فاجعه‌ای
هزاران بار بدتر از شیراز در انتظار مشهد 11 اردیبهشت -98
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
گفت: اگر حکم تخریب حریم بستر چهل‌بازه صادر شود، فاجعه‌ای هزاران بار بدتر از
شیراز اتفاق خواهد افتاد.
به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، محمد
علایی عصر امروز در نشست خبری با بیان اینکه در سال جاری بارندگی مطلوبی را در
استان داشتیم، گفت: در ارتباط با سیلاب تلفات جانی در استان وجود نداشتیم، همچنین
آب در ۱۹ سد کوچک غیرشرب سرریز شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
با اشاره به اینکه سدهای بالغ بر ۱۵ متر ارتفاع را سد بزرگ می‌نامند، تصریح کرد:
میانگین ۵۰ ساله بارندگی در استان ۲۲۱ میلی‌متر است، این آمار در کشور به ۲۲۵ میلی‌متر
رسیده است، در قاره آسیا نیز ۵۰۰ میلی‌متر میانگین بارندگی در ۵۰ سال اخیر بود،
میانگین ۵۰ ساله بارندگی در خشکی‌های کره زمین نیز ۷۵۰ میلی‌متر است.
وی بیان کرد: میانگین ۱۵ ساله بارندگی
در خراسان رضوی ۲۰۹ میلی‌متر و میانگین ۱۰ ساله آن ۱۹۸ میلی‌متر است، این آمار در
سال آبی ۹۵-۹۶ به ۱۸۹ میلی‌متر و در سال آبی گذشته به ۱۲۸ میلی‌متر رسید که یکی از
خشک‌ترین سال‌ها در استان و کشور بود.
علایی اظهار کرد: از ابتدای مهرماه ۹۷
تا ۸ اردیبهشت‌ماه سال جاری به‌طور متوسط ۳۱۸ میلی‌متر بارندگی در کشور، ۲۵۷ میلی‌متر
در استان و ۲۹۲ میلی‌متر در حوزه آبریز مشهد را شاهد بودیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
با بیان اینکه در سال آبی گذشته در کشور 128 میلی‌متر، در استان 90 میلی‌متر و در
مشهد 129 میلی‌متر بارندگی داشته‌ایم، افزود: در سال زراعی 50 سال گذشته 213 میلی‌متر
در کشور، 156 میلی‌متر در استان و 163 میلی‌متر در مشهد بارندگی داشته‌ایم
وی یادآور شد: امسال در کشور نسبت به
دراز مدت 49 درصد بیشتر و نسبت به‌سال گذشته 148 درصد بارش داشته‌ایم، همچنین در
استان نسبت به درازمدت 62 درصد افزایش بارندگی را شاهد بوده‌ایم و نسبت به سال
گذشته 184 درصد افزایش بارش داشته‌ایم.
علایی ادامه داد: ظرفیت سدها در خراسان
رضوی یک میلیارد و 572 میلیون مترمکعب است و ظرفیت کل سدها در کشور 50 میلیارد متر
معکب است که تا امروز 854 میلیون متر معکب آب در مخازن سدهای استان جمع شده است و
در کشور این رقم 40 میلیارد است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
بیان کرد: در سال گذشته 352 میلیون مترمکعب از ظرفیت مخازن آبی خراسان رضوی پر شده
بود و در سال جاری 54 درصد از سدها پر شده‌اند، تمامی سدهایی که سرریز شدند آب
غیرشرب داشتند و سدهای دوستی، کارده، ارداک و تبارک تنها سدهای دارای آب شرب در
استان هستند.
وی خاطرنشان کرد: در مواقع بارندگی
مقداری آب از سدهای بزرگ را جمع‌آوری می‌کنیم تا در خشکسالی با کم‌آبی مواجه
نشویم، به‌عنوان مثال برای مشهد 60 میلیون مترمکعب آب نگه داشته شده که 30 میلیون
مترمکعب از آن آب ذخیره‌ای بوده است که 15 میلیون مکعب آن آب ذخیره‌ای از
ترکمنستان وارد شده است.
علایی با بیان اینکه 35 سد در خراسان
رضوی وجود دارد، گفت: در سیلاب‌های اخیر با شناختی که از رودخانه‌ها و تاریخچه‌ای
که شرکت تهیه کرده بود، مناطق آسیب‌پذیر را شناسایی کردیم، تیمی تشکیل شد که
لایروبی رودخانه‌ها را آغاز کردند و در زشک، نیشابور، تایباد، کلات، درگز، قوچان،
گناباد، کاشمر و دیگر شهرها لایروبی رودخانه‌ها را آغاز کردند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
عنوان کرد: 3 سال پیش در تایباد سیلابی اتفاق افتاد و منطقه دوغارون را به‌صورت
کامل به‌زیر آب برد، طبق برآوردی که درآن سال انجام شد 120 میلیارد تومان خسارت به‌مرز
دوغارون وارد شد.
وی اظهار کرد: طبق این شناسایی انجام
شده امسال رودخانه را لایروبی کردیم و خاکریزی برای مقابله با سیل بنا کردیم و با
وجود اینکه مقدار سیل دو و نیم برابر سه سال گذشته بود، هیچگونه آسیبی به‌منطقه
دوغارون وارد نشد و تمام آب به سمت سد دوستی هدایت شد و توانستیم با 28 میلیون
تومان هزینه جلوی خسارات این سیلاب را بگیریم.
علایی اضافه کرد: کال زرکش بین رودخانه
طرقبه و رودخانه شاندیز قرار دارد، تمام کال را شهرداری‌ها شبیه شیراز آسفالت کرده‌اند
و خیلی آسیب‌پذیر است، امسال ۱۰ کیلومتر باز شد و در سیلاب‌ها نه تنها خسارتی وارد
نشد، بلکه سیلی در این منطقه مشاهده نشد و امسال با 35 میلیون هزینه جلوی خسارات
احتمالی سیل را در این کال گرفتیم و خوشبختانه هیچگونه تلفات جانی در سیل اخیر
نداشتیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
با اشاره به اینکه انسجام مدیریتی کنونی در استان، صریح کرد: در سیل شاندیز،
دادستان شاندیز قبل از ما در رودخانه حضور داشت، دادستان‌ها، شهردارها،
فرمانداران، اداره راه، نیروی انتظامی، سپاه و ارتش فعال بودند و هرجا کمک می‌خواستیم
همه کمک می‌کردند و توانستیم سیل‌های کم‌سابقه مدیریت کنیم.
وی در خصوص بازگشایی و ساماندهی کال
زرکش، گفت: توافق سه‌جانبه بین آب منطقه‌ای،
شهرداری و اداره کل مسکن و شهرسازی برای بازگشایی کال زرکش و ساماندهی انجام و
موافقت‌نامه مبادله شده است، اما زمانی که استاندار گفتند، کال زرکش مسئله دارد،
آب منطقه‌ای وارد شد و کار را انجام داد، این نافی کار اصلی نیست و به این دلیل که
انجام توافق زمان می‌برد و ما دستگاه اجرایی نیستیم، تنها نظارت می‌کنیم تا کار به‌درستی
انجام شود.
علایی در خصوص کشف‌رود اظهار کرد: در
حوزه مهندسی رودخانه‌ها بسیار مشکل داریم، کشف‌رود نیز با انبوهی از مسائل روبهرو است،
کار بی‌نظیری که انجام شد، بازگشایی و لجن‌برداری بود که ۸۰ کیلومتر را لایروبی
کردیم، اگر این کار انجام نشده بود، حتما سیل استان با کشته همراه بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
با بیان اینکه تمام مشکلات کشف‌رود را حل نکرده‌ایم، افزود: بیش از ۵۰
مترمکعب از سیل داخل کشف‌رود جاری بود که اگر مسیر باز نشده بود، مشکل داشتیم.
وی با بیان اینکه داخل رودخانه در خصوص
فاضلاب و پساب مشکل داریم که باید آن را حل کنیم، ادامه داد: نکته کلیدی در چرمشهر
مربوط به فاضلاب به شدت آلوده است که دو سوم یا بیش از 60 درصد واحدهای تولیدی در
چرمشهر، کُرُم ۳ و ۶ سرطانزا را حذف کردند، در سفر اول رئیس‌جمهور به استان در این
خصوص۱۶۰ میلیارد تومان بودجه اختصاص پیدا کرد که تاکنون ۲۷ میلیارد دریافت کردیم و
16 میلیارد تومان نیز آب منطقه‌ای در این زمینه بدهکار است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
در خصوص مشکلات کال چهل‌بازه، تصریح کرد: چهل‌بازه از چهار شاخه اصلی در شهرستان
طرقبه و شاندیز یا بینالود سرچشمه می‌گیرد، سد گلستان روی آن ساخته شده و از پل
پرتوی وارد حوزه خدماتی مشهد می‌شود که انتهای آن به کشف‌رود می‌رسد، وزارت نیرو و
آب منطقه‌ای به استناد قانون بیان می‌کند که بستر رودخانه‌ها متعلق به‌حکومت
جمهوری اسلامی است، مطالعات کامل این بستر در سال گذشته انجام و حد بستر و حریم
مشخص شده و تجاوزی صورت نگرفته است، آب منطقه‌ای برای
بستر رودخانه از پل پرتوی تا انتها، پنج سند از ثبت اسناد گرفته است.
علایی اضافه کرد: در قانون و آیین‌نامه
مشخص شده که وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای حد بستر و حریم را تعریف می‌کنند،
آب منطقه‌ای نیز بر این اساس تعریف کرده و سند گرفته است، ما این پنج سند را به
نام پلاک ۱۸۲ اصلی وکیل‌آباد سند زدیم.
وی ادامه داد: فردی که مستند به‌حکم
رسمی دادگاه از نزدیکان شاه بوده، ۱۸۲ باقی‌مانده فرعی ایجاد کرده و بیان می‌کند
سند دارد که ما سند او را ندیدیم، این آقا به نام عبدالجواد محمدیان خراسانی سند
را ثبت کرده، اما بعد از انقلاب اموال او را مصادره کردند که ۸۰ درصد به بنیاد
مستضعفان و بنیاد شهید واگذار و بخشی خرید و فروش کردند و به فلات طوس فروختند که
آن‌ها نیز شکایت کردند و محکوم شدند و این فرد نیز محکوم شد، در دیوان عدالت نیز
محکوم شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
افزود: یک شعبه از دیوان عدالت بیان کرده که باید اسناد ما را باطل کنند، اما رد
شد و گفتند که سند وزارت نیرو درست است، اکنون بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید و بنیاد
کوثر شکایت کرده، چند روز گذشته دادگاه تجدیدنظر حکم ما را شکسته و کل رودخانه را
باطل کرده، یعنی حق با آن فرد بوده و یک میلی‌متر هم برای رودخانه نگذاشتند.
علایی خاطرنشان کرد: آنچه در شیراز
اتفاق افتاد، نسبت به اتفاقی که در مشهد می‌خواهد بیافتد یک هزارم است، دروازه
قرآن در داخل شهر نبود، اما چهل‌بازه در هسته مرکزی شهر است، به استناد این حکم،
حتی یک میلی‌متر از رودخانه‌ای به نام چهل‌بازه را نداریم، دادگاه تجدیدنظر تمام
احکام آب‌منطقه‌ای نادرست دانسته و اگر این حکم اجرا شود، در این شرایط که بیشتر
استان‌ها درگیر سیل هستند و مقام معظم رهبری، سران سه قوه و مردم به بازگشایی
رودخانه‌ها تاکید دارند، دهن‌کجی به این حرف است.
وی بیان کرد: اگر این حکم صادر شود،
فاجعه‌ای هزاران بار بدتر از شیراز اتفاق می‌افتد، از تمام مسؤولان درخواست کردیم
و همه نیز کمک می‌کنند، بسیاری در جریان سیل‌های اخیر کشور بیان کردند که چرا در
حوادث سیل وزارت نیرو در خصوص بستر رودخانه‌ها کاری نمی‌کند، این یک مورد است که نمی‌توان
کاری کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی
با اشاره به اینکه برابر قانون تعیین حدود حریم و بستر رودخانه‌ها برعهده
شرکت‌های آب منطقه‌ای و وزارت نیرو است، گفت: در ۷۰ سال گذشته به دلایل مختلف و بی‌توجهی
همه نهاد‌ها بخش آب هم نتوانسته طبق قانون حدود و حریم رودخانه‌ها را تعیین و از
آن به‌درستی حفاظت کند.
