عمامه‌های گلی

عمامه‌های گلی9اردیبهشت-98

گزارشی که با عوض کردن عمامه باچکمه  عنوانش دروغ باشدمشخص است که متن وپایانش امدادرسانی به سیل زدگان چگونه می باشد؟

از روحانی که در آق‌قلا روحانی مسن سنی را بر دوش گرفت تا مرد میانسال پلدختری که رفتار یک روحانی حین کمک‌رسانی به خانه‌اش او را به گریه انداخت؛ تنها جلوه‌هایی از حضور روحانیون در کمک‌رسانی به مناطق آسیب‌دیده از سیل در کشور است.

به گزارش خبرگزاری فارس، وطن امروز در گزارش تفصیلی خود از حضور چشمگیر روحانیون در مناطق سیل زده، نوشت: از آن ماجرای روحانی شیعه‌ای که در آق‌قلا روحانی مسن سنی را بر دوش گرفت و او را از میان آب عبور داد تا آن مرد میانسال پلدختری که به قول خودش رابطه خوبی با «آخوندها» نداشت اما رفتار یک روحانی هنگام کمک‌رسانی به خانه‌اش در پلدختر او را به گریه انداخت؛ تنها بخش‌ها و جلوه‌هایی از حضور پررنگ روحانیون و طلاب حوزه‌های علمیه در نهضت کمک‌رسانی اقشار مختلف مردم ایران به مردم مناطق آسیب‌دیده از سیل اخیر در کشور است.

حضور گروه‌های جهادی، بسیج، ارتش، سپاه و همین‌طور گروه‌های دانشجویی و مردمی از نقاط مختلف کشور در مناطق سیل‌زده و کمک‌های بی‌دریغ آنها به مردم مصیبت‌دیده این مناطق، باز هم روحیه همبستگی و اتحاد ملی را نمودار کرد. در این میان حضور روحانیون در مناطق سیل‌زده بسیار چشمگیر بود. این جلوه‌گر بودن حضور روحانیون و طلاب در مناطق سیل‌زده تنها به‌خاطر ثبت تصاویر و فیلم‌های کمک‌رسانی آنها به مردم مناطق سیل‌زده در رسانه‌ها نبود؛ برخی اتفاقاتی که در جریان حضور روحانیون و طلاب حوزه‌های علمیه در مناطق سیل‌زده و هنگام کمک آنها به مردم رخ داد و همین‌طور قضاوت‌ها و روایت‌های مردم سیل‌زده درباره این حضور و رفتار روحانیون، باعث شد یکی از گزاره‌هایی که در جریان سیل اخیر در حوزه کمک‌رسانی مورد توجه ویژه قرار گرفته و برجسته یا به قول فعالان شبکه‌های مجازی داغ شود، همین موضوع حضور روحانیون در مناطق سیل‌زده و کمک‌های آنان به مردم خسارت‌دیده باشد.

اگرچه تقریبا در همه حوادث و اتفاقات ملی، روحانیون نیز همانند سایر قشرها حضور و فعالیت دارند و از جمله در جریان زلزله کرمانشاه، حضور آنان در مناطق زلزله‌زده پررنگ بود اما به نظر می‌رسد این بار و در جریان سیل اخیر، به‌واسطه وسعت و فراگیری حادثه که چند استان کشور و یک جغرافیای وسیع را به صورت همزمان درگیر خود کرده بود، حضور روحانیون و طلاب حوزه‌های علمیه در مناطق حادثه‌دیده بیشتر از گذشته به چشم آمد.

تعداد روحانیون در مناطق سیل‌زده
تاکنون آمار دقیقی از میزان حضور روحانیون و طلاب حوزه‌های علمیه در مناطق سیل‌زده و روند کمک‌رسانی آنها به مردم خسارت‌دیده جمع‌آوری و ارائه نشده است. دلیل این موضوع این است که روحانیون نیز همانند سایر اقشار مردم به صورت خودجوش وارد میدان کمک‌رسانی به مردم سیل‌زده شدند. اگرچه گروه‌هایی از روحانیون به صورت خودجوش وارد مناطق سیل‌زده شدند اما تعداد بیشتری از طریق حوزه‌های علمیه استان‌ها و شهرستان‌های محل خدمت یا تحصیل، عده‌ای در قالب گروه‌های جهادی و همین طور در قالب بسیج اساتید و روحانیون و عده‌ای نیز از طریق تیپ 83 امام جعفر صادق(ع) در محل‌های حادثه‌دیده حضور یافتند و به مردم خسارت‌دیده کمک کردند. بر این اساس از میزان حضور روحانیون در استان‌های سیل‌زده بویژه  استان‌های لرستان، خوزستان، گلستان و مازندران که خسارت سیل در آنها بیشتر از سایر مناطق کشور بوده، برآورد دقیقی وجود ندارد.

با این حال اما با بررسی آمار مراکز و نهادهایی که به صورت سازماندهی شده روحانیون را به مناطق سیل‌زده اعزام کردند، می‌توان یک آمار تقریبی از میزان حضور روحانیون و طلاب حوزه‌های علمیه در مناطق سیل‌زده و کمک‌رسانی آنها به مردم خسارت‌دیده به‌دست آورد. یکی از آمارهای موجود درباره میزان حضور روحانیون در مناطق سیل‌زده، نشان می‌دهد حدود 6 هزار روحانی و طلبه از طریق بسیج اساتید، طلاب و روحانیون در 2 استان خوزستان و لرستان حضور یافته‌اند.

حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا شفیع‌زاده، رئیس سازمان بسیج «اساتید، طلاب و روحانیون» در این‌باره تصریح کرد: 5 هزار طلبه برای کمک به سیل‌زدگان خوزستان و بیش از یک هزار نفر برای یاری‌رسانی به سیل‌زدگان لرستان به این مناطق اعزام شدند. وی در جریان بازدید از مناطق سیل‌زده شهرستان حمیدیه در جمع خبرنگاران گفت: 5 هزار طلبه برای کمک به سیل‌زدگان خوزستان و بیش از یک هزار نفر برای یاری‌رسانی به سیل‌زدگان لرستان به این مناطق اعزام شده‌اند. طلاب، روحانیون و بسیج اساتید از ابتدای سیل خوزستان و سایر استان‌ها وظیفه خود دانستند با حضور حداکثری در مناطق سیل‌زده، برای خدمت به مردم تلاش کنند.

این آمار مربوط به تعداد روحانیونی است که از طریق «بسیج اساتید، طلاب و روحانیون» عازم 2 استان از مجموع استان‌های سیل‌زده کشور شدند. البته به طور قطع حضور روحانیونی که در روزهای بحران و پس از آن، به صورت دوره‌ای در مناطق سیل‌زده حضور پیدا کردند، بیشتر از این است. به گونه‌ای که بر اساس آمارهای مقامات استان لرستان، «در جریان خدمات‌رسانی پس از سیل در این استان، نزدیک به 4 هزار روحانی و طلبه حوزه علمیه برای کمک‌رسانی، در این استان حضور یافتند». این را حجت‌الاسلام‌والمسلمین «سیداحمد میرعمادی»، نماینده ولی‌فقیه در استان لرستان اعلام کرد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین میرعمادی در این باره تصریح کرد: ۳ هزار و ۸۰۰ طلبه و روحانی جهادی از سراسر کشور به سیل‌زدگان استان لرستان امداد‌رسانی و خدمات‌دهی کردند.

درباره تعداد روحانیون حاضر در مناطق سیل‌زده مازندران و گلستان نیز آمارهایی از سوی نهادها و سازمان‌های متولی کمک‌رسانی منتشر شده است.

سرهنگ دکتر محمد زهرایی، رئیس سازمان بسیج سازندگی در این‌باره به «وطن‌‌امروز» گفت: در استان‌های مازندران و گلستان 700 طلبه در قالب گروه‌های جهادی مشغول کمک‌رسانی و خدمات‌دهی به مردم خسارت‌دیده شدند.
این آمار مربوط به روحانیون و طلابی است که در قالب گروه‌های جهادی به مناطق خسارت‌دیده در استان‌های مازندران و گلستان رفتند اما آمارهای دیگری نیز درباره حضور روحانیون در این 2 استان از طریق مدیریت حوزه علمیه استان‌ها و شهرستان‌های محل خدمت یا تحصیل منتشر شده است. به عنوان نمونه مدیر حوزه علمیه خراسان شمالی از اعزام دوره‌ای نزدیک به 1500 روحانی و طلبه به استان‌های سیل‌زده از جمله 2 استان مازندران و گلستان خبر داده است.

همین‌طور حجت‌الاسلام والمسلمین رضا عزت‌زمانی، مدیرکل تبلیغات اسلامی قم در یک نوبت از اعزام 200 روحانی و طلبه به 2 استان شمالی کشور برای خدمات‌رسانی به مردم خسارت‌دیده خبر داد. در مجموع همانگونه که گفته شد به دلیل فراوانی نهادها و سازمان‌های خدمات‌دهنده و کمک‌رسان به مناطق سیل‌زده، آمار دقیقی از حضور روحانیون و طلاب در مناطق سیل‌زده وجود ندارد بویژه که تعداد قابل توجهی از روحانیون و طلاب در قالب گروه‌های داوطلب مردمی و به صورت خودجوش عازم مناطق سیل‌زده شدند. با این حال برآوردها از آمارهای اعلام شده از نهادها و سازمان‌های مختلف نشان می‌دهد حدود 10 هزار روحانی و طلبه در قالب‌ گروه‌های مختلف و در دوره‌های زمانی مختلف، در مناطق سیل‌زده کشور حضور یافتند و به خدمات‌رسانی و کمک‌رسانی به مردم خسارت‌دیده پرداختند.

حضور پررنگ طلاب خارجی
نهضت کمک‌رسانی به مردم خسارت‌دیده در مناطق سیل‌زده کشور امسال شاهد یک پدیده جالب و امیدبخش هم بود. اگرچه حضور نیروهای حشدالشعبی در خوزستان و لرستان برای کمک به مردم سیل‌زده یک پدیده بسیار مهم و تاثیرگذار در ایجاد یک پیوند مستحکم و ناگسستنی میان مردم 2 کشور بوده است اما در این میان طلاب و روحانیون خارجی، بدون سروصدا در قالب گروه‌های مختلف وارد مناطق سیل‌زده شده و دوشادوش روحانیون ایرانی، به مردم خسارت‌دیده ایران کمک کردند. گروه‌های طلاب خارجی تنها محدود به طلاب مشغول تحصیل در حوزه‌های علمیه ایران نبود، چراکه روحانیون و طلاب مشغول به تحصیل و تبلیغ در برخی کشورهای دیگر نیز به نهضت خدمات‌رسانی به مردم خسارت‌دیده در ایران پیوستند. بر همین اساس،٣٣ روحانی از کشورهای هند، پاکستان، ترکیه، افغانستان، آذربایجان، تاجیکستان و... در قالب «پویش بین‌المللی حسین رهبر آزادگان» به مدت ٣ روز در روستای سقریلقی استان گلستان مسیر بیش از 10 خانه را باز کردند. از سوی دیگر، کاروان جوانان طلبه مقاومت با عنوان «شباب المقاومه» شامل یکصد نفر از طلاب غیرایرانی از کشورهای فلسطین، هند، بحرین و پاکستان برای امدادرسانی به استان خوزستان رفتند تا آنها نیز سهمی در نهضت کمک به مردم خسارت‌دیده این استان داشته باشند.

حضور طلاب خواهر و کمک به زنان
یکی از موضوعاتی که طی سال‌های اخیر در جریان برخی حوادث و بلایای طبیعی مورد توجه قرار گرفته، ضرورت نیازسنجی و توجه به موضوعات مربوط به بانوان در مناطق خسارت‌دیده است. امسال در جریان سیل‌های گسترده در کشور، مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران در این زمینه فعالیت‌های گسترده‌ای در مناطق سیل‌زده انجام داد.  در این‌باره معصومه ظهیری، معاون فرهنگی - تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران اظهار داشت: از آغاز وقوع سیل در استان گلستان، خواهران طلبه و مبلغ در منطقه حضور داشتند و با همدلی و همراهی با خانواده‌های سیل‌زده آرامش روانی و ارتقای روحیه زنان در خانواده‌های سیل‌زده را در دستور کار خود قرار دادند.

معاون فرهنگی - تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران با بیان اینکه حضور خواهران طلبه و مبلغ در مناطق آسیب‌دیده سبب دلگرمی و آرامش خانواده‌های سیل‌زده است، گفت: در اجرای طرح امدادرسانی به مناطق سیل‌زده، مدارس علمیه خواهران نقش محوری در محلات و شهرستان‌ها ایفا می‌کنند. ظهیری با اشاره به اقدامات مدنظر در طرح امدادرسانی مدارس علمیه خواهران کشور به مناطق سیل‌زده خاطرنشان کرد: تأمین نیاز زنان بویژه مادران یکی از اولویت‌های این طرح است و با تلاش حداکثری مدیران، طلاب و مبلغان در مدارس علمیه خواهران توانستیم همدلی و همراهی چشمگیر مادی و معنوی را با هموطنان آسیب‌دیده از سیل در استان‌های مختلف انجام دهیم. معاون فرهنگی - تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران همچنین درباره خدمت‌رسانی و امدادرسانی حوزه‌های علمیه خواهران به استان‌های سیل‌زده کشور اظهار داشت: از آغازین روزهای گرفتار شدن بخش‌هایی از استان گلستان بویژه منطقه آق‌قلا و گمیشان به سیل، طلاب و اساتید حوزه علمیه خواهران این استان با توجه به اینکه مدیر آنجا نیز از خواهران بزرگوار هستند، با دغدغه لازم در صحنه بودند و همان زمان تیم‌هایی از طلاب مدارس خواهران این استان که شامل 11 مدرسه است، برای کمک بسیج شدند، بویژه مدارسی که به مناطق سیل‌زده و گرفتار در بحران نزدیک‌تر بودند.

وی در ادامه افزود: با توجه به اینکه در مرحله بحران، خواهران به شکل مستقیم نمی‌توانستند نقش‌آفرینی داشته باشند اما در بحث توزیع غذا، بسته‌بندی آنها به خواهران طلبه سپرده شد، ضمن آنکه در آماده کردن کمک‌های مردمی نیز دخیل شدند. وی اضافه کرد: به طور خاص در بحث کمک‌رسانی، دلجویی از آسیب‌دیدگان و حضور در میان خانواده‌های آسیب‌دیده یا مصیبت‌دیده نقش خواهران طلبه مورد توجه بود، ضمن آنکه در مناطقی که به‌عنوان محل اسکان موقت سیل‌زده‌ها چادر احداث شده بود حضور پررنگی داشتند و در قالب فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی به قصه‌گویی برای کودکان و نوجوانان، بیان احکام، پاسخگویی به سوالات بانوان و خانواده‌ها و تشریح نگاه آموزه‌های دینی درباره صبر و بلایا و ارتباط برقرار کردن با کسانی که دچار بلایا شده بودند به‌منظور برقراری آرامش در آنها، پرداختند.

وی بیان داشت: بعد از سیل گلستان که همچنان خدمت‌رسانی به آنجا ادامه دارد، وقتی بحران سیل به استان‌های مازندران و بعد لرستان و خوزستان نیز کشیده شد، ما بخشنامه‌ای به مراکز استانی حوزه‌های علمیه خواهران ابلاغ کردیم، بویژه دعوت به فراگیر شدن پویش مهر بانوان حوزوی را متذکر شدیم. در لرستان، مدرسه علمیه ما در پلدختر به محل تجمیع کمک‌های مردمی و برگزاری جلسات ستاد بحران به‌منظور چگونگی اعزام خواهران برای کمک و تسکین‌بخشی به آلام روحی و روانی سیل‌زدگان تبدیل شد.

وی در ادامه افزود: همچنین از طریق ستاد بحران سیل متشکل از نهادهای حوزوی، از قم ارتباط مستقیم با استان‌های گلستان، خوزستان و لرستان به شکل هر روزه داریم و فعالیت‌ها را هدایت کرده و نکاتی را برای خدمت‌رسانی بهتر متذکر می‌شویم. ظهیری یادآور شد: در سایه همین تعامل‌ها و برقراری ارتباط با مدیران استانی و بویژه معاونت‌های فرهنگی، نیازهای کودکان و بانوان و مادران و اقلام ضروری آنها مثل چادر و البسه، بسته‌های بهداشتی و اقلام فرهنگی مثل کتاب و اسباب بازی دریافت شده و در قالب چندین بسته به مناطق ارسال کرده‌ایم.

از بیل زدن تا پاسخ به سؤالات شرعی
حضور پررنگ روحانیون و طلاب در مناطق سیل‌زده، تنها شامل مشارکت در عمران یا پاکسازی خانه‌ها و معابر و عملیات‌ ایجاد سیل‌بند و ... نبود. روحانیون در مناطق سیل‌زده و خسارت‌دیده، ضمن ایجاد ایستگاه‌های پاسخ به سوالات شرعی و محل رجوع مردم این مناطق، برای ارتقای دانش دینی و فقهی آنان نیز اقدام کردند. نکته جالب‌تر اینکه برخی طلاب و روحانیون جوان نیز در یک اقدام ابتکاری، اقدام به برپایی ایستگاه‌ها و برگزاری برنامه‌های شادی و سرگرمی برای کودکان مناطق سیل‌زده کردند. با این حال اما آنچه در افکار عمومی مردم ایران درباره حضور روحانیون در مناطق سیل‌زده بیشتر ثبت شد؛ فعالیت گسترده روحانیون و طلاب در موضوع عمران و پاکسازی خانه‌ها و معابر و مشارکت فعال‌شان در ایجاد سیل‌بندها بود. انتشار تصاویر فراوانی از روحانیون در شهر پلدختر در حالی که کنار سایر اعضای خانواده‌ها مشغول کمک به آنها در خارج کردن گل‌ولای از منازل‌شان هستند، بسیار مورد توجه قرار گرفت. از همین رو آنچه درباره حضور روحانیون و طلاب در مناطق سیل‌زده بیشتر به چشم آمد، این قبیل کمک‌رسانی روحانیت به مردم خسارت‌دیده بود.

مراجع، پیشگام در کمک به مردم

از همان ابتدای وقوع سیل گسترده در کشور، مراجع تقلید وارد میدان شده و ضمن کمک به سیل‌زدگان خواستار حضور پررنگ مردم و طلاب در مناطق سیل‌زده و کمک‌رسانی به مردم خسارت‌دیده شدند. مراجع تقلید در این راستا ضمن تعطیلی دروس و توصیه به طلاب برای حضور در مناطق سیل‌زده، خود نیز به طرق مختلف به مردم سیل‌زده کمک مالی کردند. در ادامه به برخی از این حمایت‌‌های مراجع از مردم خسارت‌دیده از حادثه سیل اشاره می‌شود.

آیت‌الله‌العظمی مکارم‌شیرازی: آیت‌الله ناصر مکارم‌شیرازی در همان روزهای ابتدایی وقوع سیل در کشور مبلغ 250 میلیون تومان از طریق حساب هلال‌احمر به سیل‌زدگان کمک مالی کرد. آیت‌الله همچنین در فراخوانی به همه خیران کشور، از آنها خواست به یاری هموطنان‌شان بشتابند. 

آیت‌الله‌العظمی نوری‌همدانی: آیت‌الله حسین نوری‌همدانی مبلغ 100 میلیون تومان از طریق کمیته امداد به مردم خسارت‌دیده از سیل کمک کرد. آیت‌الله همچنین هزینه ساخت 20 واحد مسکونی روستایی، 100 سرویس بهداشتی، 100 بسته لوازم خانگی و همچنین ساخت 3 خانه بهداشت و 3 مدرسه 6 کلاسه را تقبل کرد.

آیت‌الله‌العظمی سبحانی: آیت‌الله جعفر سبحانی در اقدامی قابل تامل بخش زیادی از مبلغ فروش منزل مسکونی خود را برای کمک به سیل‌زدگان اختصاص داد.

آیت‌الله‌العظمی جوادی‌آملی: پس از وقوع سیلاب در کشور، دفتر آیت‌الله عبدالله جوادی‌آملی اطلاعیه‌ای به این شرح صادر کرد: «بسمه‌تعالی. در پی وقوع حادثه تلخ جاری شدن سیل در نقاط مختلف کشور، آیت‌الله‌العظمی جوادی‌آملی اجازه فرمودند که مؤمنین، می‌توانند ثلث سهمین مبارکین را به سیل‌زدگان تمام مناطق، پرداخت نمایند».

آیت‌الله‌العظمی سیستانی: دفتر آیت‌الله سیدعلی سیستانی در قم برای کمک به مردم خسارت‌دیده از سیل در چند استان ایران، در بیانیه‌ای اعلام کرد: مؤمنین مجاز هستند نصف سهم امام را به سیل‌زدگان اختصاص دهند.
آیت‌الله‌العظمی صافی‌گلپایگانی: دفتر آیت‌الله لطف‌الله صافی‌گلپایگانی نیز پس از وقوع سیل در استان‌‌های کشور با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد مقلدان این مرجع تقلید می‌توانند ثلث سهم امام خود را به سیل‌زدگان اخیر اختصاص دهند.

آخوندهایی که مردم را احساساتی می‌کنند
حضور پررنگ روحانیت در مناطق سیل‌زده با خلق صحنه‌هایی از همدلی مردم همراه شد. ثبت عکسی که در آن یک روحانی جوان شیعه، در منطقه سیل‌زده استان گلستان یک روحانی مسن سنی را بر دوش کشیده و او را از یک منطقه پر آب عبور می‌دهد، انعکاس گسترده‌ای در افکار عمومی و رسانه‌ها داشت. در این میان اما به‌واسطه حجم خسارت‌ها در استان لرستان و بویژه شهر پلدختر، میزان حضور روحانیون و طلاب در این شهر گسترده و به همین دلیل میزان تاثیرگذاری حضور روحانیون بر مردم این شهر نیز برجسته بود.  در ادامه متن 2 کلیپ پخش شده معروف در پلدختر را که مردم نسبت به کمک‌رسانی روحانیون ابراز احساسات کرده‌اند، می‌خوانیم.

در یکی از فیلم‌ها 3 جوان در یکی از مناطق سیل‌زده می‌گویند: روحانیون و طلبه‌ها با بیل و فرغون هر کاری که بهشون محول کردند به نحو احسن انجام دادند. مثلا همین ساختمان را طلبه‌ها پاکسازی کردند. شاید چند تریلی گل‌ولای داخل این ساختمان بود که طلبه‌ها آن را خالی کردند. ما شرمنده شدیم. آنها با این لباس گلی شدند. نه جایی برای وضو بود نه آب کافی برای وضو و بهداشت وجود داشت ولی با این شرایط آمدند. خدایی جای تشکر ویژه دارد. پا به پای همه مردم شهر و همه ارگان‌ها از جان‌شان مایه گذاشتند. دست‌شان درد نکند. ما شرمنده آنها شدیم. خدا خیرشان دهد».

در یک فیلم معروف دیگر یک مرد پلدختری می‌گوید: خیلی بدبین بودم. خیلی. پیش بچه‌ها هم همیشه حرف می‌زدیم و آنها را مسخره می‌کردیم. توهین بهشون می‌کردم. ولی خدا به‌سر شاهده از روزی که سیل آمد اصلا شرمنده اون گذشته خودم شدم که خیلی بهشون توهین کردم. چون باور نمی‌کردم آخوند بیاد بره توی جدول و زندگی ما رو تمیز کنه.

معذرت می‌خوام، می‌رفت دست می‌کرد توی کاسه توالت دستشویی ما رو پاک می‌کرد، بعد آخر سر هم وقتی می‌رفت به ما می‌گفت حلالم کنید. (با گریه) من شرمنده‌شونم. واقعا شرمنده شدم. یعنی اگر رهبرم نبود هیچ وقت کوچه و خیابونم پاک نمی‌شد. هیچ انتظاری هم از دولت نداریم.