نكته
نگراني نتيجه ديپلماسي لبخند و اعتماد 5 مهر -94
نگراني نتيجه ديپلماسي لبخند و اعتماد 5 مهر -94
یادداشت های روز و
پیام های قلابی و ستون جوک گفت وشنود و خبر ویژه و تیتر صفحه اول اوین نامه ی
کیهان علیه ی توافق هسته ای کافی نیست که "نکته " و" نگاه" موازی و
زاپاسی یادداشت های روز هم چاشنی می شود .
نويسنده:
محمد حسن محبي
23 شهريور ماه بود که علي اکبر صالحي رئيس سازمان انرژي اتمي و
وزير خارجه سابق طي اظهارنظري از درز اطلاعات محرمانه توسط آژانس انرژي اتمي ابراز
نگراني کرد. اين ابراز نگراني در حالي صورت مي گيرد که تاکنون رويه ايران در
مذاکرات و ديپلماسي خود بر مبناي خنده و اعتماد بوده است و دربردارنده اين نکته
است که آش چنان شور شده که صداي آشپز نيز درآمده است.
پيش تر يوکيا آمانو مدير کل آژانس انرژي اتمي در بحبوحه مذاکرات هسته اي ايران و 5+1 در وين، راهي تهران شد تا راهکاري براي مسائل باقي مانده ميان ايران و آژانس بيابد و در همين حين بود که گويا 2 سند محرمانه ميان ايران و آژانس، که يکي مربوط به برنامه بلندمدت غني سازي و ديگري مربوط به حل و فصل جنبه نظامي احتمالي بود تنظيم شد و بنا به گفته مسئولان، اين اسناد جزء اسناد محرمانه محسوب مي شوند.
پس از اعلام اين موضوع، جان بينر رئيس مجلس نمايندگان آمريکا طي اظهارنظري خواستار دسترسي به اسناد محرمانه امضا شده ميان ايران و آژانس بين المللي انرژي اتمي شد و حتي ليندسي گراهام سناتور جمهوري خواه، آژانس انرژي اتمي را تهديد به قطع کمک هاي مالي در صورت عدم تحويل توافق نامه محرمانه ايران و آژانس به کنگره آمريکا کرد. همچنين باب کورکر رئيس کميته روابط خارجي سنا و بن کاردين سناتور ارشد سنا، با ارسال نامه اي به جان کري، خواستار دسترسي به اين اسناد محرمانه شدند.
پس از اين اظهارنظرها سوزان رايس، مشاور امنيت ملي آمريکا در حالي که مي خواست به نمايندگان کنگره در اين خصوص اطمينان خاطر بدهد، گفت: درست است که اين اسناد منتشر نشده، ولي ما اسناد را ديده ايم و از محتواي آن رضايت داريم. همچنين جاش ارنست سخنگوي کاخ سفيد نيز گفت متن توافق محرمانه ايران و آژانس را نداريم ولي ما و ديگر اعضاي 5+1 از آن آگاهيم و حاضريم اطلاعات خود را در اين خصوص، در جلسات محرمانه با نمايندگان کنگره در ميان بگذاريم. اظهاراتي که نشان داد توافقات ميان ايران و آژانس ديگر محرمانه نيست و اعتماد به آژانس نتيجه اي جز افشاي اسرار ندارد.
اين گونه اظهارنظرها رضا نجفي نماينده ايران در آژانس انرژي اتمي را مجبور به واکنش کرد. وي طي صدور بيانيه اي اعلام کرد افشاي مفاد نقشه راه ايران و آژانس مي تواند بر اجراي آن اثر منفي بگذارد و تصريح کرد آژانس بايد مراقب باشد که مفاد اين ترتيبات و اسناد، محرمانه باقي بماند. بيانيه اي که خود صادر کننده آن نيز از بي تاثير بودن اين گونه اقدامات خبر دارد.
بر همين مبنا و در اين جهت بود که يوکيا آمانو براي برطرف کردن دغدغه نمايندگان سنا و توضيح در مورد اين اسناد محرمانه و نقش آژانس در راستي آزمايي فعاليت هاي ايران در اقدامي خلاف رويه ديپلماتيک به کنگره آمريکا دعوت و يا به نوعي مي توان گفت احضار شد. آمانو پس از ارائه گزارش خود در کميته روابط خارجي سنا و با حفظ ژست بي طرفانه خود و بدون توضيح در مورد اين نکته که مسئول يک نهاد تخصصي بين المللي چرا بايد در مجلس يک کشور حاضر شود طي بيانيه اي گفت سوالات مختلفي در مورد نقشه راه از من پرسيده شد ولي من به آنها توضيح دادم که وظايف قانوني من ايجاب مي کند که از محرمانه بودن پادمان حراست کنم.
اين سخنان و ژست بي طرفانه در حالي عنوان شد که پيش تر فهرست اسامي دانشمندان و متخصصان ايراني که در اختيار آژانس قرار گرفته بود به بيرون درز کرده و حتي اين اسامي در ليست تحريم هاي اتحاديه اروپا و شوراي امنيت نيز قرار گرفته بودند و نکته جالب و تاسف بار ماجرا اين جاست که به اذعان کارشناسان منبع اطلاعاتي براي شناسايي شهيد شهرياري، آژانس بوده است.
حال با همه اين تفاسير و با توجه به اينکه راستي آزمايي فعاليت هاي هسته اي ايران برعهده آژانس است ذکر چند نکته خالي از لطف نخواهد بود. نخست اين که آژانس هميشه يک قاضي ناعادل بوده و در جهت سياست هميشگي خود يعني يکي به نعل و يکي به ميخ عمل مي کند و اين در حالي است که ايران بر طبق برجام ملزم به پذيرش پروتکل الحاقي شده و تحت نظارت هاي فراپروتکلي نيز قرار مي گيرد و هميشه بايد سايه شوم آژانس و اين قاضي ناعادل را بر همه فعاليت هاي خود تحمل کند. بدين ترتيب و با توجه به حفظ ساختار تحريم ها و ايجاد مکانيسم بازگشت پذيري، هيچ تضميني وجود ندارد که آژانس با ارائه گزارشي درباره عدم همکاري ايران در ارائه دسترسي هاي پروتکلي و فراپروتکلي، زمينه بازگشت آني تحريم ها را فراهم نياورد.
دوم اين که ايران بر مبناي برجام ملزم به حل و فصل مسائل باقي مانده بين خود و آژانس خواهد بود و اين الزام با توجه به کليد واژه «دوران پساتحريم» که دائماً توسط دولتمردان به جامعه منتقل مي گردد اين شائبه را به وجود مي آورد که در اين مسير خداي ناکرده منافع ملي کشور مورد خدشه قرار گيرد و عده اي براي نقد کردن وعده هاي خود در خصوص توافق، از هر هزينه اي فروگذار نکنند. چرا که روز اجراي توافق يعني روز لغو و تعليق بخشي از تحريم هاي مورد اشاره در برجام، زماني فرا خواهد رسيد که آژانس اجراي تعهدات ايران و نيز حل و فصل مسائل فيمابين با تهران را تاييد نمايد. در آن روز است که سوت آغاز تعهدات 5+1 توسط آژانس کشيده مي شود. به عبارت ديگر براساس اين فرمول، اين مرحله اگر در هر سطحي و به هر دليلي به اتمام نرسد، روز لغو تحريم ها فرا نخواهد رسيد.
لذا هوشياري همه جانبه در مقابل اقدامات آژانس و پرهيز از خوش خيالي و عدم اعتماد به طرف مقابل نيز از اهم موضوعات است، چرا که به قول ارنست مونيز وزير انرژي آمريکا همگي بازرسان آژانس تحت آموزش آمريکا قرار گرفته اند و اين فرآيند و رژيم بازرسي ويژه که به قول باراک اوباما تاکنون بر هيچ کشوري اعمال نشده است، موجبات بر باد دادن دستاوردهاي هسته اي که با خون دانشمندان هسته اي به بار نشسته است، نشود و همچنين تدابير لازم در خصوص حفظ اسامي دانشمندان، اماکن و اسناد طبقه بندي شده کشور صورت گيرد.
خالي از لطف نيست اگر يک بار ديگر بيانات رهبر انقلاب در خصوص آژانس را مرور کنيم. رهبر انقلاب در ديدار کارگزاران نظام در تير ماه سال جاري مي فرمايند: ما به آژانس بدبينيم، آژانس نشان داده که هم مستقل نيست و هم عادل نيست. مستقل نيست زيرا تحت تاثير قدرت هاست، عادل نيست (چون) بارها و بارها برخلاف عدالت حکم کرده و نظر داده. به علاوه اينکه بگويند آژانس بيايد اطمينان پيدا کند که فعاليت هايي در کشور نيست يک حرف غيرمعقولي است.
پيش تر يوکيا آمانو مدير کل آژانس انرژي اتمي در بحبوحه مذاکرات هسته اي ايران و 5+1 در وين، راهي تهران شد تا راهکاري براي مسائل باقي مانده ميان ايران و آژانس بيابد و در همين حين بود که گويا 2 سند محرمانه ميان ايران و آژانس، که يکي مربوط به برنامه بلندمدت غني سازي و ديگري مربوط به حل و فصل جنبه نظامي احتمالي بود تنظيم شد و بنا به گفته مسئولان، اين اسناد جزء اسناد محرمانه محسوب مي شوند.
پس از اعلام اين موضوع، جان بينر رئيس مجلس نمايندگان آمريکا طي اظهارنظري خواستار دسترسي به اسناد محرمانه امضا شده ميان ايران و آژانس بين المللي انرژي اتمي شد و حتي ليندسي گراهام سناتور جمهوري خواه، آژانس انرژي اتمي را تهديد به قطع کمک هاي مالي در صورت عدم تحويل توافق نامه محرمانه ايران و آژانس به کنگره آمريکا کرد. همچنين باب کورکر رئيس کميته روابط خارجي سنا و بن کاردين سناتور ارشد سنا، با ارسال نامه اي به جان کري، خواستار دسترسي به اين اسناد محرمانه شدند.
پس از اين اظهارنظرها سوزان رايس، مشاور امنيت ملي آمريکا در حالي که مي خواست به نمايندگان کنگره در اين خصوص اطمينان خاطر بدهد، گفت: درست است که اين اسناد منتشر نشده، ولي ما اسناد را ديده ايم و از محتواي آن رضايت داريم. همچنين جاش ارنست سخنگوي کاخ سفيد نيز گفت متن توافق محرمانه ايران و آژانس را نداريم ولي ما و ديگر اعضاي 5+1 از آن آگاهيم و حاضريم اطلاعات خود را در اين خصوص، در جلسات محرمانه با نمايندگان کنگره در ميان بگذاريم. اظهاراتي که نشان داد توافقات ميان ايران و آژانس ديگر محرمانه نيست و اعتماد به آژانس نتيجه اي جز افشاي اسرار ندارد.
اين گونه اظهارنظرها رضا نجفي نماينده ايران در آژانس انرژي اتمي را مجبور به واکنش کرد. وي طي صدور بيانيه اي اعلام کرد افشاي مفاد نقشه راه ايران و آژانس مي تواند بر اجراي آن اثر منفي بگذارد و تصريح کرد آژانس بايد مراقب باشد که مفاد اين ترتيبات و اسناد، محرمانه باقي بماند. بيانيه اي که خود صادر کننده آن نيز از بي تاثير بودن اين گونه اقدامات خبر دارد.
بر همين مبنا و در اين جهت بود که يوکيا آمانو براي برطرف کردن دغدغه نمايندگان سنا و توضيح در مورد اين اسناد محرمانه و نقش آژانس در راستي آزمايي فعاليت هاي ايران در اقدامي خلاف رويه ديپلماتيک به کنگره آمريکا دعوت و يا به نوعي مي توان گفت احضار شد. آمانو پس از ارائه گزارش خود در کميته روابط خارجي سنا و با حفظ ژست بي طرفانه خود و بدون توضيح در مورد اين نکته که مسئول يک نهاد تخصصي بين المللي چرا بايد در مجلس يک کشور حاضر شود طي بيانيه اي گفت سوالات مختلفي در مورد نقشه راه از من پرسيده شد ولي من به آنها توضيح دادم که وظايف قانوني من ايجاب مي کند که از محرمانه بودن پادمان حراست کنم.
اين سخنان و ژست بي طرفانه در حالي عنوان شد که پيش تر فهرست اسامي دانشمندان و متخصصان ايراني که در اختيار آژانس قرار گرفته بود به بيرون درز کرده و حتي اين اسامي در ليست تحريم هاي اتحاديه اروپا و شوراي امنيت نيز قرار گرفته بودند و نکته جالب و تاسف بار ماجرا اين جاست که به اذعان کارشناسان منبع اطلاعاتي براي شناسايي شهيد شهرياري، آژانس بوده است.
حال با همه اين تفاسير و با توجه به اينکه راستي آزمايي فعاليت هاي هسته اي ايران برعهده آژانس است ذکر چند نکته خالي از لطف نخواهد بود. نخست اين که آژانس هميشه يک قاضي ناعادل بوده و در جهت سياست هميشگي خود يعني يکي به نعل و يکي به ميخ عمل مي کند و اين در حالي است که ايران بر طبق برجام ملزم به پذيرش پروتکل الحاقي شده و تحت نظارت هاي فراپروتکلي نيز قرار مي گيرد و هميشه بايد سايه شوم آژانس و اين قاضي ناعادل را بر همه فعاليت هاي خود تحمل کند. بدين ترتيب و با توجه به حفظ ساختار تحريم ها و ايجاد مکانيسم بازگشت پذيري، هيچ تضميني وجود ندارد که آژانس با ارائه گزارشي درباره عدم همکاري ايران در ارائه دسترسي هاي پروتکلي و فراپروتکلي، زمينه بازگشت آني تحريم ها را فراهم نياورد.
دوم اين که ايران بر مبناي برجام ملزم به حل و فصل مسائل باقي مانده بين خود و آژانس خواهد بود و اين الزام با توجه به کليد واژه «دوران پساتحريم» که دائماً توسط دولتمردان به جامعه منتقل مي گردد اين شائبه را به وجود مي آورد که در اين مسير خداي ناکرده منافع ملي کشور مورد خدشه قرار گيرد و عده اي براي نقد کردن وعده هاي خود در خصوص توافق، از هر هزينه اي فروگذار نکنند. چرا که روز اجراي توافق يعني روز لغو و تعليق بخشي از تحريم هاي مورد اشاره در برجام، زماني فرا خواهد رسيد که آژانس اجراي تعهدات ايران و نيز حل و فصل مسائل فيمابين با تهران را تاييد نمايد. در آن روز است که سوت آغاز تعهدات 5+1 توسط آژانس کشيده مي شود. به عبارت ديگر براساس اين فرمول، اين مرحله اگر در هر سطحي و به هر دليلي به اتمام نرسد، روز لغو تحريم ها فرا نخواهد رسيد.
لذا هوشياري همه جانبه در مقابل اقدامات آژانس و پرهيز از خوش خيالي و عدم اعتماد به طرف مقابل نيز از اهم موضوعات است، چرا که به قول ارنست مونيز وزير انرژي آمريکا همگي بازرسان آژانس تحت آموزش آمريکا قرار گرفته اند و اين فرآيند و رژيم بازرسي ويژه که به قول باراک اوباما تاکنون بر هيچ کشوري اعمال نشده است، موجبات بر باد دادن دستاوردهاي هسته اي که با خون دانشمندان هسته اي به بار نشسته است، نشود و همچنين تدابير لازم در خصوص حفظ اسامي دانشمندان، اماکن و اسناد طبقه بندي شده کشور صورت گيرد.
خالي از لطف نيست اگر يک بار ديگر بيانات رهبر انقلاب در خصوص آژانس را مرور کنيم. رهبر انقلاب در ديدار کارگزاران نظام در تير ماه سال جاري مي فرمايند: ما به آژانس بدبينيم، آژانس نشان داده که هم مستقل نيست و هم عادل نيست. مستقل نيست زيرا تحت تاثير قدرت هاست، عادل نيست (چون) بارها و بارها برخلاف عدالت حکم کرده و نظر داده. به علاوه اينکه بگويند آژانس بيايد اطمينان پيدا کند که فعاليت هايي در کشور نيست يک حرف غيرمعقولي است.
