اختلافات
میان روحانی و سپاه تا چه حد جدی است؟
این فراز وفرودهامحور مقولات محالفت با برجام
است چون پاسداران نه برجام که دست یابی به سلاح هسته ای را می خواهند .همچنین
پاسداران به جای واگذاری قراردادهای نفتی وگازی و تجاری و.... به کمپانی های خارجی
را می خواهند که به قرارگاه خاتم پاسداران سپرده شود .مهمتر اینکه سیاست خارجی از
طریق سیاستو اهداف جنگ افروزانه پاسداران تعیین وترسیم شود. همچنین هیچ محدودیتی برای تولید وآزمایش موشک های بالستیک دوربرد
وجودنداشته باشد.
فرارو- تقریبا از همان دوران
تبلیغات انتخاباتی حسن روحانی در سال 92 اختلافات ریز و درشتی میان وی با سپاه
پاسداران دیده می‌شد. هرچند هر دو طرف تلاش کردند این اختلافات را حل کنند یا
حداقل به نوعی آنها را رسانه ای نکنند اما نه تنها کاهش پیدا نکرد بلکه طی روزهای
اخیر اکثر محورهای صحبت هر دو طرف انتقاد از یکدیگر بوده است.
به گزارش فرارو اختلافات میان رئیس
جمهور و سپاه پاسداران این روزها بسیار بالا گرفته است. اما این اختلافات محدود به
زمان فعلی نمی شود و منشا این موضع به سال 92 باز می گردد. همان زمانی که حسن
روحانی برای حضور و سخنرانی در سازمان ملل متحد راهی نیویورک شد و در راه بازگشت،
چند کلامی تلفنی با باراک اوباما گفت‌وگو کرد.
بعد از این ماجرا سردار «محمدعلی جعفری»
به آن واکنش نشان داد و گفت اشتباه مکالمه تلفنی روحانی با اوباما قابل جبران است
ولی بعد از آنکه مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی اعلام کرد که حضرت امام با
حذف شعار «مرگ بر امریکا» موافق بوده است، جعفری آن را فریب کاری
خواند.
تقریبا این نخستین تنش میان روحانی و
سپاه پاسداران در دوه ریاست جمهوریش بود. بعد از آن یعنی در آذرماه همان سال
روزنامه جوان که وابسته به سپاه است، نسبت به حضور اصلاح‌طلبان در دولت و لایه‌های
مختلف مدیریتی واکنش نشان داد و نوشت: «باید منتظر بود تا سرنوشت خاتمی برای
روحانی رقم بخورد.
این رابطه همین‌گونه جلو رفت تا سال 93
که فرماندهان سپاه اعلام کردند دولت تمایلی به همکاری اقتصادی با سپاه ندارد و
گویا همین موضوع باعث شد که این نهاد نظامی برای فعالیت های اقتصادی خود به سمت
شهرداری تهران گرایش پیدا کند و در اولین اقدام یک قرار داد 20هزار میلیاردی میان
آنها امضا شد.
این درحالی اتفاق افتاد که پیش از آن
یعنی در شهریور سال 92 روحانی در یکی از سخنرانی های خود از سپاه حمایت کرده بود.
بطوری که بعد از آن رسانه های اصولگرا از آن به عنوان «حمایت شورانگیز» نام برده
بودند و همان دوره سایت «الف» که متعلق به احمد توکلی نماینده سابق مجلس بود،
نوشت: «سخنان حمایت آمیز و شور انگیز حسن روحانی درباره سپاه حساسیت خیلی ها
را برانگیخت. ماجرا خیلی ساده است. روحانی نه سرهنگ است و نه حقوقدان. او حقیقتا
یک دیپلمات است. حسن روحانی به درستی مناسبت قدرت در جمهوری اسلامی را می‌داند.
نسبت به حضور و قدرت نهادهای موثر حاکمیتی و غیرحاکمیتی اشراف دارد. او می داند که
توفیقش در تعامل سازنده با این نهادهای موثر است. او نه مانند خاتمی تعامل با
امثال سپاه را مانع دموکراسی می بیند و نه مانند احمدی نژاد حضور چنین نهادهائی را
مانع استقلال حوزه حاکمیتی اش.»
اما تنش بعدی به ماجرای «برجام» برمی‌گردد
که در حین مذاکرات نیز آغاز شد. در آن دوره که دولت مشغول مذاکرات با گروه 1+5
بود، موسسه موج با همکاری شهرداری بیلبوردهایی در سراسر شهر نصب کردند که از عدم
رضایت سپاه با این مذاکرات حکایت می کرد.
بطوریکه بعد از برجام «علی سعیدی»
نماینده ولی فقیه در سپاه، روحانی را متهم کرده که در پناه برجام، دنبال رابطه با
امریکا و ایجاد برجام ۲ و ۳ بود ولی رهبری توافق را مهندسی کرد تا جلوی حرکت
آمریکا را بگیرد. همین دست اظهارات موجب شد که روحانی به آنها واکنش نشان دهد
بگوید: «نباید فکر کنیم پس از حصول توافق می توانیم هرطور که بخواهیم، حرف بزنیم و
عمل کنیم.
حتی این ماجرا تا جایی پیش رفت که معاون
فرهنگی سپاه پاسداران در خطبه پیش از نماز جمعه با اشاره به توافق هسته ای گفت:
"نفاق جدید این است که افراد سابقه دار و مبارزی استحاله شده اند و آرمان ها
و فکرشان تغییر کرده ولی بیان نمی کنند و در حوزه های تصمیم گیری و تصمیم سازی
حضور دارند." حمیدرضا مقدم فر سپس اظهار داشت که این افراد خطرناک تر از
سازمان مجاهدین خلق ایران در دهۀ اول انقلاب هستند.
اما شاید جدی ترین تنش میان سپاه و رئیس
جمهور در آن ایام به ماجرای قرارداد ساخت کشتی توسط دولت به شرکت هیوندای کره
جنوبی برگردد. ماجرا از این قرار بود که اخباری منتشر شد که حاکی از آن بود
دولت به این شرکت کره ای سفارش ساخت 10 کشتی را داد و این مسئله با واکنش
فرمانده قرارگاه خاتم و روزنامه کیهان مواجه شد.
عبادالله عبداللهی، فرمانده قرارگاه
خاتم‌الانبیاء در یک نشست خبری گفت: «رئیس‌جمهور باید قرارداد ساخت ۱۰ فروند کشتی
با کشور کره جنوبی را لغو کند و اگر این کار صورت نگیرد، دیگر نمی‌توان به شعارها
و حرف‌ها اعتماد کرد.» فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیاء با اعلام آمادگی برای
ساخت این کشتی‌ها گفت: «ما حاضریم با ایجاد کنسرسیومی از شرکت‌های داخلی چون صدرا
و ایزائیکو با ٨۵ درصد فاینانس و ١۵ درصد سهم آقایان، این قرارداد را برای ساخت ١٠
فروند کشتی در داخل کشور اجرا کنیم.»
از سوی دیگر روزنامه کیهان نیز درسر
مقاله خود، این قرارداد را «توطئه جدید و وطن فروشی» خواند و نوشت: «زنگ خطر وقتی
به صدا در می‌آید که با وجود میلیون‌ها جوان تحصیل‌کرده یا جویای کار، دولت همه
ظرفیت‌های داخلی را به دشمنان قسم خورده ایران پیشکش می‌کند! حتی ظرفیت‌هایی که
ایران در آن سرآمد و زبانزد است! از آشپزی برای قطار‌های مسافر‌بری که به اتریشی‌ها
واگذار شد تا طراحی معماری اسلامی آزاد راه تهران- شمال که به ایتالیایی‌ها واگذار
شد! این همه در حالی‌است که کشور ما در عرصه‌های مختلف فنی و مهندسی، سال‌هاست با
بزرگترین رقبای جهانی هم‌آورد شده و دانش خود را به کشورهای جهان صادر می‌کند.»
البته این اصل ماجرا نبود زیرا این
قراداد در سال ۲۰۰۸ میلادی منعقد شده وهيچ پولی برای ساخت اين كشتی‌ها در اختيار
اين شرکت كشتی‌ساز قرار نگرفته بود و بنا به گفته مشاور مديرعامل كشتیرانی ايران
پول سوخته زنده‌شده و علاوه بر آن، كره‌ای‌ها از شكايت خود عليه ايران، گذشته
بودند.
در مجموع طی این سال‌ها در موارد مختلفی
مانند قراردادهای نفتی، مسائل امنیتی و بعضا سیاسی، موضوع دور کردن سایه جنگ از
کشور، اقتصاد مقاومتی و... میان دولت و سپاه تنش هایی به وجود آمد. البته در این
میان بارها هر دو طرف تلاش کردند شرایط را آرام کنند .حتی جهانگیری با
انتخاب رستم قاسمی به عنوان مشاور خود سعی کرد حسن نیت دولت را نشان دهد اما کار
ساز نبود.
در مقالب بارها و بارها فرماندهان سپاه
در سخنرانی های خود تاکید کردند که نه تنها اختلافی میان سپاه با دولت وجود ندارد
بلکه با تمام توان سعی می کنند دولت را یاری کنند. اما اینها نتوانست شرایط را
سامان دهد و جدیدترین و شاید مهم ترین تنش ها میان دولت و سپاه مسئله اخیر است که
بعد از ماجرای حمله موشکی به مقر داعش اتفاق افتاد.
بعد از آن سپاه پاسداران بیانیه ای
منتشر و اعلام کرد که سپاه این اقدام را براساس سلسله مراتب نظامی و با هماهنگی
ستاد کل نیروهای مسلح و تحت امر فرمانده معظم کل قوا (مدظله العالی) انجام داده
است. این درحالی بود که وزیر اطلاعات به صراحت گفته بود که این حمله با دستور رئیس
جمهور صورت گرفته است.
بعد از آن حسن روحانی در ضیافت افطار با
فعالان اقتصادی تلویحا از سپاه به عنوان «دولت تفنگ دار» یاد کرد و گفت: «ابلاغ
سیاست‌های اصل 44 برای این بود که اقتصاد به مردم واگذار شود و دولت از اقتصاد دست
بکشد، اما ما چه کار کردیم؟ بخشی از اقتصاد دست یک دولت بی‌تفنگ بود که آن را به
یک دولت با تفنگ تحویل دادیم، این اقتصاد و خصوصی سازی نیست.»
روحانی در این دیدار از واگذاری اقتصاد
به «دولت با تفنگ» انتقاد کرد و ادامه داد: «از آن دولتی که تفنگ نداشت می‌ترسیدند
چه برسد به اینکه اقتصاد را به دولتی دادیم که هم تفنگ دارد و هم رسانه را در
اختیار دارد و همه چیزی دارد و کسی جرأت ندارد با آنها رقابت کند.»
البته این نخستین بار نبود که
روحانی به تلویحا به سپاه اشاره می‌کرد. او در همایش ملّی ارتقای سلامت نظام اداری
و مقابله با فساد سخنانی مشابه گفته بود که منتقدان آن را به سپاه نسبت دادند؛
روحانی گفته بود: «ما باید تجمیع قدرت را از بین ببریم، با تجمیع قدرت در یک نهاد
فساد درست می‌شود. هر کاری که شما بکنید، اگر تفنگ و پول و روزنامه و سایت و
تبلیغات همه یک جا جمع شد حتماً فساد است.»
البته بعد از آن سردار جعفری اعلام کرد
که هدف و منظور رئیس جمهور سپاه نبوده است. اما بعد صحبت های مراسم افطار با
فعالان اقتصادی شرایط تغییر کرد و سردار جعفری در واکنش به این صحبت ها گفت: ما
معتقدیم بیگانگان فقط به فکر منافع خود و دوشیدن ایران هستند و نتیجه اعتماد به
آنها هم، جز سرافکندگی و مواجه شدن با خیانت‌های پی در پی نتیجه دیگری نخواهد
داشت.
سرلشکر جعفری با تأکید بر اینکه ما در
این راه از سرزنش‌ها نمی‌هراسیم، خاطر نشان کرد: ممکن است ما را صاحبان تفنگ معرفی
کنند، بله صاحب تفنگ که سهل است ما صاحب موشک‌های دشمن شکن هستیم و آنها را علیه
دشمنان و برای حفاظت از نظام، مردم و امنیت ایران اسلامی به کار می‌گیریم و
معتقدیم دولتی که تفنگ نداشته باشد توسط دشمنان تحقیر و سرانجام تسلیم می شود.
با همه این تفاسیر این ماجرا همچنان
ادامه دارد و باید دید روحانی آیا اظهارات سردار جعفری را بدون پاسخ خواهد گذاشت
یا خیر. ضمن اینکه به عقیده برخی از اصلاح طلبان و حامیان دولت، بهتر است رئیس
جمهور وارد چنین فضاهایی نشود و به کار خود با تمام توان ادامه دهد.
