه بر اینکه مردم به سالم بودن مرکبات شک کردند ، بر سر قیمت مرکبات نیز با فروشندگان بحث و چانه زنی می کنند.
این بانوی باغدار گفت : پرتقال درجه یک و شیرین تامسون را کیلویی هزار تومان در فروشگاه نمی خرند و می گویند که در بازار های محلی به وفور کمتر از 700 تومان عرضه می کنند ، در حالی که پرتقال های باغ ما سالم است و از سوی دیگر هزینه تولید و برداشت مرکبات امسال برای باغداران بیشتر از هزار تومان آب خورده است.
عباس تقی نیا یک باغدار بابلی هم به خرید تضمینی مرکبات درجه 3 از سوی دولت اشاره کرد و گفت: اگر عرضه مرکبات درجه 3 یخ زده به درستی برای عرضه به کارخانه آبمیوه گیری مدیریت و هدایت شود، بیشتر مرکبات که باید تازه خوری شود، بدون وجود شبهه در مصرف و با قیمت مناسب برای تولید کنندگان و مصرف کنندگان عرضه می شود.
وی افزود : قیمت 550 تومان برای خرید مرکبات درجه 3 مناسب است ، ولی مشکل اینجاست که در حال حاضر پرتقال سالم به خاطر ایجاد شبهه در بازار به همین قیمت خریداری می شود .
در پی برف سنگین و یخبندان 2 هفته گذشته ، دولت تدبیر و امید دستور خرید پرتقال در حال فاسد شدن باغداران استان مازندران را صادر کرد و شرکت تعاونی کشاورزی باغداری کوثر رامسر وابسته به شرکت تعاونی روستائی مازندران هر کیلوگرم پرتقال درجه 3 باغداران را که قابل مصرف برای تازه خوری نیست ، پنج هزار و 500 ریال خریداری می کند.
**
خوردن ، تنها راه تشخیص سالم بودن مرکبات
کارشناس مرکبات سازمان جهاد کشاورزی مازندران تنها راه تشخیص و شناسایی پرتقال های یخ زده و تلخ شده را از پرتقال های سالم ، خوردن آن دانست و گفت : بدون خوردن ، از ظاهر میوه قادر به تشخیص سالم بودن آن نخواهیم شد.
هادی ایزدی افزود : یخ زدگی و تلخی مرکبات درقسمت ناف و هسته مرکزی میوه شروع می شود و به ظاهر نیز میوه سالم است .
وی با بیان اینکه در حال حاضر در بازار مرکبات مازندران ، تر و خشک در حال سوختن است ، گفت : البته تدبیر دولت با آغاز خرید مرکبات درجه 3 ، مشکل را برطرف می کند اما واسطه ها و دلالان همواره بر مشکلات نابسامانی بازار و نوسانات قیمت ها می افزایند.
این کارشناس مرکبات افزود : بررسی ها نشان می دهد تا 30 درصد مرکبات استان قابلیت نگهداری در انبارهای فنی را دارند و باغداران عجله ای برای عرضه محصولشان نکنند.
**
لزوم تحویل مرکبات درجه 3 به کارخانه آبمیوه گیری
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران هم در گفت و گو با ایرنا به خرید مرکبات درجه 3 در کارخانه آبمیوه گیری رامسر اشاره کرد و گفت: برای حمایت از باغداران ،دولت توان تخرید تضمینی روزانه 300 تن پرتقال را در این کارخانه ایجاد کرده است.
عزیزالله شهیدی فر با تائید وجود آشفتگی در قیمت مرکبات و شبهه در سالم و ناسالم بودن این میوه در مازندران ، افزود : به همین دلیل دولت تدبیر و امید دستور خرید پرتقال در حال فاسد شدن باغداران استان مازندران را صادر کرد.
وی ادامه داد : شرکت تعاونی کشاورزی باغداری کوثر رامسر وابسته به شرکت تعاونی روستائی مازندران هر کیلوگرم پرتقال درجه 3 باغداران را که قابل مصرف برای تازه خوری نیست ، پنج هزار و 500 ریال خریداری می کند.
معاون جهاد کشاورزی مازندران خرید تضمینی پرتقال درجه 3 را برای جبران بخشی از ضرر باغداران، ،و تعادل بخشی به بازار عرضه و تقاضای دانست و گفت : در صورت استقبال باغداران ، کارخانه دیگری در تنکابن که متعلق به بخش خصوصی است، آماده دریافت مرکبات درجه 3 است.
**
همه چیز به نفع دلالان
بازار مرکبات مازندران در حالی با یک سرمای 2 روزه به آستانه کما رسیده است که طور معمول و بر اساس قانون حاکم بر بازار آزاد باید خود به خود به تعادل باز می گشت .
قانون آزاد عرضه و تقاضا حکم می کند همان گونه که تولید مازاد بر نیاز بازار ، همواره کاهش قیمت را به دنبال دارد ، هرگونه مخاطره برای کاهش تولید هم باید به افزایش قیمت منجر شود ، قانونی که ظاهرا برای بازار مرکبات مازندران کارائی ندارد .
یک کارشناس اقتصادی در این باره گفت : مشکل بازار مرکبات مازندران و خارج شدنش از تعادل با هر بحران کوچک را باید در غیر حرفه ای بودن باغداری در این استان جست و جو کرد ، وضعیتی که در آن باغدار بیش از هر کس دیگری تحت تاثیر جو روانی قرار می گیرد.
جانعلی ولیزاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : برای بسیاری از مازندرانی ها ، باغداری ممر اصلی معیشت نیست ، بلکه کمک خرجی به حساب می آید و به همین دلیل هم آنها معمولا هر سال به قول معروف با ' یا شانس و یا اقبال ' باغداری می کنند .
این کارشناس اقتصادی توضیح داد : شاید بیش از 80 درصد باغداران اصلا نگاه بلند مدت به باغداری ندارند و دلیلی هم نمی بینند که برای نگهداری محصول چاره اندیشی و زمانی محصول را وارد بازار کنند که بیشترین منفعت را ببرند.
وی افزود : در تمامی این سال ها هر گاه که مازاد تولید در استان وجود داشت ، باغدار متضرر شد و حتی آنانی که محصولشان را ذخیره می کردند به هر دلیلی به خاطر نگاه زودگذر و غیر علمی به این قضیه با فاسد شدن محصولشان در پایان زمستان مواجه شدند و به این نتیجه رسیدند که به جای دردسر ذخیره سازی و نگهداری محصول ، آن را به قیمت کم یا زیاد بفروشند و خودشان را خلاص کنند .
این کارشناس اقتصادی مسائل کشاورزی مازندران ، این نوع نگاه را در تمامی بخش های کشاورزی استان حاکم دانست و گفت : تا زمانی که این نگاه حاکم باشد ، دلالان برنده اصلی بازار هستند ، خواه این بازار مرکبات باشد یا برنج و خواه تولید مازاد داشته باشند یا با بحرانی مانند سرما مواجه شوند .
او توضیح داد : دلالان تا پیش از سرما و یخ زدگی ، بخشی از محصول باغ های مازندران را کیلوئی 800 تا 900 تومان خریداری کردند و به 2 تا سه برابر این قیمت فروختند و اکنون پس از بحران سرما هم با آشفته کردن بازار و ایجاد تردید در حال خرید به قیمت زیر 500 تومان هستند تا بتوانند بعدها به قیمت پنج تا 6 برابر خرید بفروشند.
این کارشناس پهنه بندی باغ مرکبات در مازندران و تغییر در گونه ها را با مطالعه علمی از یک سو و حرفه ای کردن باغداری به همراه آموزش به کشاورزان را راهکار درست حل مشکلات دانست .
برفی که دوشنبه شب اول آذر ماه امسال در مازندران باریدن گرفت و تا پنجشنبه شب چهارم آذر ادامه داشت ، علاوه بر خسارت سنگین به بخش کشاورزی باعث ، قطعی آب ، گاز ، برق و تلفن همراه برخی مناطق شده بود .
بارش برف سنگین پائیزی و کاهش دما تا 16درجه زیر صفر سبب یخ زدگی محصولات کشاورزی از جمله مرکبات و کیوی در استان شد. کارشناسان جهاد کشاورزی میزان خسارت به باغ های مرکبات را 30 درصد برآورد کرده اند .
بازار دلالی مرکبات در مازندران به دنبال برف و سرمای شدید هفته پیش در استان رونق گرفت . برخی از باغداران برای در امان ماندن محصولشان از سرما اقدام به برداشت پرتقال و نارنگی کردند و عرضه مازاد به بازار سبب کاهش شدید قیمت شده است .
واسطه های بازار مرکبات نیز برای کاهش و تعیین قیمت دلخواه چنین القا کرده اند که با توجه به آسیب پذیر شدن محصول بر اثر یخ زدگی ،برداشت نکردن زود هنگام مرکبات ،ضرر بیشتری را متوجه باغداران خواهد کرد .
در چنین شرایطی ، با تصمیم شورای تنظیم بازار استان مازندران ، خرید پرتقال درجه سه در دستور کار قرار گرفت تا باغداران بیشتر از این متضرر نشوند.
خبرنگار : سید رضا هاشمی کروئی ** انتشار دهنده : حسن فلاحتی